Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
drug� czterdzie�ci, za dziesi�� pi�ta itp., b�d� aby odczyta� godzin� wed�ug wskaz�wek ustawionych przez badaj�cego. W badaniu orientacji przestrzennej stosuje si� cz�sto r�wnie� pr�by polegaj�ce na rysowaniu prostych plan�w pomieszcze� (np. sali, na kt�rej chory le�y) b�d� miejscowo�ci dobrze znanych badanemu, oraz pr�by polegaj�ce na umieszczaniu pewnych element�w na schemacie mapy (np. mapy Polski). Oceniaj�c jednak wyniki tych pr�b nale�y pami�ta�, �e ich b��dne wykonanie mo�e by� uwarunkowane nie tylko zaburzeniami, lecz r�wnie� niskim poziomem wykszta�cenia przed chorob�. Dla oceny orientacji przestrzennej stosuje si� r�wnie� niekiedy pr�by rysunkowe polegaj�ce na odtwarzaniu niesymetrycznych wzorc�w graficznych, przy czym szczeg�lnie wa�ne jest to, czy chory potrafi odtworzy� kierunki i przestrzenne rozmieszczenie poszczeg�lnych element�w.
Opr�cz opisanych istnieje szereg pr�b maj�cych charakter znacznie bardziej z�o�ony i nie tyle sprawdzaj�cych orientacj� przestrzenn�, co raczej skierowanych na zbadanie my�lenia przestrzennego i zdolno�ci do dzia�ania w przestrzeni. S� to przede wszystkim pr�by z zakresu tzw. praksji konstrukcyjnej, polegaj�ce na uk�adaniu z element�w pewnych ca�o�ci, maj�cych okre�lone cechy przestrzenne. Przyk�adowo mo�na tu wymieni� cz�sto stosowane pr�by z testu Kohsa, sze�cian Linka, zliczanie kostek w te�cie Yerkesa itp. Interpretacja wynik�w tych pr�b pozostaje jeszcze dyskusyjna, chocia� stwierdzenie zaburze� w ich wykonaniu ma wyra�ne znaczenie lokalizacyjne.
d. Badanie mowy
Kolejny bardzo wa�ny i najdok�adniej opracowany dzia� badania neuropsychologicznego to badanie mowy. Wa�no�� i obszerno�� tego dzia�u wynika przede wszystkim z tego, �e zaburzenia mowy spowodowane ogniskowymi uszkodzeniami m�zgu (afazje) z jednej strony stanowi� stosunkowo najcz�stszy objaw tych uszkodze�, z drugiej za� - ze wzgl�du na ogromne znaczenie mowy w �yciu jednostki - nawet najsubtelniejsze zaburzenia w tym zakresie stanowi� uci��liwe kalectwo i s� natychmiast rozpoznawane. Dlatego te� afazja od lat wzbudza bardzo �ywe zainteresowanie badaczy i opracowano szereg nader szczeg�owych pr�b maj�cych na celu jej wykrycie i ustalenie jej mechanizm�w.
Neuropsychologiczne badanie mowy obejmuje zazwyczaj pr�by skierowane na wyja�nienie stanu nast�puj�cych czynno�ci mowy: mowy dialogowej, opowie�ciowej, zautomatyzowanej, reproduktywnej (powtarzanie), rozumienia mowy, nazywania przedmiot�w i zjawisk, czytania, pisania oraz niekt�rych innych, maj�cych charakter po�redni.
Pomijaj�c istniej�ce w literaturze przedmiotu dyskusje na temat s�uszno�ci dzielenia czynno�ci mowy na czynno�ci odbioru mowy i czynno�ci nadawania mowy, przyjmiemy ten podzia� przy omawianiu poszczeg�lnych rodzaj�w pr�b.
Badanie stanu czynno�ci odbioru mowy zaczyna si� - jak ju� podkre�lili�my - od pierwszej chwili badania chorego. Ju� w rozmowie wst�pnej uzyskujemy szereg informacji wskazuj�cych, czy chory rozumie, co si� do niego m�wi, czy mo�liwe jest nawi�zanie z nim kontaktu s�ownego. Jednak�e ocena czynno�ci odbioru mowy dokonana t� drog� ma jedynie charakter globalny, pozwala na stwierdzenie wyst�powania zaburze� w rozumieniu bez dok�adniejszego okre�lenia, jakie jest ich pod�o�e. Takie dok�adne okre�lenie staje si� mo�liwe dopiero po zastosowaniu szeregu pr�b bardziej analitycznych. Nale�� do nich kolejno:
