5

Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.

Art. 49 § 1 pkt 1 nie dotyczy przedmiotów maj¹tkowych, które przypad³y jednemu z ma³¿onków z tytu³u dziedziczenia, zapisu lub darowizny przed zawarciem umowy o rozszerzeniu wspólnoœci i w chwili zawierania tej umowy stanowi³y maj¹tek osobisty tego ma³¿onka (art. 33 pkt 2). Ma³¿onkowie mog¹ w ramach zakreœlonej w art. 47 § 1 swobody umownego ukszta³towania ich ustroju maj¹tkowego postanowiæ o rozszerzeniu wspólnoœci na te przedmioty. Wydaje siê jednak, ¿e ochrona swobody testowania i rozporz¹dzania maj¹tkiem przez darczyñcê wymagaj¹, ¿eby spadkodawca lub darczyñca mieli mo¿liwoœæ skutecznego zastrze¿enia, ¿e przedmioty maj¹tkowe, które przypad³y ma³¿onkowi z tytu³u dziedziczenia, zapisu lub darowizny nie wejd¹ w przysz³oœci do maj¹tku wspólnego ma³¿onków. Mimo wiêc braku wyraŸnego przepisu nale¿a³oby uznaæ, ¿e w razie istnienia takiego zastrze¿enia, rozszerzenie wspólnoœci maj¹tkowej przeciwne temu zastrze¿eniu, jest niedopuszczalne.
6. Do zwrotu - wobec odwo³ania darowizny z powodu ra¿¹cej niewdziêcznoœci obdarowanego - darowanych przedmiotów maj¹tkowych, które wchodzi³y do maj¹tku osobistego jednego z ma³¿onków, a po rozszerzeniu wspólnoœci ustawowej objête zosta³y t¹ wspólnoœci¹, obowi¹zani s¹ oboje ma³¿onkowie (art. 898 § 1 i 2 w zw. z art. 407 k.c.) - uchwa³a S¹du Najwy¿szego z dnia 15 stycznia 1992 r., III CZP 142/91 (OSNCP 1992, nr 7-8, poz. 130) z glosami: krytyczn¹ Z. Policzkiewicz (OSP 1993, nr 3, s. 132) i aprobuj¹c¹ (z innym uzasadnieniem) A. Dyoniaka (OSP 1993, nr 5, s. 209).
7. W czasie obowi¹zywania umowy o rozszerzeniu wspólnoœci ustawowej, o przynale¿noœci do maj¹tku wspólnego b¹dŸ do maj¹tków osobistych ka¿dego z ma³¿onków przedmiotów maj¹tkowych nabytych przez dziedziczenie, zapis lub darowiznê rozstrzyga art. 33 pkt 2.
8. Co do praw maj¹tkowych, które wynikaj¹ ze wspólnoœci ³¹cznej podlegaj¹cej odrêbnym przepisom, patrz uwagi 28-35 do art. 33. Wy³¹czenie mo¿liwoœci rozszerzenia wspólnoœci na te prawa podyktowane zosta³o potrzeb¹ wyeliminowania - powoduj¹cego liczne trudnoœci praktyczne i jurydyczne - zbiegu wspólnoœci maj¹tkowej ma³¿onków z innymi rodzajami wspólnoœci ³¹cznej i zapewnienia ochrony prawom wspólników, które doznawa³yby nadmiernego ograniczenia w przypadku dopuszczenia takiego zbiegu. Patrz uzasadnienie rz¹dowego projektu ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r.
9. Prawa niezbywalne, mog¹ce przys³ugiwaæ tylko jednej osobie, na które nie mo¿na rozszerzyæ wspólnoœci ustawowej, s¹ to prawa, które stosownie do art. 33 pkt 5 nale¿¹ do maj¹tku osobistego ka¿dego z ma³¿onków. Patrz uwagi 42-49 do art. 33.
10. Art. 49 § 1 pkt 4, który koresponduje z art. 33 pkt 6, dotyczy nie wszystkich przedmiotów maj¹tkowych wymienionych w tym ostatnim przepisie, ale tylko wierzytelnoœci - zarówno wymagalnych, jak i niewymagalnych - o odszkodowanie za uszkodzenie cia³a lub wywo³anie rozstroju zdrowia oraz z tytu³u zadoœæuczynienia za doznan¹ krzywdê. Patrz uwagi 50-57 do art. 33.
11. Art. 49 § 1 pkt 5 obejmuje nie wszystkie wchodz¹ce w sk³ad maj¹tków osobistych ka¿dego z ma³¿onków wierzytelnoœci o wynagrodzenie za pracê lub z tytu³u innej dzia³alnoœci zarobkowej ka¿dego z nich (art. 33 pkt 7), ale tylko wierzytelnoœci jeszcze niewymagalne, które dotycz¹ tych nale¿noœci. Patrz uwagi 58-62 do art. 33. Jak powszechnie przyjmuje siê, wierzytelnoœæ jest wymagalna z chwil¹, w której wierzyciel uzyska³ prawn¹ mo¿liwoœæ ¿¹dania zaspokojenia.
12. Z art. 49 § 1 a contrario wynika, ¿e w zasadzie wszystkie inne, niewymienione w tym przepisie prawa maj¹tkowe, mog¹ byæ objête rozszerzon¹ wspólnoœci¹ maj¹tkow¹. Dotyczy to np. maj¹tkowych praw autorskich i innych praw wymienionych w art. 33 pkt 9.
13. W szczególnoœci nie jest wy³¹czona mo¿liwoœæ rozszerzenia wspólnoœci ustawowej na przedmioty s³u¿¹ce wy³¹cznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z ma³¿onków, które stosownie do art. 33 pkt 4 stanowi¹ osobisty maj¹tek tego ma³¿onka (patrz uwagi 36-41 do art. 33). Art. 49 § 2 zawiera regu³ê interpretacyjn¹, która wchodzi w grê, gdy z brzmienia umowy o rozszerzeniu wspólnoœci, pos³uguj¹c siê wskazówkami zawartymi w art. 65 k.c., nie da siê ustaliæ, jaka by³a wola ma³¿onków w tej kwestii. Wówczas uwa¿a siê, ¿e przedmioty s³u¿¹ce wy³¹cznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z ma³¿onków nie zosta³y w³¹czone do wspólnoœci.