Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
confusio) jest po��czenie w jednej osobie przymiotu wierzyciela i
d�u�nika w wyniku spadkobrania. Zobowi�zanie przestaje istnie� w razie
zjednoczenia wobec zaniku istotnych element�w stosunku zobowi�zaniowego. Nie
ma ju� bowiem stron, z kt�rych ka�da reprezentowa�aby przeciwstawne czy cho�by
inne interesy.
Mo�liwe s� wyj�tkowo sytuacje, gdy mimo zjednoczenia przymiotu wierzyciela
i d�u�nika w jednej osobie, stosunek zobowi�zaniowy pozostanie w mocy. Mo�e to
mie� miejsce: a) gdy maj�tek obci��ony d�ugiem nie zostaje po��czony z maj�tkiem,
w kt�rym znajduje si� wierzytelno��, lecz oba stanowi� osobne masy maj�tkowe tej
samej osoby; tak np. przy oddzieleniu spadku od maj�tku spadkobiercy, je�eli
nast�pi zbycie spadku przez spadkobierc� - por. art. 1051 i n. k.c.; b) je�eli
wierzytelno�� jest zwi�zana z papierem na okaziciela lub na zlecenie, w przypadku
takim bowiem, gdy d�u�nik stanie si� w�a�cicielem takiego papieru, zobowi�zanie
tylko niejako spoczywa do czasu, p�ki nie zostanie on przeniesiony na inn� osob�,
po czym od�ywa na nowo.
2. Wyga�ni�cie zobowi�zania zaci�gni�tego pod warunkiem rozwi�zuj�cym
nast�puje z chwil� ziszczenia si� warunku; moc wsteczna takiego wyga�ni�cia
zobowi�zania nast�puje w przypadku osobnego zastrze�enia (art. 90 k.c.).
3. Co do zobowi�za� ci�g�ych - wygasaj� one z regu�y z up�ywem czasu, na
kt�ry by�y powo�ane do �ycia; dotyczy to np. zobowi�za� ci�g�ych polegaj�cych na
czynieniu lub nieczynieniu, rent okresowych itp.;
4. Niekt�re zobowi�zania wygasaj� zn�w nie przez up�yw czasu, lecz przez
samo osi�gni�cie celu, w jakim by�y zawarte; dotyczy to np. zobowi�za� w
niekt�rych sp�kach, w umowach o nauk� itp. Ilekro� cel zobowi�zania zosta�
osi�gni�ty, a interes prawny wierzyciela z tym celem zwi�zany zaspokojony, brak
podstawy do dalszego utrzymywania si� wi�zi prawnej mi�dzy stronami.
5. Zobowi�zania z regu�y nie wygasaj� wskutek �mierci czy to d�u�nika, czy
wierzyciela, w wi�kszo�ci bowiem przypadk�w w miejsce zmar�ego wst�puj� jego
spadkobiercy. Jednak�e niemo�no�� wst�pienia spadkobierc�w w miejsce strony w
stosunku zobowi�zaniowym mo�e wynika�: a) z umowy stron, jak np. przy umowie
zlecenia (art. 747 i 748 k.c.); b) z natury i celu zobowi�zania, jak np. przy umowie
do�ywocia (art. 908 i n. k.c.); przy umowie o prac� - wobec �mierci pracownika; c) z
mocy ustawy, np. gdy chodzi o zobowi�zania odszkodowawcze z tytu�u czynu
niedozwolonego oparte na art. 445 � 1 i 2 k.c. (z zastrze�eniem wynikaj�cym z art.
445 � 3 k.c.). Zobowi�zanie w tych przypadkach wygasa. Zob. te� art. 449 k.c.
Niekiedy �mier� strony wywo�uje szczeg�lne nast�pstwo w stosunku zobowi�-
zaniowym, nie wynikaj�c z przepis�w prawa spadkowego, jak np. w umowie najmu
mieszkania (por. art. 8 ustawy z 2 VII 1994 r. o najmie lokali mieszkalnych i
dodatkach mieszkaniowych (Dz.U nr 105, poz. 509 ze zm.).
Do przyczyn wyga�ni�cia zobowi�za� nie mo�na w zasadzie zaliczy�
przedawnienia roszcze� wierzyciela. Nie powoduje ono ustania stosunku
zobowi�zaniowego, a jedynie ewentualn� przemian� zobowi�zania w zobowi�zanie
niezupe�ne.
Rozdzia� dwunasty
PRZEJ�CIE PRAW I OBOWI�ZK�W WYNIKAJ�CYCH Z
ZOBOWI�ZA�
� 64. Uwagi og�lne o przej�ciu praw i obowi�zk�w
Z chwil� gdy powstanie zobowi�zanie, staje si� mo�liwe przej�cie praw i
obowi�zk�w wynikaj�cych z tego zobowi�zania na inne osoby. Istota stosunku
zobowi�zaniowego nie ulega w�wczas zmianie, zmieniaj� si� natomiast osoby
uczestnicz�ce w zobowi�zaniu po stronie czynnej (zmiana wierzyciela) lub po stronie
biernej (zmiana d�u�nika). Zmiana os�b w zobowi�zaniu mo�liwa jest zar�wno w
przypadku �mierci jednej ze stron, jak i w stosunkach mi�dzy �yj�cymi. Pierwsz�
dziedzin� zagadnie� zajmuje si� prawo spadkowe, druga nale�y do zakresu prawa
zobowi�za�.
Kodeks cywilny dopuszcza w ramach przepis�w o zobowi�zaniach zar�wno
przej�cie wierzytelno�ci, jak i d�ugu na inne osoby w czasie trwania stosunku
zobowi�zaniowego. Przej�cie takie mo�e by� wynikiem b�d� to umowy, b�d� to
bezpo�rednim skutkiem postanowienia ustawy. Kodeks normuje w szczeg�lno�ci
przelew wierzytelno�ci w drodze umowy oraz niekt�re przypadki przej�cia
wierzytelno�ci z mocy postanowienia ustawy, jak r�wnie� umowne przej�cie d�ugu i
wyj�tkowo przej�cie d�ugu z mocy samej ustawy. Przepisy kodeksu (art. 509 i n.
oraz 519 i n.) ujmuj� to zagadnienie pod k�tem zmiany os�b w stosunku
zobowi�zaniowym.
Natomiast kodeksu cywilnego. nie zna w zasadzie instytucji ��cznego
przej�cia praw i obowi�zk�w jednej ze stron w umowie wzajemnej na inn� osob�.
Wskutek tego przej�cie takich praw i obowi�zk�w jest uwarunkowane spe�nieniem
si� przes�anek wymaganych przez kodeks zar�wno dla wywo�ania zmiany w osobie
