Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.

Rozmow� z pacjentami nale�y przeprowadzi� spokojnie, rzeczowo i
osobi�cie. Niedopuszczalne jest przekazanie tak wa�nej �yciowo wiadomo�ci
np. przez piel�gniark�. Spraw� stanu wzroku trzeba przedstawi� jasno i
wyra�nie, aby pacjent nie mia� w�tpliwo�ci i niejasno�ci, a w konsekwencji
tego szuka� porad u innych lekarzy czy nawet znachor�w. Przede wszystkim
nale�y, w spos�b zrozumia�y dla pacjenta, na�wietli� przyczyny utraty
wzroku, aby jego kalectwo nie by�o dla niego czym� tajemniczym, co czasami
prowadzi do jakiej� zabobonnej interpretacji. Dok�adne na�wietlenie
przyczyn utraty wzroku pozwala z regu�y na �atwiejsze zaakceptowanie
kalectwa i wkroczenie na drog� rehabilitacji.
Zdajemy sobie spraw� z tego, �e nie�atwo dobra� s�owa, gdy trzeba
przekaza� pacjentowi tak powa�n� i tragiczn� w skutkach wiadomo��. Trzeba
stara� si�, aby wiadomo�� ta przynios�a pacjentowi jak najmniej b�lu i
cierpienia. Wymaga to du�ego taktu i wczucia si� w sytuacj� ociemnia�ego.
Nie nale�y wi�c w imi� �le poj�tego dobra ociemnia�ego stwarza� mu nadziei
na odzyskanie czy uratowanie wzroku, je�li ta nadzieja w najbli�szej
przysz�o�ci, w najbli�szych latach nie zostanie spe�niona. Lekarz mo�e
jedynie powiedzie� pacjentowi o tym, �e w przysz�o�ci dzi�ki post�powi i
ewentualnym osi�gni�ciom medycyny mo�e uda si� poprawi� jego wzrok. Nale�y
to jednak czyni� jedynie w�wczas, gdy faktycznie jakie� perspektywy
istniej�.
Rozmow� dotycz�c� nieodwracalno�ci �lepoty nale�y przeprowadzi� w
odpowiednim miejscu, najlepiej w pokoju lekarskim, w gabinecie, o ile dla
pacjenta jest to mo�liwe. Niedopuszczalne jest przekazanie tej wiadomo�ci
np. na korytarzu, przypadkowym spotkaniu si� z pacjentem. Nieprzyjemna dla
niego mo�e te� by� taka rozmowa na sali, na kt�rej znajduj� si� inni
pacjenci.
3.2. Wst�pne oddzia�ywanie�
psychoterapeutyczne
Rola lekarza nie ko�czy si� jedynie na poinformowaniu ociemnia�ego o
nieodwracalno�ci jego kalectwa. Na og� po takiej rozmowie pacjent
pozostaje jeszcze przez pewien okres w szpitalu lub jest pod sta�� opiek�
ambulatoryjn� i jego kontakt z lekarzem nie urywa si�. Lekarz ma wi�c w tym
okresie wyj�tkow� okazj� do udzielenia pacjentowi pomocy w tych pierwszych
trudnych dniach w psychicznej adaptacji do nowej sytuacji i warunk�w. Ju�
sama rozmowa informacyjna powinna mie� charakter psychoterapeutyczny i
stanowi� pocz�tek dalszych kontakt�w ze �ci�le ukierunkowanym celem
psychoterapeutycznym.
Jak ju� wspomniano - utrata wzroku jest �r�d�em silnie zabarwionych
emocjonalnie prze�y� pe�nych �alu, rozpaczy, cierpie� i tragizmu, a tak�e
w�tpliwo�ci i niepewno�ci co do mo�liwo�ci dzia�ania, miejsca w
spo�ecze�stwie i przysz�o�ci. Stan ten stale jest umacniany przez
bezpo�rednie poznawanie i do�wiadczanie strat i ogranicze� spowodowanych
utrat� wzroku. Dlatego te� sytuacja osoby nowo ociemnia�ej wymaga jak
najszybszej interwencji w formie w�a�ciwych oddzia�ywa�
psychoterapeutycznych.
Jak ju� podkre�lono - celem pierwszych oddzia�ywa� psychoterapeutycznych
jest usuni�cie wszystkich w�tpliwo�ci i niepewno�ci ociemnia�ego oraz
przykrego, cz�sto trudnego do zniesienia napi�cia emocjonalnego. Dla
realizacji tego celu lekarz okulista powinien stosowa� tzw. psychoterapi�
podtrzymuj�c�, maj�c� charakter pomocy dora�nej i usuwaj�cej aktualne
trudno�ci nowo ociemnia�ego.
Psychoterapia podtrzymuj�ca powinna odby�, si� w formie rozmowy, a raczej
kilku rozm�w stanowi�cych kontynuacj� rozmowy informacyjnej. W ramach tej
rozmowy lekarz okulista powinien w spos�b og�lny zapozna� ociemnia�ego z
mo�liwo�ciami rehabilitacyjnymi, wzbudzaj�c w nim nadziej� na mo�liwo��
u�ytecznego i aktywnego �ycia spo�ecznego i zawodowego, a tak�e udziela� mu
pierwszych wskaz�wek, jak �y� w nowych i zmienionych warunkach. W pierwszej
jednak kolejno�ci powinien swojemu pacjentowi stara� si� wyt�umaczy�, �e w
wyniku kalectwa nie straci� wszystkiego, lecz �e pozostaj� mu jeszcze du�e
mo�liwo�ci, a mianowicie:
1. Mo�liwo�� uczenia si�, zdobywania wiedzy i umiej�tno�ci, pog��biania
dotychczasowego do�wiadczenia �yciowego i rozwijania swojej osobowo�ci.
2. Mo�liwo�� opanowania umiej�tno�ci samodzielnego poruszania si� za
pomoc� laski lub psa przewodnika.
3. Mo�liwo�� opanowania umiej�tno�ci wykonywania wielu czynno�ci �ycia
codziennego.
4. Mo�liwo�� wykonywania niekt�rych, cz�sto bardzo interesuj�cych zawod�w
zapewniaj�cych w wielu przypadkach dobre zarobki, a tym samym mo�liwo��
utrzymania rodziny.
5. Mo�liwo�� korzystania z wielu form �ycia kulturalno-o�wiatowego,
towarzyskiego i sportowo-turystycznego.
6. Mo�liwo�� w��czenia si� w r�ne przejawy �ycia spo�ecznego i
politycznego (��cznie z efektywnym zajmowaniem odpowiednich stanowisk).