Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Uznawany był raczej za przeraŜający rozkład ładu i
stabilności, niŜ za zapowiedź wejścia w epokę bardziej twórczą
i mniej skrępowaną.
Alvin i Heidi Tofflerowie pomagają nam umieścić dzisiejszy
chaos wydarzeń w ramach dynamicznej i fascynującej wizji
przyszłości. Od ćwierć wieku mówią i piszą o przyszłości. Tytuł
ich pierwszej pracy, Szok przyszłoś ci, stał się obiegowym
11
określeniem dotyczącym skali i dramatyzmu przemian, które
przeŜywamy. (Był to bestseller większy w Japonii niŜ w USA,
jeśli liczbę sprzedanych egzemplarzy odnieść do populacji
potencjalnych czytelników.) Szok przyszłości zwrócił uwagę na
przyspieszenie i mnoŜnikowy mechanizm zmian, które zewsząd
zaskakują ludzi i najczęściej powodują dezorientację jednostek,
wspólnot, ciał politycznych i Ŝycia gospodarczego. Nawet gdyby
była to jedyna wypowiedź Tofflerów, juŜ dzięki niej znaleźliby
się w gronie waŜnych interpretatorów sytuacji człowieka
współczesnego. Tymczasem kolejna praca, Trzecia fala,
stanowiła jeszcze waŜniejszy przyczynek do rozumienia
naszych czasów.
W Trzeciej fali Tofflerowie od obserwacji przeszli do
przedstawienia
prognostycznej
wizji.
Na
rewolucję
informatyczną spojrzeli w perspektywie dziejowej, porównując
ją z dwoma przełomami o podobnej wadze: rewolucją rolniczą i
przemysłową. Czujemy, pisali, napór trzeciej fali dziejowych
przemian, za sprawą której uczestniczymy w procesie narodzin
nowej cywilizacji.
Tofflerowie słusznie uznali, Ŝe przepływ i wymiana informacji
stały się naczelnym czynnikiem wytwórczości i władzy
człowieka. Gdziekolwiek spojrzymy: na światowe rynki
finansowe, całodobowe przekazywanie na cały świat informacji
via CNN, biologiczną rewolucję oraz jej skutki dla ochrony
zdrowia i produkcji rolniczej, wszędzie widzimy, jak rewolucja
informatyczna zmienia rytm, strukturę i treść naszego Ŝycia.
Dzięki ukazaniu sensu tej przemiany, Trzecia fala wywarła
wielki wpływ na strategię poczynań wodzów gospodarki i
polityki poza Stanami Zjednoczonymi, w Chinach, Japonii,
Singapurze i innych dynamicznie rozwijających się regionach,
gdzie połoŜono nacisk na najnowszą technikę i informację.
Praca ta nie pozostała bez echa takŜe w USA i wielu strategów
gospodarczych zaczęło przekształcać podległe im organizacje
tak, aby przygotować je do nadejścia XXI wieku.
Znakomitym przykładem moŜe tu być generał Donn Stany,
przełoŜony TRADOC (Dowództwa Szkolenia i Doktryny
12
Wojennej Armii Lądowej USA), który w początku lat
osiemdziesiątych przeczytawszy Trzecią falę uznał, Ŝe
Tofflerowie dokonali rzetelnej analizy przyszłości. Oboje
autorów zostało więc zaproszonych do kwatery TRADOC w
Fort Monroe, gdzie wizję formułowaną w Trzeciej fali
skonfrontowali z pomysłami strategów wojskowych, co zostało
wspaniale opisane w niedawnej ksiąŜce War and AntiWar
(Wojna i antywojna). Dobrze wiem, jak wielki wpływ miał
przedstawiony w Trzeciej fali obraz rewolucji informatycznej na
kształtowanie się doktryny wojennej w latach 19791982, gdyŜ
jako młody kongresman wiele czasu spędziłem z generałami
Starrym i Morellim (obecnie na emeryturze) przy konstruowaniu
tego,
co
przybrało
ostatecznie
nazwę
modelu
bitwy
powietrznolądowej.
Istotą nowej koncepcji wojennej stał się system bardziej
elastyczny, dynamiczny i zdecentralizowany, oparty na
wymianie informacji; system, który wykorzystuje lokalne,
bezpośrednio związane z polem bitwy zasoby i odwołuje się do
decyzji
znakomicie
wyszkolonych,
w
duŜym
stopniu
niezaleŜnych dowódców.
W roku 1991 świat po raz pierwszy ujrzał starcie militarnego
systemu trzeciej fali z przestarzałą machiną wojskową drugiej
fali.
Pustynna
burza
doprowadziła
do
jednostronnego
zniszczenia sił irackich przez Amerykanów i ich sojuszników w
duŜej mierze z tej prostej racji, Ŝe systemy trzeciej fali ukazały
swą nieporównaną wyŜszość. Zbudowane na modłę drugiej fali,
skomplikowane systemy obrony przeciwlotniczej okazały się
bezuŜyteczne w obliczu niewidocznych maszyn trzeciej fali.
Solidnie okopane armie drugiej fali zostały wymanewrowane i
unicestwione, kiedy przyszło im stawić czoło komputerowym
systemom namiaru i logistyki. Efekt był równie druzgocący jak w