* * *Niemniej wdzięczny był Stoigniewowi Bolko za dobrą radę...

Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.

Ślub jego z Gerburgą, córką Rikdaga odbył się wprawdzie w Gnieźnie wielce uroczyście, nie zdążyła jednak młoda pani nawet do Krakowa wyruszyć, gdy przyszła wieść o śmierci jej ojca. Margrafem Miśni został Ekkehard, brat Guncelina, mąż wielce poważany, a Mieszkowi przyjazny i Bolkowe małżeństwo stało się bezcelowe. Nietrudno mu było odesłanie niepożądanej małżonki uzyskać, mimo sprzeciwu Ody, która bronić usiłowała swojaczki. Od siostry bowiem Mieszkowej przybyli posłańcy, swatając Bolkowi krewniaczkę Gejzy, przez co Mieszko na południu mógł się umocnić i morawskie zdobycze zabezpieczyć.
Swaty te zjechały się z innymi. Od szwedzkiego Eryka przyszło poselstwo z prośbą o rękę Świętosławy. Miał ci wprawdzie Eryk lat pięćdziesiąt, a Świętosława dopiero szesnaście skończyła, lecz mąż był w pełni sił, chytry i mężny, w wojnach szczęśliwy. Nie darmo go zwano Sageresell, czyli Zwycięski. Mieszko już dał przychylną odpowiedź i Poznań wrzał od uczt na cześć gości, kipiał przygotowaniami do nowego Bolkowego wesela i godnych zdawin Świętosławy, a roił się od posłów, gości, przyjezdnych kupców i szpiegów.
Wieść o zamierzonym małżeństwie Eryka poruszyła wrogiego Mieszkowi Haralda. Ujście Odry z Jomsborgiem, na którym siedział również Mieszkowi nieprzychylny dziewierz Sinozębego, a bratanek samego Eryka po Olafie - Styrbjórn, kością niezgody było między obu władcami. Ustawiczne wrzenie weleckich i obodryckich plemion, w duńskiej pomocy i poduszczeniach miało swe źródło, a stanowiło podporę czeskich roszczeń i współzawodnictwa, zarówno na południu jak i na północy. Mieszko przeciąć postanowił, raz na zawsze, niebezpieczne dla siebie związki, udzielając z jednej strony pomocy cesarzowej przeciw uciążliwym poganom, z drugiej rzucając wpływ swój na szalę rozgrywki między Danią a Szwecją, który z tych krajów urzeczywistnić ma pod swym berłem zjednoczenie skandynawskich narodów. Chytry Harald, zajęty zdobyczami w Anglii chciał Styrbjorna na szwedzkim tronie osadzić, zamierzone jednak małżeństwo Eryka, groziło udaremnieniem jego planów i dlatego postanowił do niego nie dopuścić.
Mieszko zaś śpieszył się i ponaglał przygotowania, tym bardziej że się na wielkanocny zjazd do Kwedlinburga wybierał. Uprosiła jednak Świętosława, by jej przed wyjazdem grób matki w Gnieźnie pozwolił pożegnać. Choć śmiała, żądna nowości, a od dziecka świadoma, iż małżeństwo jej wzmocnić ma kiedyś ojcowe stanowisko, przecie gdy jej miłe miejsca i ludzi żegnać przyszło, ucisk jakiś czuła w sercu, a może i nie wyznaną przed samą sobą trwogę, że życie jej wśród gromów wojennych zaczynać przychodzi, czyniąc jej dolę niepewną jeszcze nim się zaczęła. Czuła też potrzebę wywnętrzenia się przed kimś, z radością więc przyjęła oświadczenie Bolka, że do Gniezna z nią pojedzie. Miłowali się zawsze, a od czasu, gdy przez macochę odsunęła się od ojca, jedynym był, przed którym szczerze otworzyć mogła serce.
W mglisty, marcowy poranek stał tedy Bolko gotów do drogi. Pachołek, który miał im towarzyszyć, trzymał ulubionego Bolkowego ogiera karej maści i mlecznobiałą klacz, którą Świętosławie wraz z innymi darami przysłał szwedzki oblubieniec. Bolkowy ogier niepokoił się, rżał i przysiadał, iż ledwo go mógł pachołek utrzymać.
Świętosława przybrana w krótką szatę podróżną, wyszła żegnana przez Boguchę, która z niepokojem zalecała ostrożność w zażywaniu nieznanej, młodej klaczy.
- Całe życie człek na nieznanym koniu jeździ, najważniejsze nie lękać się - odparła dziewczyna.
Uśmiechnęła się do brata, który z pomocą przy wsiadaniu jej pośpieszył i nie korzystając z niej wskoczyła lekko w siodło z miejsca klacz kolanami pobudzając do biegu. Wypadli na puste z powodu wczesnej pory ulice, jeszcze konie wstrzymując, lecz gdy jeno znaleźli się na otwartym gościńcu, Świętosława wypuściła klacz w pęd największy i gnali, jeno wyło im w uszach powietrze, a grudy wilgotnej ziemi śmigały, wyrzucane kopytami. Pachołek został w tyle, że go i widać nie było, a oni pędzili, jakby od szybkości życie ich zależało. Choć Bolko był jeźdźcem doskonałym, lecz cięższym będąc i konia już niemłodego mając pod sobą, przyzostawać zaczął, wreszcie ściągnął chrapiącego już z wysiłku i spienionego rumaka, a Świętosława zniknęła mu z oczu za zakrętem drogi.
Mgła tymczasem opadła i słońce przyświecać zaczęło, aż oczyściło się całkowicie i kraj poweselał. Zabłysły kałuże, stawki i strumyki po niedawno zeszłym śniegu, zazłociły się pierwsze, nieśmiałe pąki. Wśród nagich jeszcze gałęzi kręciło się ptactwo, radosnymi głosami witając pierwszy wiosenny dzień. Gdy Bolko minął zakręt, ujrzał z dala, na szarym tle lasu świecącą, białą plamę, jaką odcinała się stojąca przy drodze klacz Świętosławy.
Popędził konia i podjechawszy spostrzegł, że siostra z kimś rozmawia.
Młoda, zbiedzona, choć dostatnio odziana kobieta siedziała na obalonym pniu. Na ręku trzymała może dwuletniego, pięknego jak obrazek, chłopaka, który widocznie zwrócił uwagę Świętosławy. Dziecko spało znużone. Złote, bujne kędziory opadały mu na przymknięte oczy, o błękitnawych, delikatnych powiekach i długich rzęsach. W rozchylonych ustach świeciły drobne i białe zęby. Gdy Bolko się zbliżał, Świętosława właśnie wzięła na ręce dziecko, które kobieta podała jakby z lekkim wahaniem. Dziecko zbudziło się mrużąc szare oczy od blasku i uśmiechnęło się do Świętosławy, która oddała mu uśmiech. Na widok Bolka twarz jej jednak ścięła się, gdy podnosząc chłopca ku niemu zawołała:
- Temu małemu ojca zabrali, pomóc musimy!
Kobieta ręce złożyła jak do modlitwy patrząc na Bolka, ten zaś zapytał, co zaszło.
Mąż jej był ostatnim z licznego niegdyś rodu, który opodal Gniezna od wieków siedział na wspólnocie. Dobrze było, aż po śmierci dziada Uniewita spory wybuchły. Synowie Miłowit i Płastek pobili się na śmierć, a że każdy synów już miał dorosłych, zwada wszczęła się powszechna, która się zatratą i rozbiciem skończyła. Kto nie zginął, wyniósł się i opustoszało opole, ostał jeno jeden Mieloch, który ziemi porzucić nie chciał i wziąwszy żonę, córę dziedzica spod Kruszwicy, co się dało, uładził i nadzieję miał ród odbudować.