Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Tabela 8.1 opracowana przez Marka Smitha pokazuje dokładnie jej etapy. Dostrzec tu można pewne podobieństwa do procesu WSPARCIE.
Praca w społecznościach i grupach
173
Tabela 8.1. Organizowanie kampanii (Smith, 1984)
i Powodzenie akcji zależy zwykle od: wyraźnie określonych celów, wytyczenia realnych celów, stosowania kilku taktyk, dostępu do potrzebnych zasobów, pozyskiwania sojuszników, nieprzewidywalności zachowania i zachowania inicjatywy.
Krok 1. Przewiduj
Krok 2. Miej jasność co do zagadnienia
Krok 3. Dowiedz się, co myślą współpracownicy
Krok 4. Dowiedz się, kto ma władzę
Krok 5. Przeanalizuj swoją koncepcję
Krok 6. Zaplanuj swoją kampanię
Krok 7. Zdobądź potrzebne zasoby
Krok 8. Wykorzystuj „normalne kanały"
pozyskuj deklaracje dobrej woli i nawiązuj kontakty z ewentualnymi sojusznikami.
zgromadź dane i ustal fakty; jasno uzasadnij swą chęć wprowadzenia zmian.
zwerbuj więcej osób zainteresowanych daną sprawą.
kto podejmuje decyzje w tej sprawie? kto lub co ma wpływ na te decyzje?
wypracuj stanowisko i przedstaw je życzliwym słuchaczom.
zmierzaj do osiągnięcia swych celów kilkoma drogami; nigdy nie zakładaj, że zgoda została osiągnięta; to, że cię wysłuchano, nie oznacza jeszcze, że otrzymasz poparcie;
planuj, ale nie trać elastyczności; rozglądaj się za potencjalnymi sojusznikami.
sprawdź swą sytuację finansową; upewnij się, czy jest dostępny telefon, pomoc sekretarki itp.
nie wzbudzaj niesnasek, ignorując lub obrażając urzędników i radnych.
Krok 9. Wywieraj nacisk na odpo-
zdecyduj się, czy chcesz pracować na forum pu-
wiednie władze i mobilizuj po- blicznym czy w zaciszu, parcie społeczne
Krok 10. Podsumuj
Krok 11. Podejmij dalsze działania
ustal, co się udało osiągnąć i co należy zrobić w następnej kolejności.
działaj na kilku frontach jednocześnie.
Krok 12. Przyjrzyj się osiągnięciom
oceń swe postępy na tle zamierzeń.
174
Psychologia dla pracowników socjalnych
Uczestniczenie w grupach
Ludzie, słysząc o grupie mającej związek z ich zainteresowaniami lub sytuacją życiową, oceniają uczestnictwo w niej w kategoriach zysków i strat z własnego punktu widzenia. Kiedyś spotkałam się z pełnymi entuzjazmu pracownikami socjalnymi, którzy stwierdzili, że w okolicy zamieszkiwanej licznie przez Azjatów nie oferowano kobietom prawie żadnych możliwości spędzania wolnego czasu. Zorganizowali więc poranną grupę zabaw i spotkań dla matek i dzieci w lokalnym domu kultury. Przygotowano się dobrze, rozlepiono ogłoszenia w sklepach, rozniesiono ulotki do mieszkań. Gdy nadszedł wyznaczony poranek, w domu kultury czekało siedmioro pracowników i wolontariuszy, nie pojawiła się jednak ani jedna azjatycka matka. Organizatorzy nie dowiedzieli się bowiem, czy te kobiety są zainteresowane taką grupą spotkań. Nie upewnili się, czy pora dnia, dzień tygodnia i lokalizacja są odpowiednie, ani też, czy takie spotykanie się jest w ogóle w tej społeczności praktykowane. Opierając się na różnych argumentach za i przeciw, kobiety w wyniku rachunku zysków i strat związanych z uczęszczaniem na takie spotkania najwyraźniej stwierdziły, że nie byłoby to dla nich korzystne.
Pracownicy powinni zawsze pamiętać o rachunku zysków i strat (zob. rozdział 3) i o indywidualnych czynnikach, które mają nań wpływ. Gdy stwierdzam, że ludzie zawsze dążą do „maksymalizowania zysków i do minimalizowania kosztów", nie mam na myśli jedynie egoistycznego pragnienia osiągania materialnych i osobistych korzyści. Inne czynniki, które należy uwzględnić, to wyznawane przez ludzi wartości, dobro ich bliskich, a także osobiste przekonania i aspiracje, takie jak nadzieja życia wiecznego czy uwolnienie od cyklu reinkarnacji. Wynika stąd, że do organizowania grup potrzebna jest odpowiednia wiedza.
Praca z grupą
Animatorzy życia lokalnej społeczności, kuratorzy sądowi i pracownicy socjalni coraz częściej pracują z grupami. Termin „praca z grupą" odnosi się jednak do wielu różnych form aktywności. Warto rozpatrywać je jako elementy czterech głównych kategorii, których wyznacznikiem jest w zasadzie zakres władzy, jaką dysponują pracownicy i uczestnicy. W niniejszym rozdziale omawiane są zagadnienia odnoszące się do następujących grup pracy:
Grupy terapeutyczne. Tu główną rolę odgrywa jeden lub kilku pracowników prowadzących. Planują skład grupy i jej program, są odpowiedzialni za opracowanie celów oraz sprawny przebieg pracy. Uczestnicy są względnie bierni. Przykład mogą stanowić grupy dla osób w żałobie albo dla ofiar wykorzystywania seksualnego w dzieciństwie.