Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.

– Widocznie nie wierzysz we mnie? – zagadnął duch po chwili.
– Nie wierzę – odpowiedział Scrooge.
– Jakiego pragniesz dowodu mego istnienia, oprócz twoich własnych zmysłów?
– Nie wiem.
– Dlaczego nie ufasz swoim zmysłom?
– Ponieważ często błahostka wyprowadza je z równowagi. Lekka niedyspozycja żołądka
zmienia je. Pomimo wszystko, wydajesz mi się raczej istotą cielesną a nie duchem.
Scrooge nigdy nie miał skłonności do żartów, a w tej chwili bardziej jeszcze niż kiedykolwiek
był daleki od tego. Jeżeli usiłował być dowcipny, to dlatego, by zmienić kierunek swych myśli i
opanować coraz silniej przejmujący go strach.
Scrooge czuł, że tak siedzieć i patrzeć w martwe oczy widma nie może, doznawał bowiem
piekielnych udręk. Istotnie, coś piekielnego było w atmosferze otaczającej widmo. Chociaż duch
siedział całkiem nieruchomo, jego włosy, poły surduta i chwasty przy butach wciąż się poruszały,
jakby pod wpływem gorącego powietrza wydobywającego się z rozpalonego pieca.
– Widzisz tę wykałaczkę? – zapytał Scrooge, usiłując otrząsnąć się z ogarniającego go coraz
silniej przerażenia oraz odwrócić od siebie, choćby na chwilę, lodowaty wzrok widma.
– Widzę – odparł duch.
– Ale nie patrzysz na nią – podchwycił Scrooge.
– Mimo to widzę ją – rzekł duch.
11
– Och! – roześmiał się z przymusem Scrooge – wystarczy mi połknąć ją, abym przez resztę
mych dni, do końca życia, był prześladowany przez legion złych duchów mojej własnej
fabrykacji... Głupstwo, powtarzam! Wierutne, kapitalne głupstwo!
Zaledwie Scrooge wymówił te słowa, duch zajęczał i zatrząsł łańcuchami w tak ponury i
przerażający sposób, że Scrooge przycisnął się do krzesła, aby nie upaść na ziemię ze strachu.
Przerażenie jego doszło do najwyższego stopnia, gdy widmo zdjęło bandaż z głowy, jakby mu
było za ciepło w pokoju, a jego dolna szczęka opadła aż na piersi.
Scrooge upadł na kolana i zasłonił twarz dłońmi.
– Litości – zawołał. – Straszna zjawo, dlaczego mnie dręczysz?!
– Człowieku o nędznym duchu, zaprzątniętym jedynie marnymi sprawami ziemskimi,
wierzysz we mnie, czy nie?
– Wierzę! – westchnął Scrooge. – Muszę wierzyć. Powiedz mi jednak, dlaczego duchy włóczą
się po świecie? Dlaczego przychodzisz mnie męczyć?
– Obowiązkiem każdego człowieka jest – odparło widmo – aby jego dusza zjednoczyła się z
duszą jego bliźnich i pozostawała w braterskiej z nimi łączności przez cały czas wędrówki
ziemskiej. Ten, który obowiązku tego zaniedbał za życia, musi go wypełnić po śmierci. Duch
jego po śmierci musi wędrować po świecie – och, biada mi! – i patrzeć biernie na to wszystko,
czego nie może już używać, a co mógł czynić za życia ku swej radości i szczęściu!
To rzekłszy, widmo znów wydało jęk i wstrząsnęło łańcuchami.
– Jesteś, jak widzę, w okowach – rzekł Scrooge z drżeniem. – Powiedz mi, dlaczego?
– Noszę łańcuch, który sobie ukułem za życia – odparł duch. – Sam przygotowałem każde
jego ogniwo. Włożyłem go na siebie dobrowolnie, dobrowolnie nosiłem, a teraz dźwigać go
muszę przez wieczność. Czy nie znasz materiału, z którego jest utworzony?
Scrooge drżał coraz bardziej.
– A może chciałbyś poznać – ciągnął dalej duch – wagę i długość łańcucha, który sam
dźwigasz? Co? Siedem lat temu był tak ciężki i tak długi jak mój. Od tego czasu jednak
pracowałeś usilnie, ażeby go doprowadzić do kolosalnych rozmiarów. O tak, twój łańcuch jest
potężny!
Scrooge obejrzał się skwapliwie, obawiając się, czy nie ujrzy dookoła siebie żelaznego
powrozu; lecz jakoś niczego nie dostrzegł.
– Jakubie Marley – odezwał się błagalnie – mój dobry przyjacielu, powiedz mi wszystko, co
wiesz! Pociesz mnie, Jakubie, choć słówkiem!
– Nie mogę – odrzekł duch. – Pociecha przychodzi z innych sfer, Ebenezerze Scrooge, i bywa
przysyłana przez innych posłańców. Nie mogę ci też powiedzieć wszystkiego, bo wolno mi
wyjawić niewiele. Przy tym nie rozporządzam czasem. Nie mogę nigdy odpocząć ani pozostawać