Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Rozdzia� XXX
Szczeg�lne formy aktywno�ci i pracy
1. Praca tymczasowa
Ustawa z 2003 r. o pracy tymczasowej okre�li�a nowy instrument rynku pracy, u�atwiaj�cy zaspokojenie przej�ciowego popytu na prac�, a jednocze�nie umo�liwiaj�cy osobom poszukuj�cym pracy, zw�aszcza bezrobotnym, cho�by kr�tkotrwa�� aktywizacj� zawodow�.
Praca tymczasowa ��czy element po�rednictwa pracy i stosunku pracy. Bior� w nim udzia� trzy podmioty: agencja po�rednictwa pracy, pracownik oraz pracodawca u�ytkownik. Agencja po�rednictwa pracy zatrudnia pracownika, ale nie w celu korzystania z jego pracy, a w celu delegowania go do jej wykonywania do innego pracodawcy nazwanego pracodawc� u�ytkownikiem i na jego rzecz. Wykonywanie tej pracy nie zale�y ani od jej rodzaju, ani od kwalifikacji wymaganych od pracownika, ulega natomiast ograniczeniu okres jej wykonywania, nadaj�c jej charakter tymczasowo�ci. Taki charakter ma praca dora�na, okresowa, sezonowa, kt�rej wykonanie przez innych pracownik�w danego pracodawcy nie by�oby mo�liwe lub kt�rych wykonywanie nale�y do pracownika z r�nych przyczyn nieobecnego.
Zasadniczo okres wykonywania pracy u tego samego pracodawcy u�ytkownika nie mo�e ��cznie przekracza� 12 miesi�cy w okresie 36 kolejnych miesi�cy. W tym zakresie nie obowi�zuje ustalony Kodeksem pracy (art. 251) zakaz powtarzania um�w o prac� na czas okre�lony. Wyst�puje za� zakaz stosowania tego typu pracy przez pracodawc� u�ytkownika w stosunku do w�asnych pracownik�w oraz w ci�gu 6 miesi�cy, gdy dokona� zwolnie� grupowych. Zatrudnionemu w ten spos�b pracownikowi ze wzgl�d�w ochronnych nie mo�na te� powierza� pracy szczeg�lnie niebezpiecznej, na stanowisku, na kt�rym w ci�gu poprzedzaj�cych trzech miesi�cy by� zatrudniony pracownik, z kt�rym rozwi�zano stosunek pracy z przyczyn jego niedotycz�cych, oraz na stanowisku pracownika uczestnicz�cego w strajku.
Podstaw� zatrudnienia tymczasowego jest umowa zawarta mi�dzy agencj� a pracodawc� u�ytkownikiem ustalaj�ca: rodzaj pracy, jaka ma by� powierzona, wymagane kwalifikacje, przewidywany okres i wymiar czasu pracy oraz miejsce jej wykonywania. Pracodawca u�ytkownik obowi�zany jest ponadto poinformowa� agen-
224
Cz�� czwarta. Zatrudnienie
cj� na pi�mie o obowi�zuj�cych u niego przepisach dotycz�cych wynagrodze� oraz warunkach wynagradzania na stanowisku, na kt�rym ma by� prowadzona praca tymczasowa. Pracownik tymczasowy nie mo�e bowiem otrzymywa� ni�szego wynagrodzenia ni� stosowane u pracodawcy u�ytkownika ani te� by� dyskryminowany w jakikolwiek inny spos�b w stosunku do pozosta�ych pracownik�w u�ytkownika. Uzgodnieniu podlega te� zakres obowi�zk�w pracodawcy u�ytkownika dotycz�cych wyp�aty przez niego nale�no�ci za podr�e s�u�bowe oraz dotycz�cych bezpiecze�stwa i higieny pracy. Pracodawca u�ytkownik obowi�zany jest r�wnie� powiadomi� o zamiarze powierzenia pracy tymczasowej zak�adowe organizacje zwi�zk�w zawodowych.
Obowi�zki pracodawcy w stosunku do pracownika spe�nia agencja, w szczeg�lno�ci zawiera z nim umow� o prac�, okre�la i wyp�aca wynagrodzenie (w tym za godziny nadliczbowe i za urlop), op�aca sk�adk� na ubezpieczenie spo�eczne, udziela urlopu wypoczynkowego, wydaje �wiadectwo pracy, a w razie sporu jest jego stron�. Pracownik wykonuje prac� na rzecz pracodawcy u�ytkownika i pod jego kierownictwem. Pracodawcy u�ytkownikowi przys�uguj� w stosunku do pracownika tymczasowego wszelkie uprawnienia kierownicze wynikaj�ce z prawa pracy, z wyj�tkiem mo�liwo�ci powierzenia mu w szczeg�lnych okoliczno�ciach pracy innego rodzaju (art. 42 � 4 k.p.), ale i obowi�zki wynikaj�ce na przyk�ad z przepis�w bezpiecze�stwa i higieny pracy.
Umowa o prac� tymczasow� mo�e by� wcze�niej rozwi�zana w drodze wypowiedzenia. Przy zawarciu jej na czas nieprzekraczaj�cy dw�ch tygodni okres wypowiedzenia wynosi trzy dni, a przekraczaj�cy dwa tygodnie - tydzie�. W stosunku do pracownic w ci��y nie znajduje zastosowania zasada przed�u�enia umowy do dnia porodu. W stosunku do pracownik�w tymczasowych nie stosuje si� zwolnie� grupowych. Prawo do urlopu wypoczynkowego (ekwiwalentu) i jego wykorzystania jest uregulowane w odmienny spos�b ni� w Kodeksie pracy. Praca tymczasowa jest �wiadczona z zasady w ramach stosunku pracy, jednak�e mo�e by� dopuszczone r�wnie� jej �wiadczenie stosownie do umowy cywilnoprawnej (zlecenia). W�wczas jednak znajduj� do niej zastosowanie niekt�re przepisy ochronne Kodeksu pracy.
2. Zatrudnienie socjalne
Ustawa z 2003 r. o zatrudnieniu socjalnym rozumie przez to okre�lenie zapewnienie mo�liwo�ci uczestnictwa w zaj�ciach prowadzonych przez centra i kluby integracji spo�ecznej oraz udzielanie pomocy w podj�ciu pracy na podstawie stosunku pracy lub w podj�ciu dzia�alno�ci gospodarczej. Ma zastosowanie do os�b, kt�re podlegaj� wykluczeniu spo�ecznemu i ze wzgl�du na swoj� sytuacj� �yciow� nie s� w stanie w�asnym staraniem zaspokoi� swoich podstawowych potrzeb �yciowych, znajduj� si� w ub�stwie, w po�o�eniu ograniczaj�cym uczestnictwo w �yciu zawodowym, spo�ecznym i rodzinnym. W szczeg�lno�ci dotyczy to bezdomnych, uzale�nionych od alkoholu lub narkotyk�w, chorych psychicznie, d�ugotrwale bezrobotnych, zwalnianych z zak�ad�w karnych, uchod�c�w. Centra integracji spo�ecznej mog� by� tworzone przez gmin� lub organizacj� po�ytku publicznego. Skierowania na zaj�cia
Rozdzia� XXX. Szczeg�lne formy aktywno�ci i pracy
225
dokonuje o�rodek pomocy spo�ecznej. Uczestnicz�cy w zaj�ciach korzystaj� z okre�lonych �wiadcze�. Nast�pnie uczestnicy mog� by� skierowani w celu zatrudnienia przez urz�d pracy do pracodawc�w lub do centrum albo te� za�o�y� sp�dzielni� socjaln�, a Fundusz Pracy udziela okre�lonej refundacji lub pomocy. Gminy i organizacje po�ytku publicznego mog� prowadzi� kluby integracji spo�ecznej, realizuj�c podobne zadania.
3. Sp�dzielnie socjalne
