Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Co wi�cej, jego wcze�nie-rozkwit�e talenty
i nienasycona ambicja nasuwa�y podejrzenia, �e zamierza zagarn�� w�a-
dz� i zosta� tyranem. Podejrzenia te za� wykorzystywali umiej�tnie
wrogowie polityczni. Oni tak�e udaremnili wszelkie zabiegi Alkibiadesa,
kt�ry prosi�. by rozprawa s�dowa odby�a si�, zanim b�dzie musia� od-
p�yn��. A uczynili to zamierzaj�c odwo�a� go na rozpraw� p�niej, gdy
zbraknie mu ju� poparcia wszystkich zwi��anych z sycylijsk� wypraw�.
Odp� n�� zatem w cieniu podejrze�, kt�rych nie dano mu okazji rozpro-
szy�.l,;
Wypadki te ujawni�y wiele grzech�w ate�skiej demokracji. Zgromadze-
nie mia�o sk�pe wiadomo�ci o Sycylii, jej rozmiarach i sile militarnej.
Mimo sukces�w odnoszonych przez Syrakuzy i jej sprzymierze�c�w
w pierwszej cz�ci wojny peloponeskiej i jec?nolitego frontu, kt�ry uda�o
si� stworzy� Hermokratesowi Alkibiades m�g� spokojnie o�wiadczy�, �e
,
Grecy
sycylijscy to mot�och najr�niejszego pochodzenia, niezdolny do
464 Druga cz�� wojny peloponeskiej (421-404 r.)
skoordynowanego dzialania, nie umiej�cy porz�dnie walczy�. Kiedy Zgro-
madzenie postanowi�o zaatakowa� Syrakuzy, chocia� Sparta nie byla
eszcze pokonana, uczynilo to w uniesieniu nie licz�cego si� z niczym
J
entuzjazmu. Wys�anie Nikiasza wbrew jego woli, a w dodatku sprz�gni�-
cie go z Alkibiadesem, bylo z wojskowego punktu widzenia zupelnym
szale�stwem, kompromisem zrodzonym z politycznego roz�amu w pa�-
stwie, i to wla�nie w chwili, gdy wszystko zale�alo od jednoznacznej
decyzji. Wyprawi� Alkibiadesa nie daj�c mu mo�liwo�ci oczyszczenia si�
z zarzut�w oznaczalo to wyrz�dzi� krzywd� jemu samemu, a nieobliczaln�
szkod� dow�dztwu ekspedycji. Polityczni p,rzyw�dcy w Atenach, z chlub-
nym wyj�tkiem Nikiasza, kierowali si� osobistymi, a czasem wr�cz nie-
uczciwymi motywami, a wlasna kariera obchodzila ich znacznie wi�cej
ni�li interes pa�stwa. Lud, kt�ry ich wybiera�, niewiele si� od nich r�ni�.
W roku 415 demokracj� ate�sk� cechowa�y przede wszystkim energia;."
opor tunizm, brak skrupul�w i chwiejno��.l88
Mieszka�cy Syrakuz nie wierzyli pogloskom o przygotowywanym przez
Ateny ataku. Na pr�no Hermokrates nalegal, aby nie czeka� biernie, ale:
skupiwszy wok�l siebie Sykul�w i Grek�w spotka� wypraw� ate�sk� ju�r
w poludniowej Italii. Tymczasem wielka flota plyn�a od Korkyry ku
pi�cie Italii. Tutaj miasta greckie zamkn�y przed nimi bramy i Ate�czyc
sun�c wzdlu� brzeg�w dotarli a� do Rhegion, nie zyskuj�c �adnego sprzy
mierze�ca. Rozezarowanie strateg�w ate�skich pogl�bila jeszeze wiado
mo��, �e Segesta wywiodla ich w pole i nie jest w stanie da� im wx�ce
ni� 30 talent�w. Na odbytej w�wczas naradzie wojennej Nikiasz prop
x owal pogodzi� Segest� z Selinuntem, zademonstrowa� sw� si�� i powroc
do Aten. Alkibiades uv a�al, �e nale�y stara� si� pozyska� w drodze dypl .
"a
matycznej Sykul�w i Grek�w sycylijskich, aby zapewni� sobie baz� -
najlepiej Messan� -i zaopatrzenie, a p�niej, je�li zajdzie potrzeba, ude
rzy� na Syrakuzy. Lamachos domaga� si� natychmiastowego ataku n
Syrakuzy: �ywno�� �olnierze sobie sami zdob�d�, miasto nieprzyjaciel
b�dzie osamotnione, a jego mieszka�cy zastraszeni. Plan Lamachosa by
mo�e najleps�y, ale nie zdola� przekona� �adnego z jego koleg�w. On te
wreszcie prze�amal impas oddaj�c sw�j glos za planem Alkibiadesa. Przy
j�to rozwi�zanie kompromisowe. Alkibiades zwr �cil si� do Messany, kt�r
odm�wi�a, natomiast po�owa floty wojennej, p�yn�c wzdlu� wschodnic
brzeg�w Sycylii, dokonala rozpoznania portu i wybrze�a Syrakuz, p
czym zaj�a -Katan� na swoj� baz�.l8s
Wkr�tce potem przybyl pa�stwowy okr�t "Salaminia", wyslany p
Alkjbiadesa i innych padejrzanych, kt�rych wzywano do pom. rotu n�
rozpraw�. W Atenach niepok�j wywolany okaleczeniem herm trwal nada
a� w ko�cu jeden z wi�ni�w zdradzil swych wsp�ltowarzyszy i podykto=
wa� list� winnych. Chocia� nie bylo na niej imienia Alkibiadesa, lu�
ielu powod�w widzia� w nim podejrzanego i zamierza� skaza� na
�mier�. W drodze powrotnej w Thurioj Alkibiades zbiegl razem ze swoimi
tovearz5-szami i ostatecznie przeprawi� si� na Peloponez. Dow�dztwo wy-
p aw�y znalazlo si� teraz w r�kach tylko _dw�ch strateg�w, Nikiasza i La--
machosa. Pop�yn�li razem na p�nocne wybrze�e wyspy, gdzie zdobyli
maly port nale��cy do tubylczych Sykan�w, a wzi�t� do niewoli ludno��
przedali za 120 talent�w. Te pirackie met�dy podwa�yly autorytet Aten
i poz olily Syrakuzom pozyska� nowych sprzymierze�c�w.lsu
Kied -nadeszla zima, wojska syrakuza�skie, wzmocnione oddzia�ami
Selinuntu, Geli i Kamariny, wyruszy�y, by zaatakowa� ate�sk� baz�
w Katanie. Zach�cil ich do tego pewien Kata�czyk w porozumieniu
z ate�czykami, kt�rych te� o wszystkim informowal. Ci za� wywie�li
w nocv cal� swoj� armi� i nie napotykaj�c �adnego oporu wyl�dowali
w Wielkim Porcie Syrakuz. Tu zaj�li pozycj� o w�skim froncie i umocnili
j� przeciw atakom syrakuza�skiej jazdy. Zbli�aj�c si� do Katany Syra-
kuzanie spostrzegli, �e flota ate�ska odplyn�la. Pospieszyli wi�c z po-
wrotexn do Syrakuz i ustawili swoich hoplit�w w szyku bojowym, g��-
bokim na 16 ludzi, umieszczaj�c 1200 konnych i oszezepnik�w na pra-
wyxn skrzydle. Polowa armii Nikiasza i Lamachosa stan�a w szyku
gl�bokim na 8 ludzi, a druga polowa za nimi w czworoboku; ci mieli
w razie potrzeby wzmacnia� lini� frontu i atakowa� jazd� wroga, gdyby
si� przedarka. W bitwie, kt�ra si� wywi�za�a, Argejczycy i Mantinej-
ezycy walcz�cy na prawym skrzydle, a tak�e Ate�czycy w centrum
. pokonali nieprzyjaciela, ale konnica syrakuza�ska przeszkodzila im
w po�cigu. Zwyci�stwo ate�skie mia�o du�e znaczenie moralne, ale �ad-
nego strategicznego. Wodzowie bowiem wycofali si� na zim� do Naksos
i Katany, a nie uda�o im si� przeci�gn�� na swoj� stron� Messany ani
Kamariny.xsi
