Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
W 1985 r. Rashan Ecevit, �ona Bulenta Ecevita, odsuni�tego od polityki po 1980 r., utworzy�a parti� Demokratycznej Lewicy. Bulent Ecevit, by�y dzia�acz Republika�skiej Partii Ludowej przej�� przyw�dztwo nad now� parti� w 1987 r. Profil tego ugrupowania mo�na okre�li� jako centro-lewico-wy, ugrupowanie popiera zar�wno tureckie cz�onkostwo w NATO jak i w UE.
Dzia�alno�� wznowi�a tak�e Republika�ska Partia Ludowa, jednak�e znacznie os�abiona m.in. poprzez roz�amy i konflikty wewn�trzne - jednym z bardziej wyra�nych ilustracji tego jest za�o�enie przez by�ego przyw�dc� RPL Bulenta Ecevita wspomnianej wy�ej partii Demokratycznej Lewicy. Oba ugrupowania Partia Demokratycznej Lewicy i RPL s� obecnie przedstawicielkami nurtu socjaldemokratycznego na tureckiej scenie politycznej.
Turkey. Political Parties, artyku� na stronie Internetowej www.allabouttureky.com.
204
8. Wybrane systemy partyjne na �wiecie
W 1992 r. swoj� dzia�alno�� wznowi�a Partia Ruchu Narodowego. Pod nowym przyw�dztwem z�agodzi�a sw�j radykalny charakter.
Wreszcie nale�y te� wspomnie� o kolejnych partiach kurdyjskich, kt�re tak�e podlegaj� zmianom i przekszta�ceniom wynikaj�cym z kolejnych delegalizacji, jednak�e wci�� odnawiaj� swoj� aktywno��. Do najbardziej znanych nale�y partia a jednocze�nie organizacja bojowa, za�o�ona w 1978 r. Partia Pracuj�cych Kurdystanu (PKK), natomiast kolejne partie istnia�y tak�e w obr�bie parlamentu, ostatnia nosi nazw� Demokratycznej Partii Ludowej (turecki skr�t DEHAP).
W 1998 r. Partia Dobrobytu zosta�a zdelegalizowana pod zarzutem usi�owania zmiany �wieckiego charakteru kraju, w jej miejsce dzia�acze powo�ali kolejne ugrupowanie Parti� Cnoty.
W 2001 r. powsta�o nowe ugrupowanie pod nazw� Partia Sprawiedliwo�ci i Rozwoju (turecki skr�t AKP). Przez niekt�rych uwa�ana jest za swoiste odga��zienie zdelegalizowanej Partii Dobrobytu, m.in. ze wzgl�du na rodow�d dzia�aczy. Z punktu widzenia profilu politycznego jest uwa�ana za umiarkowanie konserwatywn�, umiarkowanie religijn�, nie neguj�c� zasad demokracji. Ugrupowanie to zwyci�y�o w ostatnich przeprowadzonych w Turcji wyborach w 2002 r., zdobywaj�c 34,28% g�os�w i 363 mandaty.
Tabela 8.5. Por�wnanie wynik�w dw�ch ostatnich elekcji w Turcji, w 1999 i 2002 r.
Partia % g�os�w 1999 % g�os�w 2002 % straty i zyski Mandaty 2002
Partia Demokratycznej Lewicy 22,19 1,22 -20,97 -
Partia Ruchu Narodowego 17,98 8,34 -9,64
Partia Cnoty3 15,41 2,48 -12,93 -
Partia Ojczy�niana 13,22 5,13 -8,09 -
Partia S�usznej Drogi 12,01 9,55 -2,46 -
Republika�ska Partia Ludowa 8,71 19,40 10,69 178
Partia Ludowo-Demokratycznab 4,75 6,23 1,48 -
Wielka Partia Jedno�ci 1,46 1,02 -0,44 -
Partia Sprawiedliwo�ci i Rozwoju 0,00 34,28 34,21 363
Partia M�odo�ci 0,00 7,25 7,25 -
Niezale�ni 0,87 0,99 0,12 9
Inne partie 3,40 4,11 0,71 -
a W 2002 r. partia wyst�powa�a pod nazw� Partii Szcz�cia (Fellcity Party, turecka wersja Saadet Partisl SP).
b Partia Kurdyjska HADEP w 1999 r., w 2002 r. DEHAP, Demokratyczna Partia Ludowa.
�r�d�o: na podstawie tabeli w: A. Carkoglu, Turkey's Nouember 2002 Elections. A New Beginning, �Me-ria" 2002, t. 6, nr 4.
Nawet pobie�na analiza powy�szych danych wskazuje na rewolucyjn� zmian� jaka dokona�a si� w sympatiach tureckiego elektoratu w ci�gu ostatnich kilku lat. Autor cytowanej tabeli obliczy�, �e dla dw�ch ostatnich elekcji wska�nik chwiejno�ci elektoratu wynosi� 50,91, co oznacza, �e po�owa wy-
8.4. System partyjny w Turcji
205
