Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Traski, MPH, t. II, s. 845 n.
14 Gaudemunda-Zofia, córka ks. Trojdena, żona ks. Bolesława II mazowieckiego, zm. w 1288 r. Jej małżeństwo musiało być znacznie wcześniejsze, bowiem już w 1278 r. miał ks.
dorosłych synów. Zob. B. Ulanowski, O dacie, s. 71 i przypisy.
Królowa Czech Kunegunda wychodzi za mąż za szlachcica.
Królowa Czech Kunegunda z zamku Bezdzież15, w którym ją trzymano z
synem Wacławem, przybyła do Pragi rzekomo dla uczczenia rocznicy śmierci
męża, a stąd udała się do księcia Opawy Mikołaja, naturalnego syna swego
męża16. Za jego namową wyszła za mąż za Zawiszę z Krumłowa, z rodu
Witkonidów albo z Rużomberka17, a zaszedłszy z nim w ciążę urodziła syna,
nazwanego imieniem ojca: Zawiszą18. Czyn ten potępiony i wykpiony przez
wszystkich niemal rycerzy czeskich, wzbudził szczególny niesmak i zawiść.
Straszne trzęsienie ziemi we Włoszech pochłania siedem miast, a z chmur spada krwawa rosa.
Dwudziestego czwartego kwietnia19 wskutek nagłego i silnego trzęsienia ziemi w Italii zapadło się siedem miast razem z mieszkańcami i słyszano przez cztery dni głosy wołających raz po raz z przepaści: „Miłosierdzia, Boże, miłosierdzia".
Od tegoż trzÄ™sienia ziemi, które trwaÅ‚o piÄ™tnaÅ›cie dni, zawaliÅ‚y siÄ™ niektóre zamki razem z wzniesieniami, na których byÅ‚y poÅ‚ożone, wysokie góry — nie bez klÄ™ski sÄ…siednich wsi — zmienione w pÅ‚aszczyzny i zrównane z ziemiÄ…, zniszczyÅ‚y
klasztor cysterek, zabijając pięćdziesiąt sióstr. To samo trzęsienie ziemi złączyło razem dwie góry rozdzielone przepływającą rzeką, a odwróciwszy wstecz nurt
rzeki, zniszczyło doszczętnie pola i wsie powodzią. A w Alpach bolońskich
spadła krwawa rosa w niezwykłej ilości.
15 Ustęp o małżeństwie ks. wdowy Kunegundy jest wzięty z Pulkawy, s. 170.
16 Już B. Włodarski, Polska i Czechy, s. 95, 99, 102, sprostował błędną relację Długosza.
Kunegunda nie mogła w 1279 r. uciekać do ks. Mikołaja opawskiego, gdyż był on do 1280 r. w niewoli węg. Nie mógł ks. Mikołaj namawiać do małżeństwa z Zawiszą z Rużomberka, gdyż był jego zawziętym przeciwnikiem.
17 Zawiszą z Krumłowa (Gesky Krumlov), częściej zw. z Falkensteinu i Rużomberka, syn Budziwoja z rodu Vitkovców występuje od 1269 r. Ze skromnego burgrabskiego zamku Falkenstein (w Niemczech) wyrósł na pierwszego dostojnika w kraju po śmierci króla: ożenił
siÄ™ z Kunegunda w 1284 r., zginÄ…Å‚ 24 VIII 1290 r.
18 Syn ich nazywaÅ‚ siÄ™ wg Pulkawy — Jan.
19 Ustęp wzięty ze wszystkimi szczegółami z R. Traski, tylko dala zmieniona: 24 zam.
25 IV.
Prusowie obległszy młyn elbląski,
w którym schronili się znaczniejsi mieszczanie, zdobywają go i wszystkich w okrutny sposób mordują.
Barbarzyńscy20 Prusowie skupieni w kilku oddziałach przybywają w celu zdo-
bycia zamku i miasta Elbląga, lecz gdy zdobycie go zdawało się trudne, ściskają oblężeniem młyn elbląski, w którym schronili się znaczniejsi mieszczanie
Elbląga, żeby go bronić. Ponieważ zaś Krzyżacy nie przysłali pomocy, której przyrzekli udzielić, powstała tak trudna sytuacja, że trzeba było przez danie na mocy układu dwudziestu pięciu zakładników pozostałym obywatelom
zamkniętym w młynie zapewnić życie i wolność. Lecz u barbarzyńców, gdy
cieszą się powodzeniem, czcze i niepewne jest przyrzeczenie. Zgładziwszy
bowiem w okrutny sposób wbrew prawu narodów zakładników, mordują także
wśród różnych męczarni wszystkich, którzy znaleźli się w młynie. Aby ich
pomścić, mistrz pruski Konrad pustoszy przez kilka tygodni ogniem i mieczem ziemie pruskie i zdobywa także zamek Heilsberg21.
ROK PAŃSKI 1280
Wojsko Leszka Czarnego w cudowny sposób zwycięża księcia Rusi Lwa,
który z wielkimi siłami wtargnął do Królestwa Polskiego, ściga go aż do Lwowa, pustosząc Ruś i wraca do domu z ogromnymi łupami.
Świeżemu dziedzictwu1 nowego księcia Leszka Czarnego w księstwach
krakowskim, sandomierskim i lubelskim natychmiast zaczęły dokuczać nowe
zaburzenia i nowy zgiełk wojen podnoszony przez obcych i swoich, albowiem
zarówno swoi, jak
20 SÄ… tu dwa rozdz. z Kron. Dusburga pod datÄ… 1273 r. razem poÅ‚Ä…czone, opowiedziane wÅ‚asnymi sÅ‚owami i krócej. Ów mÅ‚yn obronny nazywa Kron. mÅ‚ynem Liefarda (nazwa w tytule) — zdobywali go Pogezanie. Zob. SRPr., t. I, s. 129-130.
21 Data zdobycia Lidzbarku Warmińskiego na Pogezanach nie jest znana.
1 UstÄ™p wziÄ™ty w caÅ‚oÅ›ci z R. Traski, MPH, t. II, s. 847, znacznie poszerzony, analizuje Semkowicz, Rozbiór, s. 298, B. WÅ‚odarski, Polska i RuÅ›, s. 196-198, ostatnio S. Krakowski, Obrona pogranicza wschodniego MaÅ‚opolski za Leszka Czarnego, Zesz. Nauk. UÅ‚. ser. I, Nauki Hum., z. 15, Historia, 1960, s. 98-105, który zestawia wszystkie źródÅ‚a, głównie obszernÄ… relacjÄ™ Lat. hip., kol. 881—883. Na wyprawie byÅ‚o jeszcze 3 książąt ruskich, z obcych sojuszników tylko chan tatarski Nogaj z wojskiem.
i obcy zazdrościli Leszkowi Czarnemu powodzenia i odziedziczenia naraz tylu księstw. Najpierw przeto syn nieżyjącego króla Rusi Daniela, książę ruski Lew, który uchodził w tym czasie wśród książąt ruskich za znaczniejszego zarówno pod względem siły wojskowej, jak i podległych ziem i posiadłości, ufając
wielkiej liczbie wojsk i zasobów, postanowił zająć księstwa krakowskie,