Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.

Historia sztuki wczesnochrześcijańskiej na Zachodzie jest bardzo złożona. Rozpoczęła się
naśladownictwem grecko-rzymskich tradycji, tak jak w malowidłach odkrytych w rzymskich
katakumbach. Następnie uległa modyfikacjom pod wpływem lokalnego charakteru różnych
regionów, na które rozpadło się cesarstwo rzymskie. Wpływ wywarły także powiązania religijne
i handlowe z imperium wschodnim. Przez długi czas realizowana w zakonach sztuka
iluminowania manuskryptów pozostawała główną formą malarską tak w celtyckiej i anglosaskiej
Brytanii, jak i w cesarstwie Karolingów.
Stopniowo stawało się jasne, że chrześcijaństwo stanowi jedyną unifikującą i edukacyjną
siłę w Europie, a malarstwo - główny środek efektywnego i powszechnego komunikowania się
między ludami, które posługiwały się różnymi językami lub nie potrafiły czytać ani pisać. W
okresie rozwoju budownictwa sakralnego, zapoczątkowanego w XI wieku, rozwinął się na
Zachodzie styl zwany romańskim. Jego najznakomitsze dzieła reprezentuje ścienne malarstwo
sakralne. Pracując na wielkich powierzchniach, artyści rozwinęli odważny i prosty styl,
wyróżniający się niezwykłą wspaniałością.
Sztuka współczesna i dalej
Francuski artysta, Cezanne, uznawany za ojca sztuki współczesnej, posunął ją o krok
dalej. Zainteresował się w pierwszym rzędzie nie tym, co, lecz jak widzi. Rozpoczął badanie nad
sposobem, w jaki światło odbija się od obiektu i jest odbierane przez oko i mózg. Patrząc na
obiekty przenosił na płótno jedynie drobne plamy postrzeganego światła i koloru, budując
stopniowo dzieło - podobnie jak puzzle - dopóki nie wyłonił się cały obraz.
Ze sztuki Cezanne'a wyłoniła się szkoła kubizmu, której artyści nie tylko malowali plamy
świetlne, lecz wplatali obraz obiektu zapamiętanego w różnych perspektywach. Postać ludzka, w
umyśle artysty, mogła stać się kompozycją tego, co dostrzegalne było pod różnymi kątami. W ten
sposób obrazy stały się “przedstawieniami umysłu" raczej niż zwykłej rzeczywistości.
Tacy twórcy, jak Wassily Kandinsky i Lorraine Gili poszli jeszcze dalej w studiowaniu
tego, co i jak postrzegamy, badając związki pomiędzy kolorami, liniami oraz linią a kolorem.
Jest wielce prawdopodobne, że w XXI wieku będziemy świadkami powstania nowych
teorii w sztuce, łączących ją głębiej z matematyką, fizyką i innymi naukami.
Teraz wytącz stoper
Czas lektury: ........ min
Następnie oblicz szybkość czytania w słowach na minutę (sł./ min), dzieląc po prostu
liczbę słów w tekście (w tym wypadku 1278) przez czas (w minutach), jaki ci to zajęło.
Formuła ustalania szybkości czytania:
słowa na minutę (sł./ min) = liczba słów
czas
Po wykonaniu obliczenia zapisz wynik w sł./min na końcu tego paragrafu. Zaznacz go
także w zestawieniu i na wykresie postępów, strona 244.
Liczba słów na minutę:............
SPRAWDZIAN 2: ZROZUMIENIE
1.Każda sztuka ma swoje źródła w:
a) Afryce
b) czasach prehistorycznych
c) epoce wczesnego żelaza
d) delcie Nilu
2. Obecna wiedza wskazuje, że pierwsze “arcydzieła" powstały między:
a) 100 000 a 50 000 r. p. n. e.
b) 50 000 a 40 000 r. p. n. e.
c) 40 000 a 10 000 r. p. n. e.
d) 10 000 a 5 000 r. p. n. e.
3. Afrykańscy Buszmeni, w przeciwieństwie do mieszkańców jaskiń, nie wykazywali tak
wielkiego zainteresowania zwierzętami.
Prawda-Fałsz
4. Typowe społeczeństwo prymitywne wiąże sztukę przede wszystkim z:
a) malarstwem
b) polowaniem
c) religią
d) walką
5. Antyczne malarstwo ścienne obszaru Morza Śródziemnego odznacza się:
a) delikatnymi konturami i połyskliwymi kolorami
b) delikatnymi konturami i brakiem głębi koloru
c) wyraźnymi konturami i połyskliwymi kolorami
d) wyraźnymi konturami i brakiem głębi kolorów
6. Na ścianach egipskich grobowców postać kobiety malowano zazwyczaj:
a) czerwoną ochrą
b) na żółto
c) na brązowo
d) na czerwono
7. Pierwsze ślady obrazów we współczesnym znaczeniu tego słowa opierają się na:
a) autentycznych pracach Zeuksisa i Apellesa
b) dziełach wielkich malarzy greckich waz
c) kopiach greckich malowideł znalezionych w rzymskich miastach: Pompejach i
Herkulanum
d) włoskim renesansie
8. Pierwsze przykłady pejzażu znaleziono:
a) podczas odkopywania greckich miast
b) w egipskich grobowcach
c) w willach zamożnych Rzymian
d) w dziełach sztuki minojskiej
9. W sztuce bizantyjskiej chrześcijaństwo stanowiło temat przewodni.
Prawda-Fałsz
10. Szczytowe osiągnięcie wizualnej sztuki Bizancjum stanowią:
a) mozaiki
b) wazy
c) dywany
d) przedstawienia triumfów cesarstwa bizantyjskiego
11. Ikona stanowi ustaloną konwencję sztuki bizantyjskiej.
Prawda-Fałsz
12. Szkoła bizantyjska trwała około:
a) 110 lat
b) 500 lat
c) 1000 lat
d) 1100 lat
13. Sztuka wczesnochrześcijańska:
a) naśladowała sztukę klasyczną
b) unikała realistycznego przedstawiania postaci ludzkiej
c) uwydatniała postać ludzką
d) nie była zainteresowana człowiekiem
14. Ojcem współczesnej sztuki jest:
a) Duccio
b) El Greco
c) Cezanne
d) Picasso
Porównaj swoje odpowiedzi z tymi na stronie 238. Następnie podziel liczbę uzyskanych
punktów przez 15 i pomnóż przez 100; w ten sposób obliczysz procent zrozumienia.
Uzyskany rezultat: .......... na 15
.......... procent
Teraz wpisz wynik do zestawienia postępów oraz zaznacz go na wykresie postępów na
stronie 244.
PODSUMOWANIE
1. Twoje oczy czytając wykonują zatrzymania, które trwają od jednej czwartej do półtorej
sekundy.
2. Słaby czytelnik między kolejnymi zatrzymaniami przyswaja średnio jedno słowo.
3. Osoba czytająca w przeciętnym tempie rejestruje między zatrzymaniami od trzech do
pięciu wyrazów.
4. Cofanie się i regresja są zbędne.
5. Czytanie wolne i dokładne szkodzi zrozumieniu.
6. Czytanie szybsze, w spójnych znaczeniowo jednostkach, poprawia zrozumienie.
PLAN DZIAŁANIA