Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.

zastosować tylko w pasy o szerokości ok. 1-2 m, czyli w planowane rzędy krzewów.
Ponieważ w gospodarstwach sadowniczych obornika zwykle brakuje niezastąpione są wtedy nawozy zielone, które urozmaicają następstwo roślin w płodozmianie, poprawiają strukturę gleby, zagłuszają chwasty oraz ograniczają występowanie groźnych chorób i szkodników glebowych. Głównym zadaniem nawozów zielonych jest dostarczenie glebie w krótkim czasie jak największej ilości masy organicznej. Za bardzo korzystne na przyoranie uważa się rośliny bobowate (dawniej motylkowate), których głęboki system korzeniowy wydobywa z głębszych warstw znaczne ilości wmytych już składników (Ca, Mg, K), a obumarły system korzeniowy poprawia dotlenienie głębszych warstw gleby, poprawiając ich właściwości powietrzno-wodne. Zdrowotność gleb poprawia wysiew mieszanek, np. koniczyny lub lucerny z trawami. Z innych roślin na przyoranie doskonale nadają się też: gorczyca, gryka, facelia, zboża, trawy czy aksamitka niska. Przykładowo, wczesną wiosną można wysiać mieszankę wyki jarej, bobiku, peluszki, żyta lub owsa, a na glebach lżejszych sam łubin. Bezpośrednio po rozdrobnieniu zielonej masy, zastosowaniu nawozów mineralnych lub wapniowych całość należy głęboko przyorać.

5. Nawożenie plantacji w poszczególnych latach
Przed założeniem plantacji
Najlepiej na rok, a nawet dwa przed planowanym założeniem nowej plantacji konieczne jest dokładne i zgodne z instrukcją pobranie z pola próbek gleby z warstwy ornej 0-20 cm, i podornej 20-40 cm. Tylko przed posadzeniem malin istnieje możliwość wniesienia do mało zasobnej warstwy podornej wolno przemieszczających się składników fosforu i potasu oraz uzupełnienia ilości magnezu i wapnia, które doprowadzą odczyn gleby do poziomu optymalnego, czyli pH 6,2-6,7 i uzupełnią ewentualny deficyt magnezu. Również wtedy możliwe jest wzbogacenie gleby w substancję organiczną poprzez przyoranie obornika lub nawozów zielonych. Po posadzeniu malin potrzebne nawozy mineralne mogą być wysiewane już tylko powierzchniowo, wtedy będą powoli przemieszczać się do strefy korzeniowej roślin. W tym okresie wszelkie głębsze zabiegi uprawowe na plantacjach są niewskazane.
W zależności od zawartości fosforu, potasu i magnezu w glebie, wysokość dawek nawozowych w formie P2O5, K2O i MgO w kg/ha plantacji podane są w tabeli 2. Jeśli dczyn gleby jest niższy − pH mniejsze niż 6,0 − pole przed założeniem plantacji należy zwapnować, stosując dawki nawozów wapniowych bądź wapniowo magnezowych (tab. 1).
Młode plantacje
Po posadzeniu malin najistotniejsze jest nawożenie azotem. W pierwszym i drugim roku po posadzeniu wysiew nawozów azotowych na całą powierzchnię jest niecelowy, gdyż uszkodzony system korzeniowy może pobrać tylko minimalną ilość tego składnika z najbliższego otoczenia krzewów, a zdecydowana większość azotu byłaby wypłukana do wód gruntowych. Dlatego w pierwszym roku wysiewamy tylko 30-40 kg N/ha ręcznie bądź
rozrzutnikiem pasowym, stosując go w rzędy (pasy o szerokości ok. 1 m). W drugim roku można zastosować około 50-75 kg N/ha, ale już w pasy szerokości ok.1,5 m. Lepsze wykorzystanie oraz mniejsze straty niebezpiecznego dla środowiska azotu zapewnia też dzielenie dawek. Dlatego warto jest wysiać wczesną wiosną, jeszcze przed rozpoczęciem wegetacji część dawki, a pozostałą ilość zastosować pod koniec kwitnienia krzewów. Niższe dawki polecane są na gleby lżejsze, a wyższe na gleby cięższe. Informacją pomocną w ustalaniu dawek azotu jest wizualna ocena wzrostu wegetatywnego młodych krzewów. Wzrost krzewów, grubość i długość młodych pędów, wybarwienie liści, ewentualne objawy braku lub nadmiaru składników świadczą o prawidłowym lub złym nawożeniu.
Późną jesienią (październik – listopad) na plantacjach stosuje się nawozy potasowe.
Jeżeli analiza gleby wykonana przed zakładaniem plantacji wykazała wysoką zawartość potasu, składnika tego przez najbliższe 2-3 lata nie należy stosować. Przy średniej 12

Metodyka: Integrowana Produkcja malin

lipiec 2005 r.