Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Pamiętajmy, że "(...) doświadczenia o niewielkim nasileniu przykrości, niezbyt częste i nie trwające długo lub odbywające się w warunkach bezpieczeństwa psychicznego (...) mają pozytywny wpływ na tworzenie się odporności dziecka wobec trudności sytuacji. Niektórzy autorzy piszą wręcz, że dobro dziecka wymaga frustracji. Rozumieją przez to potrzebę świadomego wprowadzenia frustracji do procesu wychowawczego, zamiast dążenia do usunięcia z drogi dziecka każdej trudności i każdej przykrości (...)" ~. Najskuteczniejszą jest psychoterapia dziecka na tle terapii rodziny lub w grupie dzieci i rodziców. Bardzo przydatna tu jest metoda Weroniki Sherborne. W procesie wychowania powinno dbać się o stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi emocjonalnemu dziecka, kształtowaniu się uczuć wyższych, społecznych i zdolności do empatii (wczuwania się w drugiego człowieka), umiejętności kontrolowania własnych reakcji emocjonalnych oraz rozwiązywania sytuacji trudnych.
Zagadnienia do opracowania
1. Wyjaśnij, dlaczego silnym emocjom towarzyszą objawy pobudzenia wegetatywnego, np. rumieńce, pocenie się rąk. Dlaczego utarło się powiedzenie: "dziecko szczęśliwe lepiej rośnie"?
2. Co wiesz z psychologii rozwojowej o rozwoju emocjonalńym w wieku przedszkolnym? Zastanów się, w jakim kierunku deformują go nieprawidłowe postawy rodziców i wadliwy system wychowawczy? z
3. Omów przyczyny i najczęstsze formy zaburzeń emocjonalnych u dzieci w wieku przedszkolnym.
Jeżeli zainteresowały Cię te zagadnienia to:
I I, Obuchowska Dynamika nerwic... Op. cit., s. 209.
E Rodzina ż dziecko... Op. cit.; M. Dunin~Vąsowicz Vademecum... Op. cit., s. 55-58.
206
Zapoznaj się z psychiatryczną charakterystyką nerwic u dzieci 1 oraz ul~,~ roby sierocej (rozdz. III-2).
Dokonaj analizy opisów przypadków nerwic dziecięcych w cytowanych pnblikacjach, zwracając uwagę na: przyczyny, objawy, patomechanizm zaburzeń p.
Zapoznaj się z problematyką nieprzystosowania dziecka do przedszkola. Opracuj konspekt pogadanki dla rodziców wraz ze wskazaniami ~.
Omów ogólne zasady postępowania profilaktycznego i terapeutyczne-wychowawczego z dziećmi zaburzonymi emocjonalnie 4.
Przeprowadź w przedszkolu obserwację zachowania dziecka, u którego występują objawy nerwicowe. Spróbuj przeprowadzić wywiad z jego rodzicami 5. Zastanów się, jakie były przyczyny jego zaburzeń i jak należałoby pomóc temu dziecku.
Spróbuj obmyśliE tematy kilku scenek, które dawałyby możliwość wglądu w problemy tego dziecka w trakcie proponowanej zabawy tematycznej. Spróbuj ułożyó bajeczkę, która mogłaby służyć relaksacji dzieci.
Procesy motywacyjne i zaburzenia motywacji
~acja jest złożonym procesem, który pobudza dziecko do dziaukierunkowuje je na określony cel. Napięcie motywacyjne,
izujące działanie, powstaje wskutek: a) konieczności lub moizaspokojenia potrzeb biologicznych i psychicznych, b) stawiagez środowisko zadań, c) niezgodności między dopływającymi acjami a stanem informacji utrwalonych na dradze doświadNa przykład rozbieżność wyobrażenia własnej osoby ("ja idei stanu aktualnego ("ja realne") ma miejsce wtedy, gdy dziecire dotychczas było chwalone za prace plastyczne i świadome możliwości, nie udaje się wykonać rysunku. Napięcie moty
e (powstałe w poznawczej strukturze
ja) powoduje wówczas,
dziecko podejmuje się poprawienia pracy lub wykonania następ;o rysunku.
Źródła procesów motywacyjnych i emocjonalnych mogą być iden
1 P. Barker Podstaur8 psychiatrii dziecięcej. Warszawa `1974 PZ1~7L, s. 55-_ 71, 111-144' Z. Szymańska Psychiatria... Op. cit.; Psychiatria wiek2t... Op, cit.
E I. Obuchowska D~ynarnika nerwic... Op. cit., s. 104-113,. 238-262; M. Prze
tacznikowa, M. Susułowska Wybrane zagadnienia... Op. cit., s. 269-270; Z. Szymańska Psychiatria... Op. cit., s. 163-192.
a H. Nartowska Różnice żnd~widualne... Op. cit., s. 163-169.
4 Vademecum... Op, cit., s. 426-427; Metody pedagogiki specjalnej... Op. icit., s. 172-195; M. Tyszkowa Problemy psychicznej odporności dzieci i mtodzieży. Warszawa 1972 "Nasza Księgarnia", R. V.
6 H. Nartowska Różnice indywidualne czp zaburzenia... Op, cit., s. 31-72.
207
t
i, i~ "i
p,I
I3' '~ L,~;~,,,,
€, :.' I ; ,i ' I' 'I
I, ~il i l~,
ł II
d
i a~W,,,