Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Na zimę zapadają w sen
zimowy. W odróżnieniu od innych nietoperzy wydają ultradźwięki przez nos, a nie przez usta; narośle regulują ich kierunek oraz sze-
rokość ich wiązki. Ultradźwięki p. wyróżniają się nadto znacznym zasięgiem, brakiem modulacji częstości drgań oraz bardzo długim
trwaniem poszczególnego pisku: u pewnego gatunku trwa on średnio 0,065 s. Zamieszkują Stary Świat, łącznie z Nową Gwineą,
Filipinami i Australią. W południowej Polsce żyje podkowiec mały; podkowiec
większy b. rzadko zalatuje do nas z południa. [A.K.]
podkowiec duży (Rtlinolophus
ferrumeąwnum) — nietoperz z rodziny ->-podkowcowatych. Należy do największych nietoperzy europejskich: długość głowy i tułowia
5,4—6,9 cm, ogona 3,1—4,3 cm, rozpiętość skrzydeł 33—40 cm; ciężar 17—28 g. Ubarwieniem, budową i trybem życia przypomina
podkowca małego, łowi jednak większe owady. Często po schwytaniu zdobyczy zawiesza się na gałęzi lub występie muru i w tej pozycji ją
zjada. W Europie nie zapuszcza się na ogół tak daleko na północ jak podkowiec mały. Poza Europą występuje w cieplejszej strefie
zachodniej i środkowej Azji po Himalaje na południu, a Chiny i Japonię na wschodzie. Do Polski zalatuje wyjątkowo. [A.K.]
podkowiec mały (Rhźnolopbus hipposideros) — nietoperz z rodziny -^podkowcowatych. Należy do naszych mniejszych nietoperzy:
długość głowy i tu-
Podkowiec mały owinięty błonami lotnymi w czasie spoczynku
pointer
288
łowią 3,6—4,0 cm, ogona 2,3—
—3,0 cm, rozpiętość skrzydeł 19—25 cm; ciężar 4,9—7,6 g. Młode są szare, w ubarwieniu dorosłych przeważa odcień rudy. P.m.
zamieszkuje okolice skaliste. Zimuje w jaskiniach i innych podziemiach; latem przebywa w różnych szczelinach skalnych i na strychach.
Samice latem tworzą niewielkie kolonie, samce zwykle przebywają samotnie. Zimą spotyka się większe skupiska, złożone z osobników
obu płci. P.m. odżywia się mniejszymi owadami i pająkami. Pożyteczny, u nas objęty ochroną. Zamieszkuje cieplejszą strefę Europy
oraz Azji po Pacyfik. W Polsce występuje tylko na południu, dochodząc najdalej ku północy do okolic Częstochowy (tabl. XIV—l).
[A.K.]
pointer —>pies domowy.
pojana (Pożana richardsoni) — niewielki drapieżnik z rodziny
-rłaszowatych. Długość głowy i tułowia ok. 33 cm, ogona ok. 38 cm. Ubarwienie zmienne, od brązowoczarnego do rdza-wożółtego, w
ciemnobrązowe lub czarne plamki. Na jasnym ogonie występują z reguły kolejno wąskie i szerokie czarne pierścienie. P. zamieszkuje la-
sy. Jest zwierzęciem nocnym. Żyje w stadkach po kilka osobników, spędzających dzień w jednym dużym gnieździe wśród pnączy. Co
parę dni zwierzęta wędrują i zakładają nowe schronienia. Są one sporządzone z zielonych części roślin i umieszczone co najmniej 2 m
nad ziemią. Rocznie 2 mioty, po 2—3 młode. P. jest wszystkożerna. Zamieszkuje Afrykę i sąsiednią wyspę Fernando Po. [B.Rz.-K.]
Pojana
polatucha (Pteromys volans) — gryzoń z rodziny -»-wiewiórko-watych. Długość głowy i tułowia do 20 cm, ogona do 12 cm.
Ubarwienie na grzbiecie szare, spodem białe. Ogon puszysty. Wyposażona jest w fałd skórny rozciągający się po bokach ciała między
przednimi i tylnymi kończynami.
Polatucha
Fałd ten pozwala jej na dokonywanie dalekich, sięgających 50 m skoków z drzewa na drzewo. Zamieszkuje lasy iglaste i mieszane, trzy-
mając się niemal stale w koronach drzew. Żywi się nasionami, owocami, pąkami. Szuka schronienia w dziup-
287
ponocnica
lach lub buduje gniazda wśród gałęzi. Nie zapada w sen zimowy, ale w złą pogodę jest mało aktywna i nie opuszcza gniazda. Aktywna w
nocy. Jeden miot w roku, w nim do 4 młodych. Występuje od Europy wschodniej (Finlandia, Estonia) po Pacyfik. [K.K.]
polnik (Mżcrotus arvalis), zwany też nornikiem zwyczajnym — gryzoń z rodziny —>-norni-kowatych. Długość głowy i tułowia 8—12
cm, ogona 3—4,5 cm; ciężar zwykle 20—30 g, niekiedy osiąga 50 g. Ubarwienie na grzbiecie płowe, stopniowo przechodzące w
srebrzystoszare na spodzie. Zamieszkuje łąki i pola u-prawne. Odżywia się zielonymi częściami roślin i nasionami, przygodnie zjada też
owady. Tworzy kolonie utrzymujące duże systemy nor i ścieżek wśród roślinności na powierzchni. Bardziej aktywny w nocy, ale w ciągu
całej doby następują kolejno okresy odżywiania się i spoczynku. Nie zapada w sen zimowy, rozmnaża się od wiosny do jesieni, a w
korzystnych warunkach pokarmowych (np. w stogach zboża) także w zimie. Rozród bardzo intensywny. Ciąża trwa 19—21 dni; w
miocie bywa l—13, średnio 6 młodych. Do 14 dni młode odżywiają się wyłącznie mlekiem matki, przez kilka dalszych pobierają
dodatkowo pokarm roślinny. Samice w wieku 14 dni, jeszcze niedoro-słe, mogą zostać zapłodnione. P. jest u nas podstawowym
pokarmem ssaków drapieżnych, sów i dziennych ptaków drapieżnych, jednakże okresowo zaznacza się gwałtowne rozmnażanie się tego
gryzonia (tzw. "lata mysie"). P. występuje w Europie poza Wyspami Brytyjskimi, Skandynawią i Włochami, oraz w zachodniej i
środkowej Azji po jezioro Bajkał i Chiny. W Polsce jest najpospolitszym gryzoniem w całym kraju. Wyrządza wielkie szkody w
uprawach rolnych, zwłaszcza w okresach masowego poja-wu. [K.K.]
polnik ziemnowodny -^kar-czownik,
ponocnica (Aotus trwirgatus) zwana również mirikiną — przedstawiciel rodziny —-płak-sowatych, jedyna małpa nocna. Długość głowy
i tułowia 35 cm, ogona ok. 50 cm; ciężar do l kg. Głowa okrągła, oczy bardzo duże, uszy małe,