Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Na tym tle zupełnie szczególnego znaczenia nabierają reprezentacyjne funkcje prezydenta. Przede wszystkim reprezentowanie państwa na zewnątrz, często dawanie wyrazu idei jego ciągłości i suwerenności, jak również kreowanie podstawowych kierunków polityki zagranicznej, w tym decydowanie o obywatelstwie i stosowanie prawa łaski czy nadawanie odznaczeń, składają się wprawdzie na substrat tradycyjnych uprawnień głowy państwa, jednak ze względu na szczególny tryb wyboru prezydenta, nadają tym uprawnieniom charakter reprezentowania autorytetu suwerena. Najbardziej znaczące jest uprawnienie do ratyfikowania i wypowiadania umów międzynarodowych, realizowane przy współdziałaniu z parlamentem, jak również wyjątkowo przy współdziałaniu z Trybunałem Konstytucyjnym (art. 133 ust, 2). Także mianowanie i odwoływanie pełnomocnych przedstawicieli w innych państwach i organizacjach międzynarodowych oraz przyjmowanie przedstawicieli państw obcych dopełnia obrazu reprezentacyjnych
funkcji prezydenta.
Mianowanie lub wnioskowanie obsadzenia czołowych urzędów w państwie przez prezydenta rozbudowuje zakres jego reprezentacyjnych uprawnień. Do tych uprawnień zaliczyć należy gwarantowanie poszanowania konstytucji, jak również przypisanie prezydentowi katalogu uprawnień względem rządu - a więc organowi tradycyjnej władzy wykonawczej. Podkreślić należy funkcje głowy państwa w powoływaniu, zmianach i odwoływaniu rządu, jak również szczególną kompetencję zwoływania rządu pod przewodnictwem prezydenta, oznaczającą swoistą nadrzędność jego urzędu nad władzą wykonawczą. Zasadniczo uprawnienia prezydenta w procedurach powołania, dymisji czy zmianach składu rządu nie odbiegają od tradycyjnych wzorców systemu parlamentarnego, wskazują jednak na szczególną pozycję głowy państwa względem rządu. Prezydent okazuje się autorytetem zewnętrznym, bezpośrednio wpływającym na organizację rządu i w tym sensie urząd ten wyraźnie został postawiony ponad rządem, można powiedzieć ponad władzą wykonawczą. Także tradycyjne powierzanie prezydentowi najwyższego dowództwa nad siłami zbrojnymi, posiadające z założenia wymiar reprezentacyjny, jak również uprawnienia w zakresie stanów nadzwyczajnych (art. 228 ust. 7, art. 229-231 i 234) oraz w zmianie konstytucji (art. 235 ust. 1 i 7) dopełniają obrazu jego szczególnych kompetencji.
290
. t„ teza pogłębiają uprawnienia
Katalog argumentów przemawiających za « 0 ile dopuszczalne
prezydenta w sferze współdziałania z władzą sąoc» ^ naczelnych ogniw
w ogólnie pomyślanym współdziałaniu władz JeSlJ*^ tócjowania postępowania władzy wykonawczej, np. premiera czy rządu, w p ślenia Są uprawnienia
przed Trybunałem Konstytucyjnym, o tyle rue a F" . iowskich w rezui. władzy wykonawczej w zakresie jakichkolwiek normnac^ _ ^ ^ ^^
tacie rząd nie posiada takich uprawnień, posiada je ^ rezydent dokonu-
zakresie - prezydent. Przykładowo w Kons^tocJx * ;n„cii sędziowskich (art. 179). je - na wniosek Krajowej Rady Sądownictwa -pominą ^^^ spośród Prezydent powołuje prezesa i wiceprezesa iryD ^ Sędziów Trybunału
kandydatów przedstawionych przez Zgromadzeni s Administracyjnego
Konstytucyjnego (art. 194), powołuje prezesa N^J. Zgromadze-
nasześciolemią kadencję spośród kandydatów przeos ^ powołuje
nie Ogólne Sędziów Naczelnego Sądu AdmimS^eymią\adencję spośród kan-pierwszego prezesa Sądu Najwyższego na ^"\ Sędziów Sądu Najwyż-dydatów przedstawionych przez Zgromadzenie ^g wodniczącym Trybunału szego (art. 183 ust. 3), a jeśli dodamy, ze z U^TP Sądu Najwyższego
Stanu jest mianowany przez prezydenta Pierws^y Jq nominacji sędziowskich (art. 199 ust. 2), otrzymamy pełny obraz UP™T składająca się z pier-
głowy państwa. Dodajmy, że Krajowa Rada ^ ści prezesa Naczeinego
wszego prezesa Sądu Najwyższego, ministra spraw ^ (ajL ,8? ust , pkt 1)j
Sądu Administracyjnego i osoby powołanej PffP Lawiedliwości, z nominacji w tej części swego składu pochodzi, wraz z mmsff^wskich uprawnienia głowy prezydenta. Te tradycyjne w zakresie nominacji sęu* ^.^ prezydentem
państwa dowodzą wykształcenia się sxcx^yCZ,aósm że przyjęto założenie i władzą sądowniczą, a możliwe są tylko pod w ^^ nie będącej w tra-
uformowania osobnej władzy reprezentacyjnej głowy v
dycyjnym rozumieniu władzą wykonawczą. rezydent względem władzy
Najmniejsze uprawnienia do nominacji posia f ^ ^^ ^
kontrolującej i finansów publicznych. MlM°™C v parlament, jedynie
obywatelskich i rzecznik praw dziecka P°woł>™ { sFenatu (art. 214 ust. 1). członków KRRiT powołuje prezydent obok bejrn ^ (fflL 22? ust 3)>
Natomiast prezesa NBP powołuje Sejm na wniosę*j» j sześcioletnią kadencję a skład Rady Polityki Pieniężnej powoływany_je ^ ^ ^
w równych częściach przez prezydenta, Sejm i s. ^ stanowiska w pozo-
Podsumowując uprawnienia prezydenta do no^^ . ^ ^^ kontrolują.
stałych władzach - a w szczególności władzy sa_ możiiWe do zaaprobowania
cej-wskazać można, że są one logicznie ifilozonc ^ ^ ^^
pod warunkiem przyjęcia teorii osobnej władzj'8 egzekutywą. Odwrotność reprezentacyjnej, w żadnym razie me będącej ira yjj wykonawczą ^i^a tak tej tezy oznaczającej, że prezydent *fWJ» downiczej, mogłaby ozna-
szerokie i znaczące uprawnienia względem wła^> zaburzenia. O ile cał-
czać że w mechanizmie podziału władz zarysowały
291
kowicie dopuszczalne wydaje się poddanie prezydenta władzy sądowniczej przede wszystkim w sensie kompetencji Trybunału Stanu, i to niezależnie od tego, czy potraktujemy ten urząd jako władzę reprezentacyjną lub wykonawczą, o tyle uprawnienia głowy państwa do szeroko pomyślanych nominacji sędziowskich wydają się logicznie dopuszczalne jedynie pod warunkiem ujęcia urzędu głowy państwa jako osobnej władzy reprezentacyjnej.
Konstrukcja władzy reprezentacyjnej prezydenta opiera się na założeniu pełnienia przezeń szczególnych zadań w ramach wewnętrznej i zewnętrznej polityki państwa oraz uprawnieniach mediacyjnych, gwarantujących harmoniczne funkcjonowanie państwa. Tym samym urząd prezydenta usytuowany jest w równym dystansie do pozostałych władz - a w szczególności względem władzy wykonawczej, do której tradycyjnie jest zaliczany - chociaż ze względów logicznych stanowi wyrazistą osobną jej wewnętrzną grupę.