Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.

W�r�d poleg�ych znalaz� si� faworyt i doradca Filipa -
Piotr Flote.
Przegrana francuska wp�yn�a na usztywnienie stanowiska Bonifacego Viii. Zapowiedziany synod
doszed� przeto do skutku. Papie� og�osi� na nim now� bull� Unam sanctam, w kt�rej dowodzi�, �e
pos�usze�stwo wobec Rzymu jest warunkiem zbawienia, a Filipowi - w razie dalszego oporu - grozi�
kl�tw�.
Zamach w Anagni
i jego skutki
Tymczasem jednak u boku kr�la miejsce Flote'a zaj�� inny legista, energiczny i oddany koronie Wilhelm
Nogaret. Jedn� z pierwszych jego czynno�ci by�o podj�cie ofensywy przeciwko Bonifacemu Viii.
Wysun�� wi�c �mia�y plan oskar�enia papie�a przed s�dem soborowym o podst�pne usuni�cie
poprzednika i nieprawne doj�cie do w�adzy. A poniewa� by�o rzecz� oczywist�, �e pozwany nie zechce
stan�� przed soborem w charakterze oskar�onego, Nogaret zdecydowa� si� doprowadzi� go tam przy
u�yciu si�y.
Zamach zorganizowany przeze� przy pomocy Collon�w, zaci�tych wrog�w Bonifacego, zaskoczy�
papie�a 7 wrze�nia 1303 r. w jego siedzibie w Anagni i spowodowa� jego uwi�zienie przez
napastnik�w. Wprawdzie zosta� rych�o oswobodzony przez przyby�� odsiecz, wstrz�s moralny okaza�
si� jednak na tyle silny, �e s�dziwy Bonifacy Viii w miesi�c p�niej zako�czy� �ycie.
Bezpo�redni nast�pca zmar�ego, Benedykt Xi, cz�owiek spokojny i ust�pliwy, w czasie
paromiesi�cznego zaledwie pontyfikatu stara� si� za�agodzi� zatarg z Filipem Pi�knym, obci��aj�c
odpowiedzialno�ci� jedynie bezpo�rednich sprawc�w zamachu - Nogareta i Collon�w. Ale i z tych
krok�w kuria rzymska wycofa�a si� z chwil�, gdy 5 czerwca 1305 r. zosta� obrany papie�em arcybiskup
Bordeaux, kt�ry przyj�� imi� Klemensa V.
Powstanie Dolcina
Ko�cowy etap walki mi�dzy Filipem Pi�knym a Bonifacym Viii zbieg� si� we W�oszech z powstaniem
ch�opskim, kt�re wybuch�o w 1303 r. w zachodniej Lombardii w okolicach Vercelli. Na czele buntu
stan�� Dolcino, przyw�dca pot�pionej przez Ko�ci� sekty Braci Apostolskich. Za�o�ona oko�o 1260 r.
przez Segarellego, dzia�aj�cego pod wp�ywem rygorystycznego od�amu franciszkan�w oraz szerz�cego
si� joachimizmu, reprezentowa�a ona radykalny egalitaryzm.
Wobec rozmiar�w powstania, kt�rego nie da�o si� st�umi� przy u�yciu miejscowych si�, papie� Klemens
V og�osi� przeciwko Braciom Apostolskim krucjat�. Ale i ona nie zdo�a�a prze�ama� oporu przeciwnika.
Dopiero zastosowanie �cis�ej blokady wobec st�oczonych w g�rach powsta�c�w pozwoli�o
krzy�owcom osi�gn�� sukces. W ko�cu marca 1307 r. uda�o si� im wreszcie zdoby� ostatnie
umocnienia obro�c�w i wzi�� do niewoli przyw�dc�w. Oddani w r�ce inkwizycji ponie�li oni �mier� w
wyszukanych m�kach.
Papiestwo w Awinionie
Wypadki rozgrywaj�ce si� we W�oszech sk�oni�y Klemensa V do czasowego pozostania we Francji.
Dla unikni�cia jednak bezpo�redniego nacisku ze strony kr�la, papie� skorzysta� z go�ciny swego
wasala, w�adcy Neapolu, i w 1309 r. osiad� w nale��cym do� Awinionie. Pobyt ten przed�u�y� si�
znacznie, a po nabyciu praw do Awinionu (1348R) przez jednego z nast�pc�w Klemensa V zacz�to to
miasto uwa�a� za drug� stolic� papiestwa.
Trudno�ci finansowe
Filipa Iv
Dzia�ania wojenne, w kt�re wci�gn�a Francj� polityka Filipa Pi�knego, zosta�y zako�czone, je�li chodzi
o Angli� w 1303 r., co si� za� tyczy Flandrii - dopiero w dwa lata p�niej. Poci�gn�y one za sob�
olbrzymie wydatki. Kr�l, szukaj�c nowych �r�de� ich pokrycia, ucieka� si� do psucia monety. Proceder
ten jednak, ze wzgl�du na wstrz�sy gospodarcze, kt�re powodowa�, nie da� si� stosowa� zbyt d�ugo.
Trzeba wi�c by�o szuka� innych �r�de� wyr�wnania deficytu. Z my�l� o tym Filip Pi�kny zarz�dzi� w
lipcu 1306 r. konfiskat� maj�tku �yd�w. W tym samym mniej wi�cej czasie pocz�� r�wnie� interesowa�
si� bogatym zakonem templariuszy.
Kasata Zakonu
Templariuszy
Z chwil� utraty ostatnich posiad�o�ci �aci�skich na brzegach Lewantu stan�a pod znakiem zapytania
celowo�� dalszego istnienia palesty�skich zakon�w rycerskich. W prowadzonych w�wczas dyskusjach
podnoszono, �e je�li nawet mia�yby one dalej istnie�, to w ka�dym razie nie w dotychczasowej liczbie.
Dawa�y si� wi�c s�ysze� g�osy o zasadno�ci po��czenia w jedn� organizacj� templariuszy i joannit�w,
przeciwko czemu zreszt� zainteresowane zakony gor�co protestowa�y.
Bogactwa templariuszy z jednej strony, a zad�u�enie u nich skarbu kr�lewskiego z drugiej, sp�dza�y sen
z powiek Filipa Pi�knego. Podj�� on nawet w zwi�zku z tym tajn� korespondencj� z papie�em, usi�uj�c
nak�oni� go do poczynienia krok�w odpowiadaj�cych jego zamierzeniom. Kiedy si� to nie powiod�o, na
tajny rozkaz kr�la w dniu 13 pa�dziernika 1307 r. uwi�ziono o jednej porze wszystkich cz�onk�w
zakonu przebywaj�cych we Francji i dokonano zaj�cia jego maj�tku. Aresztowanych oskar�ono o
blu�nierstwo, rozpust�, a nawet o stosunki z Saracenami.
Tortury, kt�rym ich poddano, z�ama�y cz�� braci. Kierownictwo zakonu nie przyznawa�o si� jednak do
zarzuconych mu zbrodni. Pr�ba ratowania templariuszy przez Klemensa V, wobec zastosowania
wyra�nego szanta�u ze strony kr�la, nie da�a rezultatu. Mimo �e o losach zakonu mia� zdecydowa�
dopiero sob�r zwo�any do Vienne na koniec 1310 r. Filip Pi�kny odda� spraw� 54 jego przyw�dc�w w
r�ce zale�nej od siebie inkwizycji, a ta skaza�a oskar�onych na stos. Ten pospieszny wyrok mia�
zastraszy� uczestnik�w soboru, kt�rzy rzeczywi�cie nie potrafili si� oprze� naciskowi kr�la francuskiego
i wyrazili zgod� na rozwi�zanie zakonu. Bulla Klemensa V z 3 kwietnia 1312 r. decyzj� t�
uprawomocni�a, unikaj�c jednak wyra�nego pot�pienia templariuszy z powodu zarzucanych im zbrodni.
Nie powstrzyma�o to Filipa Pi�knego od wykonania wyroku na skazanych. Maj�tek zakonu przeszed�
natomiast na rzecz joannit�w. Jednak�e po paroletnim zarz�dzie urz�dnik�w kr�lewskich, dosta�y si� im
tylko skromne jego resztki.
`nv
Kryzys gospodarczy
we Francji
i w europie zachodniej