Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Zanim usiądziemy po raz pierwszy przed monitorem komputera spróbuji
zobaczyć na czym będzie polegała praca z komputerem. Załóżmy, że mamy
rozwiązania jakieś zadanie. Do jego rozwiązania chcemy użyć komputera, a od]
wiedni program napisać w języku Pascal. Plan naszego działania może wygiąć
następująco (podobnie będziemy postępować w przypadku korzystania z syste
AC-Logo, w którym komunikacja z użytkownikiem odbywa się w języku polski:
1. Opracowujemy algorytm.
2. Zapisujemy algorytm w postaci programu, najlepiej najpierw na papier
3. Przygotowujemy dane (również na papierze), dla których chcemy wyko
obliczenia.
4. Tekst programu oraz dane wprowadzamy do plików w pamięci zewnętrz
System programowania Turbo Pascal (w skrócie TP), z którego będzi
korzystali, jest wyposażony m.in. w kompilator języka Pascal oraz w
tor. Edytorem posługujemy się przy wpisywaniu tekstu programu i dai
oraz ich poprawianiu. W celu zainicjowania pracy systemu TP piszemy
2.8. Przy komputerze - pierwsze spotkanie
63
cenie TURBO. Od tej chwili nie komunikujemy się bezpośrednio z systemem
operacyjnym - wszystkie dalsze czynności będą funkcjami Turbo Pascala.
System TP jest programem okienkowym, wobec czego jego funkcje możemy
wybierać w sposób charakterystyczny dla takich programów - za pomocą
kursora wyboru lub klawiszy wyboru. Wprowadzając tekst programu i dane
musimy podać nazwy odpowiadających im plików (w oknie rozwijanym po
wyborze File z oferty głównej), które zostaną zapisane na dysk (Save).
5. Tłumaczymy program za pomocą kompilatora wybierając, odpowiednią
funkcję z oferty (Compile).
6. Jeżeli kompilator sygnalizuje błędy, to musimy tekst programu poprawić.
Ponownie korzystamy z usług edytora, a następnie wracamy do punktu 5.
7. Jeśli tłumaczenie programu kończy się sukcesem, to uzyskujemy gotowy do
wykonania przekład programu, który możemy zapisać w pliku z rozszerze-
niem EXE.
8. Uruchamiamy program, wybierając stosowne zlecenie (Run). Dane będą
wczytywane z dyskietki, z wcześniej przygotowanego pliku lub bezpośrednio
z klawiatury.
9. Analizujemy uzyskane wyniki -jeśli są złe, to staramy się poprawić program
(lub także algorytm) i powtórzyć obliczenia. Wracamy do punktu 5.
10. Jeżeli wyniki są poprawne, to możemy zakończyć pracę powracając do pracy
pod nadzorem systemu operacyjnego (klawisz wyboru | Alt X | lub odpo-
wiednia funkcja w podofercie File). Pamiętajmy jeszcze o zrobieniu w kom-
puterze porządków po sobie, czyli o usunięciu zbędnych plików powstałych
w czasie pracy.
2.8. Przy komputerze — pierwsze spotkanie
Po włączeniu komputera jest uruchamiany program inicjujący, który znajduje się
w pamięci ROM. Zadaniem tego programu jest sprawdzenie stanu technicznego
komputera oraz załadowanie do pamięci i uruchomienie systemu operacyjnego.
W trakcie testowania komputera są wyświetlane wyniki testów oraz informacje
o wyposażeniu komputera. Program inicjujący w pierwszej kolejności próbuje
załadować system operacyjny z dyskietki. W przypadku niepowodzenia, wyni-
kającego z braku dyskietki w napędzie, program usiłuje odnaleźć system opera-
cyjny na dysku stałym, o ile komputer jest w taki dysk wyposażony.
Praca z komputerem jest możliwa tylko pod kontrolą systemu operacyjnego,
który powinien znajdować się na dysku stałym lub elastycznym. Z kolei umie-
szczenie systemu na dysku jest możliwe, jeżeli dysk jest przygotowany do pracy,
czyli zainicjowany. Inicjowanie dysku, zwane formatowaniem, polega na spraw-
dzeniu stanu dysku i zapisaniu pewnych informacji technicznych na jego wy-
branych ścieżkach. Formatowanie odbywa się jednorazowo za pomocą zlecenia
2. Jak działa komputer
64
FORMAT lub - w przypadku dysków twardych - za pomocą programów dostar-
czanych przez producentów dysku. Osoby, które dopiero poznają komputery, nie
powinny same inicjować dysków stałych, natomiast powinny umieć sformatować
każdą nową lub uszkodzoną dyskietkę korzystając ze wspomnianego już zlecenia
FORMAT o składni
FORMAT A:
lub
FORMAT B:
gdzie A:, B: oznaczają nazwy dostępnych napędów dysków elastycznych.
Aby zlecenie formatowania zostało wykonane prawidłowo, należy znać ty
napędu oraz inicjowanej dyskietki, tzn. jej średnicę wyrażoną w calach — 5.25 lu
3.5 cala, gęstość - normalną lub wysoką oraz liczbę stron zapisu - jedną lub dwi
Formatowanie w przypadku niezgodności typów dyskietki i napędu jest niekiec
możliwe, ale wymaga zastosowania odpowiednich kluczy w zleceniu, a czasai
jest niebezpieczne i może prowadzić do późniejszych błędów przy próbie kórz
stania z dyskietki.
Przykład 2.16. Zlecenie FORMAT umożliwia zapisanie podstawowych plików s
stemu operacyjnego na inicjowanej dyskietce. W tym celu, jeśli chcemy sforn
tować dyskietkę zgodną z typem napędu A:, to należy wydać zlecenie
FORMAT A:/S
Napis /S określa jeden z dopuszczalnych dla tego zlecenia kluczy i oznacza,
system operacyjny umieści na dyskietce trzy najważniejsze pliki niezbędne
poprawnego uruchomienia systemu z dyskietki. Nie należy kopiować tych pli!
znanym nam zleceniem COPY.
Przykład 2.17. Dysponujemy napędem (A:) dyskietek o średnicy 5.25 cala i
żej gęstości (co odpowiada pojemności dyskietki równej 1.2 megabajta (1\
czyli ponad 1.2 miliona bajtów). Chcemy w tym napędzie zainicjować dyski
o normalnej gęstości, czyli o pojemności około 360 tys. bajtów (kB). W tym
należy napisać zlecenie
FORMAT A:/4
i umieścić dyskietkę w napędzie. Napis /4 jest kluczem nakazującym fort
wanie dyskietki o normalnej gęstości, co zostanie poprawnie wykonane, mi:
napęd jest przeznaczony dla dyskietek o dużej gęstości.
Nie wymaga uzasadnienia potrzeba posiadania biurka, właściwego oświe
czy też porządnych podręczników przy nauce w domu. Podobnie jest w
Zadania
65
z komputerem - istotnym czynnikiem jest tu środowisko, jakie tworzymy w sa-
mym komputerze. Najważniejszymi elementami komputerowego środowiska są:
- drzewo kartotek,
- zestaw własnych zleceń,
- oprogramowanie wspomagające.