Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Tak się złożyło, że współrzędne geograficzne wyssane z palca przez
naczelnego „NSS News” wypadały na terenie wojskowym tej właśnie JW 1603! Dlatego też
uważaliśmy przez dłuższy czas, że być może był to fragment jakiejś gry wywiadowczej – ba!
– cała legenda o Księżycowa Jaskinia mogła być taką крышей czyli dachem albo przykrywką
dla jakichś działań służb wywiadowczych obu Supermocarstw. Kiedy się zorientowaliśmy, że
współrzędne te są diabła warte, zaczęliśmy poszukiwania wedle innych wskazówek podanych
29
przez dr Horáka w jego dzienniku, a tymi były wzmianki i Zdiarze, Plawnicy i Lubocni, a
także wzmianki na końcu jego opowiadania, gdzie odwiedził po raz drugi strome stoki Tatr,
na których szukał jakichś znaków na powierzchni skały, jam i połączeń jaskiniowych z KJ.
Tutaj właśnie po raz pierwszy i ostatni sytuuje KJ na stromych stokach Tatr, ale czy można
brać poważnie jego informacje za wskazówki konkretnych punktów zaczepienia? Nie ma
innych, a i nam nic innego nie pozostawało. Poszukiwania I. Mackerlego po metrykalnych
rejestrach w Zdiarze i zwrócenie szczególnej uwagi na osoby występujące w tekście relacji:
Jurek, Slávek, Hanka, Oľga, grób szer. Martina. Kiedy nie znaleziono żadnego śladu po
nich na obszarze Ždiaru w Tatrach Bielskich, zaczęliśmy ponownie myśleć o Niskich Tatrach,
w których także miały miejsce bojowe operacje SNP na terenie Słowacji.
W tej fazie poszukiwań, do E. Piovarčego dołączyła Powiatowa Grupa Speleologiczna
z Terhovej, która zorganizowała terenową akcję w dniu 19 maja 1986 roku w Liptowskiej
Tepliczce, nieopodal schroniska Ždiar, na wschodnim stoku Niskich Tatr. Nasze
poszukiwania bacy Slávka i jego dwóch córek było bezowocne także po stronie Niskich Tatr
przy Hronie – w okolicach wsi Pohorelá. Przejrzeliśmy geologiczną mapę i mapy roślinności
tej części Niskich Tatr, wedle których da się znaleźć bezpośredni styk sosnowego lasu z
kosówką, a także wyrębów. Szukaliśmy głównie w obszarach skał wapiennych –
bezskutecznie. Żadnego śladu. Także historycznie nic nie wskazywało na to, że miała tu
miejsce opisana w dzienniku sytuacja – nie było tu walk ustępujących wojsk powstańczych z
Niemcami. Na tych terenach operował oddział partyzancki „Janošík”. Uporczywe walki z
hitlerowcami trwały 20-21 października 1944 roku na południowej stronie Niskich Tatr, na
obszarze Červenej Skaly i Telgártu. Po 26 października SNP wygasło i żołnierze przeszli na
partyzancki sposób walki. Problem jeszcze był w tym, że w 1944 roku pierwszy śnieg spadł
dopiero 3 listopada! I. Mackerle zatem zakłada, że dziennik dr Horáka był nieautentyczny, a
został napisany w 1965 roku, dokładnie przed opublikowaniem artykułu w „NSS News”,
kiedy autor zapomniał już część dat i danych. To właśnie dlatego nie można było uchwycić
dokładnej daty bitwy oddziału autora z Niemcami. Pozostały zatem tylko takie fakty, jak:
brnących w głębokim śniegu 184 mężczyzn z oddziału, z czego ⅓ rannych, 16 na noszach,
którzy zostali w nocy na z soboty niedzielę ostrzelani z dwóch niemieckich dział 70 mm,
położonych na bliskim głównym grzbiecie górskim, oddalonym o jakieś 300 metrów.
Mieliśmy zatem taki pogląd, że nie szło o Niskie Tatry, ale o Tatry Bielskie. Być może śnieg
tam spadł nieco wcześniej. Jednakże żadnej takiej bojowej sytuacji na terenie Tatr Bielskich
nie odnotowano. Walki miały miejsce tylko w Lendaku, gdzie oddział partyzancki Biełowa-
Kowalienki stoczył ciężki bój z faszystami, w dniu 27 października 1944 roku. Oddział ten w
sile kompanii (około 100 żołnierzy) walczył tam tylko jeden dzień, jego ocalała część potem
przeszła na polską stronę i dołączyła do sił Armii Czerwonej.
W pierwszym raporcie I. Mackerlego z dni 7-11 października 1982 roku, znaleźliśmy
zajmujące wspomnienia płk Tomáša Zamiški, który twierdził, że na temat oddziału, który
około 22 października 1944 roku wycofywał się w kierunku wschodnim przez Pogórze
Lewoczskie, nic mu nie wiadomo. Był to najgorszy okres SNP, wszystkie siły powstańcze
kierowały się do Niskich Tatr i przechodziły do partyzantki. Jest czymś nieprawdopodobnym,