Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.

pe- hipotezy konstrukcyjne
riodyzacji, podziaBu materiaBu etc.)
7 J. Giedymin podaje nastpujc definicj sprawozdawcz hipotezy w naukach humanistycznych: Hipoteza to twierdzenie nie majce dostatecznego uzasadnienia w danej nauce, a kt�re rozpatruje si jako odpowiedz na pewne postawione w nauce pytanie" {Problemy logiczne, s. 30).
254
W
PodziaB na hipotezy faktograficzne i eksplanacyjne nie oznacza oczywi[cie tego, |e przy odczytywaniu zr�deB, ich krytyce czy przy ustalaniu fakt�w nie stosuje si procedur typowych dla wyja[niania kauzalnego8. W podziale tym uwypuklony zostaB cel danego typu procedury. W pierwszym chodzi o stwierdzanie fakt�w, a w drugim o ich wyja[nianie przyczynowe.
Nastpna klasyfikacja hipotez historycznych jako kryterium przyjmuje rodzaj pytania, na kt�re hipoteza ma by odpowiedzi9. W [wietle tej klasyfikacji do najczstszych zaliczy mo|na:
hipotezy kto?", co" (i pochodne) hipotezy gdzie?" (i pochodne) hipotezy kiedy?" (i pochodne) hipotezy jak?" (i pochodne) oraz hipotezy dlaczego?" (i pochodne).
Nasuwa si jeszcze uwaga, |e historycy wprawdzie w toku przeprowadzanego badania stale hipotezy stawiaj (i je sprawdzaj), lecz tylko w niekt�rych przypadkach posBuguj si explicite terminem hipoteza" (lub jego odpowiednikiem). Jest tak przede wszystkim wtedy, gdy chodzi o ustalanie (rzadziej o wyja[nianie) fakt�w w rozwoju historycznym donio[lejszych w relacji do przeprowadzanego badania, dla kt�rych nie ma w zr�dBach dostatecznych wiadomo[ci zr�dBowych. W ten spos�b weszBy do nauki historycznej z etykietk hipotezy r�|ne twierdzenia dotyczce autorstwa najr�|niejszych pism, list�w itp., hipotezy przypisujce pewne dziaBania okre[lonym osobom, hipotezy ustalajce charakter pewnych grup spoBecznych, proponujce pewien opis zdarzeD, o kt�rych brak informacji itd. Niejednokrotnie u|ywa si zamiennie w przypadku tego rodzaju stosunkowo sBabo uzasadnionych twierdzeD okre[leD: teza", pogld", mniemanie", przypuszczenie" lub jeszcze innych. Na og�B twierdzenie, kt�re zostanie zaliczone do hipotez, a wic wzgldnie sBabo uzasadnione, pozostaje w nauce historycznej ju| takim na dBugo, mimo |e stopieD jego uzasadnienia mo|e wzrosn. Najwiksze szanse pozbycia si przez dane twierdzenie etykietki hipoteza" daje odkrycie zr�deB podajce nowe, istotne w tym przypadku informacje. W przeciwnym razie obraca si bdziemy w krgu coraz to nowych hipotez, majcych za sob najr�|niejsze argumenty, lecz nie traccych swego hipotetycznego (w sensie, o kt�rym teraz mowa) charakteru. Tak jest na przykBad z hipotezami usiBujcymi wyja[ni, co oznaczali znani z nielicznych zapisek [redniowiecznych w zr�dBach polskich " narocznicy lub ustali, jak wielkie byBo na przykBad zaludnienie Pary|a przed wojn stuletni.