Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Oto jesteśmy w niej kimś innym, jesteśmy gdzie indziej. Można np. widzieć we współżyciu gwałt, który kłoś popełnia w jakiejś scenerii, można widzieć jakby fragment filmu z innymi aktorami itp. Nie ma tu innego JA ani JA partnera, występują inne osoby. W skrajnych przypadkach derealizacji zatraca się nawet poczucie więzi osób, widzi się jakby gigantycznie powiększone zjednoczenie narządów lub nawet pracę maszyny itp. Derealizacja najczęściej wynika z frustracji seksualnej, uczuciowej, z orgiastycznych potrzeb, może też być szukaniem analogii, podobieństw, płodem bujnej wyobraźni itd.
Zmiana roli JA
Istnieją osoby obdarzone jakby podwójną naturą, stają się Kimś
Innym we współżyciu i inny jest wówczas sens tego związku. Inna jest zatem rzeczywistość związku w pozaseksualnych relacjach, inna we współżyciu. Posłużmy się przykładem związku sadomasochi stycznego. Cechy te niekoniecznie muszą występować we wzajemnych codziennych relacjach. Związek może być np. partnerski, ale w sytuacji seksualnej zmienia się JA partnerów na sadystyczne dla jednej osoby i masochistyczne dla drugiej osoby.
Częściej jednak formy zmiany roli nie są tak skrajne, następuje
bowiem jej odwrócenie, np. partner uległy, podporządkowany wła201
200
śnie we współżyciu, staje się dominujący, aktywny, sterujący, a druga osoba odwrotnie. Trudno wówczas powiedzieć, jaka jest prawdziwa struktura tego związku, jaki jest obraz autentyczny, może oba?
W niektórych związkach, w których mężczyzna jest podporządkowany kobiecie sterującej życiem codziennym, dominującej, aktywnej, właśnie we współżyciu sytuacja zmienia się - wówczas on staje się mężczyzną i właściwie tylko tu realizuje swoją męskość. Może to zresztą odpowiadać i jego partnerce.
Więź zadaniowa
We współżyciu seksualnym zaczynają ujawniać się określone postawy, mechanizmy partnera, który przez współżycie coś chce osiągnąć, uzyskać coś, udowodnić, pokazać, sprawdzić itp. Można np. ,testować" drugą osobę, czy jest dobra w łóżku", czy ma już doświadczenie. Można też chcieć udowodnić jej swoją męskość, sprawność seksualną, czyli coś pokazać i przekonać o tym. Niektóre kobiety pragną utrzymać przy sobie partnera, ,udowadniając" mu w ten sposób swoją miłość, swoją niezbędność. Spotykam się np. z sytuacjami, kiedy partnerka ujawnia niebywałą wprost biegłość seksualną jedynie w celu zniechęcenia do szukania innych kobiet (pokażę mu, że żadna mnie nie zastąpi"). Niejeden mężczyzna pragnie „olśnić" partnerkę swą potencją, sprawnością itp.
Najczęściej zdajemy sobie sprawę z tego, jaki rodzaj więzi psychicznej występuje w naszym związku. W wielu jednak przypadkach jest to trudne do odkrycia, a nawet sami zainteresowani nie potrafią określić swego prawdziwego JA we współżyciu.
Istnieje zawsze potencjalne niebezpieczeństwo, że lektura tego typu „diagnostycznych" artykułów sprowokuje do usiłowania „zdiagnozowania" swego partnera, budząc np. niepokój, że być może „podstawia on kogoś". Lepiej byłoby jednak tworzyć taki rodzaj więzi, który dąłby maksymalne zjednoczenie psychiczne.
ROZWÓJ PARTNERSTWA SEKSUALNEGO
PARTNERSTWO SEKSUALNE
Idea związku
partnerskiego upowszechniana jest od wielu już lał. Związek ten ma opierać się na zasadzie równości płci, braku dominacji kogokolwiek z partnerów, podziale obowiązków, wspólnym podejmowaniu decyzji, współaktywności seksualnej, postulacie jednej moralności (a nie jak poprzednio - innej dla kobiet, innej dla mężczyzn). W dziedzinie życia seksualnego związek partnerski to taki, w którym istnieje aktywność seksualna obu stron, podobieństwo przywilejów i obowiązków, równe traktowanie płci (a nie np. domaganie się dziewictwa ze strony żony, przy jednoczesnym prawie do swobody seksualnej mężczyzny), współodpowiedzialność za przebieg współżycia seksualnego, zapobieganie ciąży itp. Bardziej praktyczny obraz związku partnerskiego polega na aktywności zawodowej obu stron, wspólnym prowadzeniu
205
gospodarstwa domowego, wychowywaniu dzieci, egalitaryzmie partnerów, wyrażaniu swoich potrzeb i oczekiwań seksualnych, a tzw.
przeszłość seksualna jest „bez znaczenia".
Idea związku partnerskiego, upowszechniana w oddziaływaniach wychowawczych, w publicystyce, w kulturze masowej, opiniach naukowców stała się częścią świadomości społecznej i racjonalnego
traktowania życia.
Jednocześnie wiele danych dowodzi, iż tradycje kulturowe, środowiskowe, uwarunkowania indywidualne wielu osób bywają sprzeczne z postulatem partnerstwa i na tym tle dochodzi do konfliktów. Upraszczając problem można by powiedzieć, że ,stare walczy z nowym". Czy rzeczywiście?
Przyjrzyjmy się bliżej niektórym z tych konfliktów:
Postulat równowagi sił, braku dominacji stron
Okazuje się, że idealna równowaga, wspólnota w podejmowaniu decyzji jest rzadko spotykana. Najczęściej jedna ze stron z racji swych właściwości psychicznych, kompetencji, sprawności nieco bardziej dominuje. Istnieje podział kompetencji i uprawnień. Problem powstaje wówczas, gdy każda ze stron dąży do dominacji i toczy się walka, a idea partnerstwa bywa traktowana wówczas jako teoretyczny postulał, intelektualny oręż.
Postulat równości płci
Równość płci polega na podobnej godności, wartości, a nie ma równości psychofizycznej. Trudno mówić o równości płci w płodności, skoro to kobieta ponosi większe konsekwencje wynikające z jej płodności. wiat męski i kobiecy różnią się w wielu przejawach życia psychicznego, w żywotności. W życiu seksualnym mężczyzna ,naturalnie" doznaje orgazmu, a kobieta musi się go nauczyć przeżywać. Odmienna jest również specyfika seksualizmu płci. Nie można zatem sądzić, iż oba światy płci różnią się jedynie budową, a inne różnice są wynikiem jedynie kultury i wychowania.
Postulat współaktywności seksualnej
W wielu związkach wzajemna aktywność seksualna partnerów, spontaniczność, wyrażanie swych potrzeb i oczekiwań istotnie tworzy partnerstwo, ale w wielu innych realizowane są odmienne modele aktywności. Wielu mężczyzn, podobnie jak i ich partnerki, woli model własnej aktywności i bierności partnerki we współżyciu. Po prostu obu stronom nie odpowiada aktywność seksualna kobiety. Niekiedy dochodzi do konfliktów na tym tle, kiedy aktywność seksualna kobiety doprowadza do zniechęcenia seksualnego u jej partnera. Idea wzajemnej aktywności musi być akceptowana i oczekiwana przez obie strony, nie może natomiast być wynikiem przymierzania się do teoretycznego
postulatu.
206
Przeszłość seksualna partnerów