Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
– Waćpani w fortecy zostaniesz, która na pewno oblegana będzie i to przez nieprzyjaciela, żadnej dyskrecji nie znającego. Nie mówię jeszcze, żeby z jakim politycznym nieprzyjacielem miała być wojna, ale tu przecie z barbarzyństwem sprawa. Aza waćpani wiesz, co to zdobyte miasto? co to turecki albo tatarski jasyr? Uszom swoim nie wierzę!
—A wszelako nie może inaczej być! – odrzekła Krzysia.
– Ketling! – zawołał w rozpaczy mały rycerz – tak że to dałeś się już opanować? Człowieku, miej Boga w sercu!
– Deliberowaliśmy długo – odrzekł Ketling – i na tym stanęło.
– I syn nasz już w Kamieńcu jest, pod opieką jednej mojej powinowatej. Zali to Kamieniec koniecznie ma być zdobyty?
Tu Krzysia podniosła swe pogodne źrenice do góry.
– Bóg i od Turka mocniejszy, ufności naszej nie zawiedzie! A żem przysięgła mężowi, iż go do śmierci nie opuszczę, przeto moje miejsce przy nim.
Mały rycerz zmieszał się okropnie, bo właśnie zgoła czego innego od Krzysi oczekiwał.
Basia zaś, która od samego początku rozmowy spostrzegłszy zaraz, dokąd Wołodyjowski zdąża, uśmiechała się chytrze, teraz utkwiła w niego bystre swe oczka i rzekła:
– Michale, słyszysz?
238
– Baśka! będziesz cicho! – zawołał w najwyższej konfuzji mały rycerz.
To rzekłszy począł rzucać desperackie spojrzenia na pana Zagłobę, jakby oczekując od niego ratunku, lecz ów zdrajca powstał nagle i rzekł:
– Trzeba też o jakowymś posiłku pomyśleć, bo nie samym słowem człowiek żyje.
I wyszedł z alkierza.
Pan Michał pognał wkrótce za nim i zastąpił mu drogę.
– No i co teraz? – spytał Zagłoba.
– No i co?
– A niech tę Ketlingową kule biją! Dla Boga! jak nie ma ginąć ta Rzeczpospolita, kiedy białogłowy w niej rządzą?...
– Nicże waćpan nie wymyślisz?
– Jak ty się żony boisz, co ja ci na to wymyślę? Każ się kowalowi podkuć – ot, co!
239
ROZDZIAŁ XLIV
Ketlingowie zabawili około trzech tygodni. Po upływie tego czasu Basia próbowała powstać z łóżka, ale pokazało się, iż jeszcze nie może utrzymać się na nogach. Zdrowie wracało jej wcześniej od sił – i medyk rozkazał jej leżeć, póki całkiem czerstwość nie wróci.
A tymczasem uczyniła się wiosna. Naprzód wstał od strony Dzikich Pól i Czarnego Morza duży a ciepły wiatr, porozrywał i poszarpał oponę chmur jakby zetlałą ze starości szatę, a potem począł owe chmury zganiać i rozganiać po niebie, równie jak pies owczarski zgania i rozgania stada owiec. Chmury, uciekając przed nim, zlewały często ziemię dżdżem obfitym o grubych jak jagody kroplach. Roztopione resztki śniegu i lodu utworzyły na równym stepie jeziora; z wiszarów poczęły spływać wstążeczki wody, w jarach na dnie wezbrały strumienie, a wszystko to leciało z szumem, gwarem i hałasem do Dniestru, tak właśnie, jak dzieci lecą radośnie do matki.
W przerwach między chmurami przeświecało co chwila słońce, jasne i odmłodzone, a jakieś mokre, jak gdyby w tej powszechnej topieli wykąpane.
Potem jasnozielone źdźbła trawy poczęły się wychylać z rozmiękłej ziemi; cienkie gałązki drzew i krzów nabrzmiały obfitym pąkowiem. Słońce dogrzewało coraz mocniej; na niebie pojawiły się stada ptactwa; więc klucze żurawi, dzikich gęsi, bocianów, za czym wiatr począł
przywiewać chmury jaskółek; zarzechotały żaby wielkim chórem w ugrzanej wodzie; roz-
śpiewało się aż do zapamiętania drobne, szare ptastwo – i przez bory, przez lasy, przez stepy i jary poszedł jeden wielki rozgłos, jakoby całe przyrodzenie krzyczało w radości i uniesieniu:
– Wiosna! u—ha! wiosna!
Lecz dla tych nieszczęsnych krain wiosna przynosiła żałobę, nie radość – i śmierć, nie życie. W kilka dni po wyjeździe Ketlingów mały rycerz odebrał następującą wiadomość od pa-na Myśliszewskiego:
„Na błoniu kuczunkauryjskim coraz większy wojska congressus. Sułtan posłał znaczne sumy do Krymu. Chan w pięćdziesiąt tysięcy ordy idzie w pomoc Doroszeńce. Nawała, jak tylko wody obeschną, ruszy szlakiem Czarnym i Kuczmeńskim. Niech Bóg zmiłuje się nad Rzecząpospolitą!”
Wołodyjowski posłał natychmiast pachołka swego Piętkę z tą wiadomością do hetmana.