Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Priejem-stwiennost' gosudarstw i prawitielstw); termin prawa międzynar. — uznanie zobowiązań państwa,
859
Surowce podstawowe 3410
jakie przestały istnieć na skutek utraty przez nie jednego z trzech swych podstawowych elementów: władzy, ludności lub terytorium, a także'
uznanie zobowiązań rządów przy zmianach ustrojowych. Mimo, że po I wojnie świat, w związku z powstaniem szeregu państw sukcesyjnych
m.in. Polski, zostało pod auspicjami Ligi Narodów rozwiązanych szereg problemów s.p. i rz., nie doszło do kodyfikacji ani jej zasad, ani reguł.
Zgr. Og. ONZ w związku z dekolonizacją i powstaniem wielu nowych państw sukcesyjnych, 12X111961, Rez. 1686/XVI poleciło Komisji Prawa
Między-nar. ONZ opracowanie jednolitych zasad i norm sukcesji państw. Prace te nie zostały zakończone do l 11974. Osobną kontrowersyjną
sprawą jest sukcesja rządów przy zmianach ustrojowych, w jakim stopniu nowe rządy są obciążone zobowiązaniami poprzednich, szczególnie
jeśli chodzi o zadłużenie, koncesje itp.
K. KIERSKI Sukcesja zobowiązań państw zaborczych, w:
Dziennik Urzędowy Min. Sprawiedliwości, Warszawa 1920;
L. GuCiGENHElM Beitrage żur yoikerrechtiirheu Lehre vom Staatenwechsel, Leipzig 1925; K. MAREK Identity and ContI-nuity of States in Public łnternational Law, Geneva 1954;
K, ZEMANEK Siatę Succession after Decolonization, w: Re-cueil des Cours, 1955 — III; Priejemstwiennost' sosudarstw subjekt miezdunarodnogo prawa, vi'. Sowietskoje gosudarstwo i prawo,
Moskwa 1958, nr 9; NU Generał Assemhly Doc. AIS 209, 1962. zat. Nr 9; H. SZEGO-BOKER Succession ot New States and tnt. Law, w: Questions of Int. Law, Budapest 1964; La Comision de
Derecho Int. y su obra, UN N. York 1967, s. 60-61, również w jeż. ang. i franc.
SUKCESYJNE PAŃSTWA ->- Państwa cesyjne i sukcesyjne.
• 3405
SUMED, franc. Suez-MedHerranee, nazwa przyjęta dla naftociągu Suez-Aleksandria, budowanego przez rząd Egiptu wspólnie z międzynar.
konsorcjum bankowym, reprezentującym Unię Banków Arabsko-Franc., L'Union des banques arabes et francaises (UBAT), na bazie umowy z 13
IV W2.
Ix Monde No. 8477, z 15 IV 1972.
• 3406
SUMITOMO BANK LTD., jeden z 6 wielkich ->-
banków Japonii, zał. 1895, z siedzibą w Osace;
ma 178 filii; na 31 III 1968 aktywa przekroczyły 2,6 mld jenów; w Osace działa także Sumitomo Trust and Banking Co. Lid., zał. 1925.
SUND -r Bełt Mały i Wielki oraz Sund; -r Duńskie cieśniny.
• 3407
SUNFED, ang. Special UN Fund for Economic Development, Fundusz Specjalny ONZ Ekonomicznego Rozwoju, istniejący 1959-65, jako
instrument finansowy Pomocy Technicznej ONZ.
SUNGARI -> Układy .Chińsko-Rosyjskie.
• 3408
SUPERMOCARSTWA (ang. Superpowers, franc. Super-puissances, hiszp. Superpotencias, roś. Su-pierdierżawy), termin międzynar.
wprowadzony przez prasę zach. w drugiej pot. XX w. — najpotężniejsze potencjałem militarnym spośród Wielkich Mocarstw organizmy państw.:
USA i ZSRR. Istnienie dwóch s. o odmiennych ustrojach w okresie zimnej wojny było źródłem teorii o nieuchronności konfrontacji i konfliktu
zbrojnego między nimi, względnie teorii o „równowadze strachu";
w momencie odprężenia i negocjacji amerykań-sko-radz. źródłem maoistowskich teorii o hegemonii s., wzgl. zachodnioeur. teorii o świat, kon-
dominium s. Obie teorie były i są zwalczane przez marksizm-leninizm.
• 3409
SURINAM (ang. Surinam, franc. Surinam, hiszp. Surinam, roś. Surinam), hol. Suriname, dawna Gujana Holenderska, terytorium
nieautonomiczne w Ameryce Pd. nad O. Atlantyckim, o pow. 163,3 tyś. km2, z 324 tyś. mieszk. wg stanu 1964;
stoi. Paramaribo. Kolonia hol. traktatem pokoju, 1667, zawartym w Bredzić z W. Brytanią, w zamian za odstąpienie W. Brytanii kolonii Nowa
Holandia w Ameryce Pn. (obecny stan New Jersey i Delaware oraz wyspa Manhattan); potwierdzonym traktatem z Westminster 1674, oraz (po
bryt. okupacji S. 1799-1802 i 1805-15) układami londyńskimi z 13 VIII 1814 i paryskim 7. 20X11815. Od 24X111954 „terytorium autono-
miczne" p.n. Surinam, stanowiące część integralną Królestwa Holandii (wraz z Holandią i Antylami Holenderskimi), co ONZ przyjął do
wiadomości 1955.
U N Review, sierpień 1955; Surinam in Figures, Paramaribo 1969.
• 3410
SUROWCE PODSTAWOWE (ang. Basie pro ducts, franc. Matieres premieres de base, hiszp. Materias primas basicas, productos basicos, roś.
Osnownoje syrjo), termin międzynar. przyjęty powszechnie — główne surowce rolne i przem.-, stanowiące przedmiot międzynar. konwencji, a
także jeden z gł. wielkich problemów przede wszystkim Trzeciego Świata. Charakteryzuje to niezmienna aktualność stwierdzeń i zaleceń Mię-
dzynar. Konferencji w sprawie Problemów Wojny i Pokoju, z 8 III 1945:
„Należy przyjąć Jako generalną linię konieczność wyrównywania strat, powstających często na skutek różnic między cenami surowców podstawowych i produktów fabrycznych, tak aby powstała
między nimi konieczna równowaga".
ONZ zainicjowała 1946 studia cen s.p. i Zgr. Og. NZ, uznając, że „jest konieczne znalezienie efektywnych środków na finansowanie rozwoju gos-
podarczego krajów rozwijających się. problemu podstawowego dla zabezpieczenia pokoju Ludzkości", zaleciło Rez. 307/IV, 404/V, 521/VI.
523/VI itd. różnego rodzaju środki, wszystkie nieskuteczne. Powołany w marcu 1947, Rez. 30/1 V przez ECOSOC Stały Komitet Koordynacyjny
d/s Międzynar. Układów Surowcowych, Interim Co-ordi-nating Committee for łnternational Commodity Arrangements ICCICA; publ. Review of
łnternational Commodity. W 1954 przy ECOSOC powstała poza tym Międzynar. Komisja d/s Handlu Surowcami. Commision for łnternational
Commodity Trade a przy FAO powstał Komitet d/s S., Committee on Commodity Problems. ICCICA zorganizował szereg konferencji s., m.in.
d/s -> ryżu na Filipinach, 1948, d/s -* cyny 1950 i 1953 w Genewie; d/s —r cukru 1953 w Londynie oraz 1956 w N. Jorku i Genewie; d/s ->
oliwy z oliwek 1955 i 1958 w Genewie; d/s -> pszenicy 1955 w Genewie i w 1956 w Genewie 4 konferencje:
cynku, kakao, d/s miedzi i ołowiu.
3411 Susza
860
W ramach RWPG wzajemne dostawy pokrywają zapotrzebowanie wszystkich państw członkowskich na gt. s. kopalniane: w 98°/o na węgiel ka-
mienny, w 96°/o na ropę naft. oraz ok. SWo na rudy żelaza.
Sprawa cen s.p. została postawiona przez państwa Trzeciego Świata na forum ONZ wiosną 1974 przy okazji omawiania na specjalnej sesji Zgr.
Og. NZ —» kryzysu energetycznego, m.in. z inicjatywy Algierii państwa niezaangażowane przedłożyły memoriał postulujący przejęcie pełnej
kontroli nad swymi bogactwami naturalnymi przez państwa rozwijające się i wprowadzenie wyższych cen na s.p., uznając, że „nacjonalizacja