Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
35a).
W znowelizowanej ustawie nałożono na partie polityczne obowiązek tworzenia odrębnego Funduszu Eksperckiego, na którym mają być gromadzone środki finansowe pochodzące wyłącznie z wpłat własnych partii politycznej. Powinny one być wykorzystane na finansowanie związanych z działalnością statutową partii ekspertyz oraz na finansowanie działalności wydawniczo-edukacyjnej. Jeśli zaś partia korzysta z subwencji, to 5%~15% uzyskanej kwoty subwencji powinna przekazać na swój Fundusz Ekspercki (art. 30).
Partia polityczna ma obowiązek gromadzenia środków finansowych wyłącznie na rachunkach bankowych (art. 24 ust. 8) - z tym, że środki Funduszu Wyborczego gromadzone muszą być na oddzielnym rachunku bankowym, a Funduszu Eksperckiego na oddzielnym subkoncie. Obracanie zaś środkami finansowymi Funduszu Wyborczego poza kontem bankowym jest wykroczeniem podlegającym karze grzywny (art. 49g pkt 1). To samo dotyczy innych środków finansowych partii politycznych (art. 49b pkt 2)
Zgodnie z art. 24 ust. 2 majątek partii politycznej może być przeznaczany wyłącznie na jej cele statutowe lub charytatywne, a na finansowanie kampanii wyborczych albo referendalnych może być 361
ANEKS A
362
przekazywany jedynie za pośrednictwem Funduszu Wyborczego. Naruszenie tych nakazów jest występkiem zagrożonym karą grzywny (art. 49c pkt 1), a nawet karą ograniczenia albo pozbawienia wolności
do21at(art.49gpktl).
Gospodarka finansowa partii politycznych poddana została zarówno kontroli profesjonalnej, jak i publicznej.
Każda partia polityczna ma obowiązek składania co roku Państwowej Komisji Wyborczej sprawozdania o źródłach pozyskania środków finansowych, w tym o kredytach bankowych i warunkach ich uzyskania, przez partię i jej Fundusz Wyborczy oraz o wydatkach poniesionych ze środków Funduszu Wyborczego w poprzednim roku
kalendarzowym.
Do sprawozdania musi zostać załączona opinia i raport biegłego rewidenta, odnoszące się do wpływów na Fundusz Wyborczy partii politycznej. Biegłego rewidenta wybiera Państwowa Komisja Wyborcza, a koszty sporządzenia opinii i raportu pokrywane są przez partię polityczną. Sprawozdanie podawane jest do wiadomości publicznej poprzez ogłoszenie w „Monitorze Polskim" (art. 38).
Państwowa Komisja Wyborcza sprawozdanie może przyjąć albo je odrzucić - w razie stwierdzenia naruszenia przez partię polityczną przepisów ustawy. W przypadku odrzucenia sprawozdania przez Państwową Komisję Wyborczą partia polityczna może na tę decyzję wnieść skargę do Sądu Najwyższego (art. 38a i 38b)
W przypadku niezłożenia przez partię polityczną sprawozdania w ustawowym terminie Państwowa Komisja Wyborcza występuje do sądu z wnioskiem o wykreślenie partii z ewidencji sądowej (art. 38c). W przypadku zaś odrzucenia przez Państwową Komisję Wyborczą sprawozdania albo w razie skargi na postanowienie o odrzuceniu sprawozdania i oddalenia jej przez Sąd Najwyższy partia polityczna traci prawo do otrzymania subwencji w następnych 3 latach, w których uprawniona byłaby do jej otrzymywania (art. 38d).
Niewykonanie lub niedopuszczanie do wykonania obowiązku i złożenia sprawozdania albo podawanie w nim nieprawdziwych danych jest występkiem i podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 2 lat (art. 49f).
Partia polityczna, która otrzymuje subwencję, zobowiązana jest co roku składać w Państwowej Komisji Wyborczej informację finansową o wydatkach poczynionych z subwencji. Informacja podlega
USTAWA z DNIA 27 CZERWCA 1997 R. o PARTIACH POLITYCZNYCH
profesjonalnemu audytowi oraz musi być przedłożona wraz z opinią
1 raportem biegłego rewidenta, którego wybiera Państwowa Komisja Wyborcza. Informację tę podaje się do wiadomości publicznej poprzez ogłoszenie w „Monitorze Polskim".
Państwowa Komisja Wyborcza może przyjąć tę informację albo ją odrzucić - w razie stwierdzenia wykorzystania przez partię polityczną środków z otrzymanej subwencji na cele niezwiązane z działalnością statutową lub gdy opinia biegłego rewidenta jest negatywna,.
W przypadku odrzucenia informacji przez Państwową Komisję Wyborczą partia polityczna może na tę decyzję wnieść skargę do Sądu Najwyższego.
Partia polityczna traci prawo do otrzymania subwencji w następnym roku kalendarzowym, jeżeli nie złoży w terminie informacji albo zostanie ona odrzucona przez Państwową Komisję Wyborczą, albo Sąd Najwyższy oddali skargę na postanowienie o odrzuceniu informacji.
Ponadto niewykonanie lub niedopuszczenie do wykonania obowiązku sporządzenia i złożenia informacji albo podawanie w niej nieprawdziwych danych zostało potraktowane jako występek, który podlega grzywnie, karze ograniczenia albo pozbawienia wolności do
2 lat (art. 49d).
Korzyści majątkowe przekazane albo przyjęte przez partię polityczną lub Fundusz Wyborczy z naruszeniem zakazów określonych w ustawie podlegają przepadkowi na rzecz Skarbu Państwa, a jeżeli korzyść majątkowa została zużyta lub utracona przepadkowi podlega jej równowartość. O przepadku korzyści majątkowej na wniosek Państwowej Komisji Wyborczej rozstrzyga sąd (art. 39a).
Przyjęta w znowelizowanej ustawie o partiach politycznych koncepcja finansowania ich z budżetu, tak jak i restrykcyjny reżim kontroli oddanymi im do dyspozycji środkami, budzi spory. Przede wszystkim zastrzeżenia wywołuje utrzymywanie partii z pieniędzy podatników. Z drugiej strony należy pamiętać, że zgodnie z Konstytucją RP partia polityczna zrzesza na zasadach dobrowolności i równości obywateli polskich w celu wpływania metodami demokratycznymi na kształtowanie polityki państwa, a zatem ma ważną funkcję do spełnienia w społeczeństwie. Nie jest zdrową sytuacja, kiedy partie polityczne finansowane są ze źródeł niewiadomego pochodzenia, co w przemożny sposób może wypaczać sposób wypełniania przez nie funkcji publicznych. 363
ANEKS A
USTAWA
z dnia 27 czerwca 1997 r.
o partiach politycznych
(tekst jednolity według stanu na dzień 11 lipca 2001 r.)
ROZDZIAŁ l
PRZEPISY OGÓLNE
Art. 1.1. Partia polityczna jest dobrowolną organizacją, występującą pod określoną nazwą, stawiającą sobie za cel udział w życiu publicznym poprzez wywieranie metodami demokratycznymi wpływu na kształtowanie polityki państwa lub sprawowanie władzy publicznej. 2. Partia polityczna może korzystać z praw wynikających z ustaw po uzyskaniu wpisu do ewidencji partii politycznych.
Art. 2. l. Członkami partii politycznych mogą być obywatele Rzeczypospolitej Polskiej, którzy ukończyli 18 lat. 2. Zakaz przynależności do partii politycznych określają odrębne
ustawy.