Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Art. 2.
Przez pojęcie „osób stanu duchownego” należy rozumieć nie tylko osoby o święceniach ka-
płańskich, ale również wszystkie osoby posiadające święcenia niższe, dalej zakonników, klery-
ków, wreszcie słuchaczy uniwersyteckich wydziału teologicznego.
U w a g a : Dla braku jakiegokolwiek zwyczaju polskiego, określającego pojęcie „osoby du-
chownej”, przyjmujemy określenie włoskie, uznające każdego człowieka, noszącego prawnie
szaty duchowne, jako wyłączonego od obowiązków, złączonych ze świeckim pojęciem honoru.
Art. 3.
Z tytułu wykształcenia zaliczyć należy do osób zdolnych do żądania i dawania satysfakcji ho-
norowej tych wszystkich, którzy ukończyli szkoły średnie.
Art. 4.
Mimo braku wykształcenia średniego należy wciągnąć pod pojęcie osób honorowych tych
wszystkich, którzy swoją inteligencją lub wybitnymi zdolnościami w rzeczywistości dorośli, jeśli
nie przewyższyli poziom średniego wykształcenia,
U w a g a : Dlatego nie można odmówić satysfakcji artyście malarzowi, mimo, iż tenże stu-
diów średnich nie odbył, lub np. powieściopisarzowi, który ukończył trzy klasy gimnazjalne.
6
Art. 5.
Osoby nieposiadające wymaganych art. 3 i 4 kryteriów, posiadają mimo to zdolności dawania
i żądania honorowego zadośćuczynienia, o ile zajmują wybitne stanowisko społeczne.
U w a g a : W myśl tej zasady należy udzielić satysfakcji honorowej wieśniakowi, który jest
posłem na sejm.
Art. 6.
Wreszcie osobom stanu szlacheckiego należy się bez względu na wymogi art. 3–5 prawo gen-
tlemanów.
U w a g a : Postanowienie tego artykułu, manifestujące jaskrawo zabytek feodalizmu, jest
wszędzie respektowane po dziś dzień i na tej zasadzie przyjęte.
Art. 7.
Wszyscy ludzie honorowi są sobie bezwzględnie równi. Dlatego nie wolno odmawiać zadość-
uczynienia z powodu różnicy stanu, urodzenia, stanowiska lub majątku.
Osoba odmawiająca na takiej podstawie satysfakcji honorowej staje się niehonorową.
U w a g a : Zasada powyższa, odpowiadająca w zupełności współczesnej demokratyzacji spo-
łeczeństw, nie dozwala np. członkowi rodu książęcego odmówić satysfakcji honorowej robotni-
kowi, który jest posłem na sejm.
Art. 8.
Wykluczonymi ze społeczności ludzi honorowych są osoby, które dopuściły się pewnego ści-
śle kodeksem honorowym określonego czynu; a więc indywidua następujące:
1. osoby karane przez sąd państwowy za przestępstwo pochodzące z chciwości zysku lub inne,
mogące danego, osobnika poniżyć w opinii ogółu;
2. denuncjant i zdrajca;
3. tchórz w pojedynku lub na polu bitwy;
4. homoseksualista;
5. dezerter z armii polskiej;
6. nieżądający satysfakcji za ciężką zniewagę, wyrządzoną przez człowieka honorowego;
7. przekraczający zasady honorowe w czasie pojedynku lub pertraktacji honorowych;
8. odwołujący obrazę na miejscu starcia przed pierwszym złożeniem względnie pierwszą wy-
mianą strzałów;
9. przyjmujący utrzymanie od kobiet nie będących jego najbliższymi krewnymi;
10. kompromitujący cześć kobiet niedyskrecją;
11. notorycznie łamiący słowo honoru;
12. zeznający fałsz przed sądem honorowym;
13. gospodarz łamiący prawa gościnności przez obrażanie gości we własnym mieszkaniu;
14. ten, kto nie broni czci kobiet pod jego opieką pozostających;
15. piszący anonimy;
16. oszczerca;
7
17. notoryczny alkoholik, o ile w stanie nietrzeźwym popełnia czyny poniżające go w opinii
społecznej;
18. ten, kto nie płaci w terminie honorowych długów;
19. fałszywy gracz w hazardzie;
20. lichwiarz i paskarz;
21. paszkwilant i członek redakcji pisma paszkwilowego;
22. rozszerzający paszkwile;
23. szantażysta,
24. przywłaszczający sobie nieprawnie tytuły, godności lub odznaczenia;
25. obcujący ustawicznie z ludźmi notorycznie niehonorowymi;
26. podstępnie napadający (z tyłu, z ukrycia itp. );
27. sekundant, który naraził na szwank honor swego klienta;
28. stawiający zarzuty przeciw honorowi osoby drugiej i uchylający się od ich podtrzymania
przed sądem honorowym.
Art. 9.
Nieślubne urodzenie nie stanowi powodu do odmówienia satysfakcji honorowej.
Art. 10.
Każdą wątpliwość dotyczącą, zdolności danej osoby do dawania i żądania satysfakcji honoro-
wej, rozstrzyga sąd honorowy.
Art. 11.
O ile jedną z osób, wiodących spór honorowy, jest człowiek nieznany w miejscu prowadzenia
sprawy honorowej, jest jego obowiązkiem na żądanie strony przeciwnej podać wszystkie dane,
dotyczące jego osoby i wykazujące jego honorowość.
Art. 12.