Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Stanis³awów. ZagwóŸdŸ: ¯ydzi - Bandler Salomon, Boral Menold, Triebfeder Naton, Wolf Leibel.
P o w. Œniatyn. Be³e³uja: ks. Dziekan Jwan. Ku³aczyn: Michaj³ecki Micha³. Ro¿nów: Namistrzyk. Stecowa: Kowalski. Œniatyn: Antoni Czepyka, Deb³yk Wasylicha i Jakowycha, Myjak, Nahorniak, Niemczewski, Pasieczny, Pohrybienik Petr, Rewakowicz,
, x [Zebrane z kilku zapisów O.K. i alfabetycznie uporz¹dkowane.] 8 Zob. "Kraj" 1871 nr 17.
.460
461
Stroicz Wasyl, Szwaluk Dmytro, Tomej Askanna (kobieta), Tur-man, Zubrzycki. ¯ydzi - Awerbach Selig, Garfunkel Mendel, Gewiss Kalman i Ej¿yk, Stark Josel, Terner Chaim. Zab³otów: Cyprzan^ Panliszak Bazyli, ks. Kisielewski.
Po w. T³umacz. Czarno³oœce: Nazaruk. Olesza: Remczuk Dmytro. Przyby³ów: Rumaniuk Dmytro. PuŸniki: Ostrecki Jaków* Sielc: Diakowski Teodor. T³umacz: Kopytyñski. Szlachta - Abga-rowicz, Brunicki, Jachimowski, Ladomirski, Mazaracki, Nikorowicz, Odrowolski, Obanowicz, Piasecki, Puzyna, Rylski, Sawa, Zawadzki. Tyœmienica: ¯yd - Miinz Aron1.
Przezwiska
Berezunka - dziewczyna z Berezowa. Myku³a - Miko³aj. Sza-worów? (zapewne przezwisko).
Imiona zwierz¹t2
Koty i psy trzymaj¹ w domu. Kotom daj¹ nazwy: Muchryæ,. Murgasz, £añcusz. Psy nazywaj¹: Bi³ej, Burkusz, Cuc, Dubej, Ne-grysz, Nemisz, Nerusz, Rywko, Tarko.
Imiona koni: Miszko, Ry¿an, Sorokan, Sywan, Woronyj.
Krowom daj¹ takie nazwy: Babruszczka, Bi³usia, Buku³a, O³a-czyna, Perista, Rusiena, Weezerka, Zoriena.
Nazwy owiec i kóz: Fotka, Freifurka, Profesorka, Topólka itp.
Nazwy rodowe i topograficzne
Dla dope³nienia s³ownika huculskiego dodajê tu jeszcze niektóre inne mniej znane nazwy rodowe, jak te¿ nazwy pól zaludnionych i pustych, wreszcie nazwy rzek i potoków.
Nazwy rodowe: Baza³uk, Geban, Dzieba, Dronjuk, Fioka, Gawa, Guber, Garuch, Gajda, Gula, Ha³at, Hocman, Hyrda, Kyka, Kofel, K³us, Kurja, Mand¿u³a, Magas, Maj³o, Minda, Pyñdiuk, Sa³aban,
Waszkur.
Nazwy zaludnionych pól: Akryszory, Brustury, Dora, Fereskule,
Rungury, Szeszory.
Nazwy pustych pól i pustkowi: Burkan, Gorgan, Hyga, Kondo-linka, Keputa, Pecyha, Rosisz, Stryplenka, Swal'¿uky.
Nazwy rzek i potoków: Czepturasz, Czeremosz, Garczec, Pitrys1.
1 H. H. Ploss Das Kind in Brauch und Sitte der Fólker, [Stuttgart 1876 T. 1
s. 153] mówi: Die Lipowanen, ein slavischer Volksstamm in der Bukowina, besitzen
nur Taufe, keine Familiennamen. Der Taufname des Vaters wird durch
die schlusssilbe ow zum Familiennamen des Sohnes; hat nemlich der Vater Michael
Petrow (Sohn des Peter) geheissen, so fiigt der Sohn zu seinem Taufnamen
(beispielsweise Fedko), den yeranderten Taufnamen des Vaters hinzu, also Fedko
Michaelow, was unverandert in allen Generationen fortbesteht, und immer Sohn
des Michael, Sohn des Fedko, Sohn des Peter etc. heisst. Zwyczaj ten nie tylko
u samych Lipowanów ma jeszcze miejsce.
2 [Czystopis O. K. sporz¹dzony na podstawie zapisu terenowego nieznanego*
autora.]
x [U do³u rkp. uwaga O.K.: "Koniec nast¹pi" ]
463
S£OWNICZEK1
1 Z wyrazów huculskich przytaczamy tu nastêpuj¹ce. [Do zbioru w³¹czono rozproszone w tekact zapisy terenowe O.K. oraz jego wypisy z rkp. terenowego nieznanego autora, z Notat W. Przybys³awskiego i z prac J. D. Vahylevyæa Hucu-love... ("Æasopis Æeskæho Museum" 1838 z. 4 s. 496-498), L. Wajgla 0 Burkucie... ("Pamiêtnik Towarzystwa Tatrzañskiego" 1880 T. 5 s. 61, 72) i J. Konopki Gospodarstwo górskie (w: Encyklopedia rolnictwa... T. 2 Warszawa 1874 s. 812 - 846). Wyrazy cytowane z artyku³u J. D. Vahylevyca oznaczono gwiazdk¹, inne - uwag¹ w przypisach.]
a³mu¿na ¦- ja³mu¿na dawana (w Czor-towcu)
* ambar, amber' -- lamus, spichlerz
* apta - wiœniowe drzewo
* ar'kan - powróz z w³osia do chwytania koni
* arszica - dzika góra
arystokrata - a resztu krav [w znaczeniu ¿artobliwym i pejoratywnym]
bajbaracz - ko¿uch, bajbarak, serdak bajbaraczyna - stary ko¿uch bajbarak - rodzaj sieraka, kurtka bez szwów zarzucana przez Hucu³a na ramiona, serdak bez klinów
* bajdak - prom na rzece
bajory - sznurki (¯abie)
balmosz - mama³yga na œmietanie
* ba³o waty--pró¿nowaæ; czes. za-
haleti
banka-jeden z³oty reñski
* banowaty - têskniæ basahy, besahy - biesagi, worki
* bastruk - bêkart
berbenycia - faseczka (ma 8 lub 12 garnców)
* ber'czew - kolebka, ko³yska berweno - drzewa 6 s¹¿ni d³ugoœci
* beri - belka, k³adka, pastka Beskid - graniczny szczyt od Wêgier
(po polsku Bieszczad)
* bezyty - zarêczyæ za coœ lub za
kogo; ja bizuju - zapewniam; bi-
zywno - pewnie
biurokrata - brav i krav [w znaczeniu ¿artobliwym i pejoratywnym]
* blieta - siekiera
* b³awyty - niszczyæ, kaziæ, psuæ
b³echa - pch³a
b³osztycia - pluskwa
bole - ksiêgosusz
borona - [brona]
boryszka, buryszka - ziemniak (¯abie, Kosów)
bowhar - wolarz
bowtyci, boutyci - guziki drobne lub muszelki (w kosach w³osów)
bo¿ka u mene - post u mnie dziœ, poszczê (¯abie)
brañdzioch - technik, uczony; [zob.
mañdzioch] bredczynia - potoczek (od: brid -
bród) brodyty - przechodziæ przez rzekê budŸ - ser w kr¹¿kach nie przefer-
mentowany bulbany - kartofel (w górach Stryj-
skich, u Bojków) burdiuh - kozi ¿o³¹dek
* butej - owcarz (³ac. opilio inferior)
* bygar - palica, pa³ka byrki - owce
caria - pole (Wêgry)
caryna - ³¹czka ko³o chat huculskich ogrodzona woryniami [tj. przepo³owionymi dr¹¿kami] z k³utego drzewa, przeznaczona na siano¿êcie
carynka - ³¹ka, grunt orny (Wêgry)
* cha³akternyk - czarownik
* charmnyj, charny - ochêdo¿ny;
czes. cistotny charcz - pokarm charczowaty - jeœæ, zasilaæ siê; [zob.
harczowaty] chatu nepere³e¿yt - nie zawadzi w
cha³upie chatyr - buda dla pasterza chmyz - Ÿle zbudowany, krzywy
* choromy, chorony - œciany w cha
cie, sieñ, sklepienie; w choromach -
w sieni