Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Panneau Bouchera114 żyjące – to
111 afinada (fr.) – oczyszczenie, wydoskonalenie.
112 Rosalby – Rosalba Carriera (1675 – 1757) rokokowa pastelistka włoska, autorka subtelnych „główek” i por-
tretów kobiecych oraz autoportretów odznaczających się delikatnym kolorytem i miękką linią. Znane są
zwłaszcza jej portrety weneckich piękności i francuskich dam dworu.
113 Voilà (fr.) – Otóż to
114 ...powstałaś, jak Wenus z piany morskiej... Panneau Bouchera – Wenus wyłaniająca się z piany morskiej, zgodnie z mitologicznym rodowodem tej bogini (Wenus Anadiomene), jest częstym tematem obrazów artystów europejskich (m. in. słynny obraz Botticellego Narodziny Wenus). Specjalnie wszakże temat Wenus i
związanych z nią podań popularny jest w malarstwie rokokowym. Przypuszczalnie też powyższa aluzja doty-
czy rokoka i malarzy tego pokroju, co François Boucher (1703 – 1770), zwłaszcza zaś jego słynnych dzieł:
164
ty, a dusza twoja z eteru, który smugą od wieku wśród wybranych błądzi. Dlaczego zamykasz
oczka?
MUSZKA
Nie wiem... ale pan mówi tak łagodnie, tak pięknie... to upaja...
TOLO
Bo sam jestem upojony...
MUSZKA
Ależ czym?
TOLO
cicho i namiętnie
Tobą.
MUSZKA
Oh, przez litość!
TOLO
Dobrze... już dobrze... nie będę.
Chwila milczenia. – Tolo powstaje, przechodzi się po scenie, znów zbliża się do MUSZKI.
Muszko!
MUSZKA
Co? co?
TOLO
To dziwne, że moje słowa tak na ciebie działają. Jesteś en pleine115 w miodowych miesiącach.
Dwa lata małżeństwa, to właśnie dostateczne, aby się ze sobą oswoić, a nie przyzwyczaić.
Pasja w całym rozwoju. A przecież mam wrażenie, jakbyś czego pragnęła.
MUSZKA
zrywając się
Odejść muszę.
TOLO
powstrzymując ją i sadzając delikatnie
Dlaczego nie chcesz odpowiedzieć? Czy mi nie ufasz?
MUSZKA
To są kwestie, z których ja sama sobie nie zdaję sprawy.
Narodziny Wenery i Wenus wychodząca z kąpieli. Boucher stosował m. in. nowoczesną wówczas technikę
pastelową. Głównym tematem jego obrazów były sceny mitologiczne, zwłaszcza zaś motyw Wenus, kupi-
dynków itp. Zasłynął jako doskonały odtwórca wdzięku kobiecości, czaru kwiatów i jako utalentowany ma-
larz dzieci. Uprawiał również na szeroką skalę malarstwo dekoracyjne. Freski na suficie i na ścianach (tzw.
panneau) w kilku salach zamku w Fontainebleau wyszły spod jego pędzla (r. 1753).
115 en pleine... (fr.) – w samej pełni (miodowych miesięcy).
165
TOLO
Czy nie umiesz, czy nie chcesz?
Muszka milczy.
Ja ci dopomogę.
MUSZKA
Nie... nie...
TOLO
Jesteś z a n a d t o kochaną. Rozumiesz mnie. Muszko? Twój mąż jest tylko twoim mężem.
A taki pastel La Toura116 musi mieć kochanka.
MUSZKA
O!
TOLO
Jak uzupełnieniem róży jest motyl dokoła niej krążący. Mąż musi być pierwszym, środko-
wym i ostatnim kochankiem żony! Inaczej stanie się nieuniknione.
MUSZKA
Nieuniknione?
TOLO
Jeżeli nie faktycznie, to teoretycznie, a to może niebezpieczniejsze. Muszko! Muszko! Lękaj
się, by twoja piękność nie stała się niepotrzebną pięknością. Do takiej miłości, jak Witolda, ty
nie potrzebujesz być tak piękną... Zapytaj go...
MUSZKA
Ja? my nigdy z nim o tym nie mówimy.
TOLO
Jak to? co? Wszak słowami pieści się kobietę stokroć czulej jak gestem. Prawda... Muszko?
Muszka zasłania twarz.
Jutrzenka mi weszła z twoim rumieńcem. Dlaczego zakrywasz twarzyczkę? Pozwól mi odżyć
w tym rumieńcu... pozwól mi go wypić z twej szyi
pochyla się nad nią i odrywa jej ręce od twarzy
MUSZKA
porywa się
Nie! nie!
TOLO
Ależ... nie... Uspokój się!.,. Źle mnie zrozumiałaś. Nie jestem brutalem. Skarb zrabowany w
miłości nie cieszy. Nie jestem człowiekiem prymitywnym. Ja zaczekam.
116 pastel la Toura – Quentin de la Tour (1704 – 1789), rokokowy malarz francuski uprawiający technikę paste-
lową. Malował liczne portrety znanych osobistości (m. in. portrety pani Pompadour, Woltera i Rousseau) oraz
anonimowych artystów i artystek. Jego obrazy miały często b. niewielki format, co stanowiło wyraz upodo-
bań ówczesnej epoki.
166
MUSZKA
Na co?
TOLO
Na ciebie, cudowna. Na ciebie.
SCENA DRUGA
TOLO – MUSZKA – LULU
Lulu wchodzi powoli w kostiumie do lawn tennisa.
Słońce zachodzi coraz jaskrawiej.
LULU
Może przeszkadzam?
MUSZKA
z wymówką, starając się pokryć zmieszanie
Ach!... Lulu!...
LULU
Cóż, Lulu? Mąż do żony, żona do męża nigdy nie powinni wchodzić bez pukania. I to jeszcze
czekać na sakramentalne entrez117! Czekać cierpliwie. W ten sposób oszczędzają sobie tysiące
rozczarowań.
MUSZKA
Jakich?
LULU
Ależ... choćby estetycznej natury, miłe niewiniątko.
TOLO
Na to należy mieć osobne apartamenta.
LULU
Comme de raison118. Wspólna „komnata”, mówiąc stylem XVI wieku, jest zbytkiem dozwo-
lonym w zabudowaniach dworskich, tak zwanych czworakach.
TOLO
Zapominasz, że właśnie...
wskazuje no Muszkę całą spłonioną
LULU
Pozwól mi dokończyć – i u ludzi mających 20 i 28 lat.
117 entrez (fr.) – proszę wejść.
118 Comme de raison (fr.) – I słusznie.
167
MUSZKA
Dlaczegóż nie później?
LULU
Odpowiesz mi na to za 20 lat, gdy się przejrzysz w wielkim lustrze, no... de pied en tête119, i
to bez osłonek.
MUSZKA
Och, Lulu!
LULU