Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Poszukują pomocy
masy ciała (19%) (tab. 1).
dopiero wówczas, gdy obniża się ich
Najcięższymi postaciami zaburzeń
wydolność fizyczna. Powodem takiego
żywieniowych są anorexia nervosa (ja-zachowania jest mała wiedza, dotycząca dłowstręt) i bulimia nervosa (żarłocz-objawów zaburzeń w odżywianiu.
ność), których kryteria diagnostyczne Częstym następstwem zaburzeń w
podano w tab. 2 i 3, natomiast w przy-odżywianiu kobiet, uprawiających sport, padku zaburzeń gospodarki wodno-elek-jest wtórny brak miesiączki (3, 20).
trolitowej może dojść nawet do śmierci.
Stwierdzono, że w niektórych przypad-Sundgot-Borgen (18) opisuje przypad-kach nawet małe niedobory energii, po-ki śmierci gimnastyków, narciarzy i ko-wstałe na skutek różnic między wydat-larzy.
kiem energetycznym a spożyciem ener-
Wymienione w tabelach objawy nie
gii, mogą odgrywać dużą rolę. Przez
zawsze występują łącznie, tym niemniej wiele lat wtórny brak miesiączki wiąza-pojawienie się nawet niektórych z nich no wyłącznie z długotrwałym intensyw-może podwyższać ryzyko wystąpienia
nym treningiem, gdyż zaburzenia cyklu zaburzeń endokrynologicznych, kost-miesiączkowego częściej dotyczą za-
Tabela 1
Przyczyny zaburzeń żywieniowych u sportowców (8) Częstość
Przyczyny
n
występowania (%)
Stosowanie różnych diet
29
37
Nowy trener
23
30
Kontuzje (choroby)
18
23
Słowne komentarze
15
19
Niepowodzenia w szkole, oddalenie od domu 8
10
Problemy z partnerem
8
10
Problemy rodzinne
5
7
Choroba, wypadek w rodzinie
5
7
Śmierć bliskiego
3
4
Molestowanie seksualne (przez trenera) 3
4
44
Barbara Raczyńska
wodniczek niż kobiet nieuprawiających niska masa ciała, odgrywają ważną rolę sportu. Występują częściej w okresie (dyscypliny wytrzymałościowe - 62%,
startowym, przede wszystkim wśród
estetyczne - 60%, dyscypliny, w których uprawiających dyscypliny sportu, w któ-
obowiązują kategorie wagowe - 50%),
rych szczupłość sylwetki, a szczególnie niż w dyscyplinach, gdzie czynnik ten odgrywa mniej istotną rolę (dyscypliny Tabela 2
techniczne - 37%, sportowe gry zespoło-we - 28%, dyscypliny siłowe - 22%) (18).
Kryteria diagnostyczne anorexii
nervosa (jadłowstręt psychiczny)
Tabela 3
1. Obawa przed otyłością, nawet
wówczas, gdy jest wyraźny spadek
Kryteria diagnostyczne bulimii
masy ciała lub stała nadwaga.
nervosa (żarłoczność)
2. Utrata 25% lub więcej należnej masy 1. Utrata kontroli nad zachowaniami ciała i zahamowanie wzrostu o około żywieniowymi: powtarzające się okresy 15% w stosunku do normy.
obżarstwa, tj. spożywanie dużych
3. Pierwotny brak miesiączki u dziewcząt ilości pożywienia, najczęściej
młodszych lub zanik miesiączkowania wysokokalorycznego, w krótkim czasie, (amenorrhea) u starszych.
nie przekraczającym dwóch godzin, przejadanie się w nocy.
4. Uszkodzenia tkanki łącznej
(więzadła, ścięgna).
2. Powtarzające się próby chudnięcia przez drastyczne ograniczanie posiłków, 5. Najczęściej występujące objawy wywoływanie wymiotów, zastosowanie psychiczne:
środków przeczyszczających lub
– irracjonalny strach przed otyłością, diuretyków.
– wypaczony obraz własnego ciała, 3. Częste wahania masy ciała na skutek chudnięcia lub przejadania się.
– brak akceptacji własnej sylwetki,
– niska samoocena,
4. Najczęściej występujące objawy psychiczne:
– nerwowość i niepokój,
– depresje po przebudzeniu,
– depresja.
– zaburzenia emocjonalne,
6. Sygnały ostrzegawcze:
– ciągłe frustracje,
– drastyczny spadek masy ciała,
– potrzeba akceptacji otoczenia.
– ciągła troska o pożywienie,
5. Sygnały ostrzegawcze:
– noszenie luźnej odzieży i wielu jej warstw dla zamaskowania sylwetki,
– znaczący przyrost lub spadek masy ciała,
– wprowadzenie wzmożonego reżimu
treningowego,
– codzienne ważenie się,
– zmienność nastrojów
