Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Zwracamy w niej uwagę na różne znaczenie pracy jako wielkości fizycznej oraz pracy (fizycznej) w rozumieniu potocznym.
L.p.
Temat lekcji
Osiągnięcia (kategoria celów)
Uwagi metodyczne
IV
Uczeń potrafi:
• określić warunki, w których
Praca
wykonana zostaje praca
Na tym etapie nie podejmujemy
29
mechaniczna (A);
tematu pracy w polu grawitacyjnym
• podać wzór opisujący pracę (A);
na drodze zamkniętej, ponieważ
• zastosować ten wzór do obliczeń
uczniowie nie znajÄ… jeszcze funkcji
(C);
trygonometrycznych. Nie rozważamy
• nazwać jednostkę pracy (A);
również pracy siły skierowanej pod
• podać znaczenie pola powierzchni
kątem innym niż 0o do przesunięcia. Z
pod wykresem F(t) jako wartości
pracy (B).
tego także powodu pojawia się
jedynie jakościowa wzmianka o pracy
siły tarcia.
Po raz kolejny pojawia siÄ™
interpretacja pola pod wykresem jako
wartości wielkości fizycznej
(poprzednio pole pod wykresem v(t)
– wartość przebytej drogi). Należy
zwrócić na to uwagę, ponieważ
pojawia siÄ™ pewna uniwersalna
procedura matematyczna, którą
IKA
uczniowie mogą już intuicyjnie
zrozumieć.
CZNĘ
DRO
IA P
uROMd
O e
EG
LNIADE
LTIMU
SPOSOBY WYKORZYSTAN M
66
• podać definicję mocy i jej
Moc
jednostkÄ™ (A);
30
• wyjaśnić, w jakich warunkach
mówimy, że urządzenie ma moc
jednego wata (C);
• wyjaśnić znaczenie mocy jako
szybkości wykonywania pracy (B);
• podać wzór opisujący moc
urządzenia przesuwającego ciało
ruchem jednostajnym (A);
• stosować oba wzory do obliczeń
IV
pracy, mocy i prędkości (C);
• przeliczać różne jednostki mocy
(C).
• zdefiniować pojęcie dźwigni
Warunek
dwustronnej (A);
Zbieranie danych za pośrednictwem
31
równowagi
• określić warunek równowagi
doświadczeń pozwala na ćwiczenie
dźwigni
dźwigni dwustronnej (A);
analizy zestawień tabelarycznych.
dwustronnej
• posłużyć się warunkiem
Przykłady z życia codziennego
równowagi do rozwiązywania
uświadamiają uczniom, jak bardzo
problemów fizyki (C);
cenna może być wiedza, którą
• rozróżnić pojęcia siły czynnej i
zdobywają na co dzień. Dzięki tego
obciążenia (B);
•
rodzaju odniesieniom i analogiom
wskazać ramię odpowiedniej siły
(A).
nauka fizyki przestaje być dla uczniów
dziedzinÄ… abstrakcyjnÄ….
• wymienić urządzenia będące
Odmiany
odmianami dźwigni dwustronnej
Przy okazji omawiania sposobu
32
dźwigni
(A);
ważenia na wadze laboratoryjnej
dwustronnej
• wyjaśnić sposób wyznaczania
powracamy do problemu masy
nieznanego ciężaru za pomocą wagi
i ciężaru ciał.
(B);
Zwracamy uwagę na taki sam rozkład
IKA
• rozróżnić pojęcia: siła czynna i
sił na bloku nieruchomym i dźwigni
obciążenie na dźwigni dwustronnej
dwustronnej.
(B).
CZN
• określić pojęcie dźwigni
Ę
Dźwignia
jednostronnej (A);
Zwracamy uwagę na podobieństwo
33
jednostronna
• podać warunek równowagi
rozkładu sił na bloku ruchomym
DR
dźwigni jednostronnej (A);
i dźwigni jednostronnej.
O
• wymienić urządzenia będące
odmianami dźwigni jednostronnej
(A);
IA P
• rozróżnić pojęcia: siła czynna i
obciążenie na dźwigni jednostronnej
uROM
(B);
d
• posłużyć się warunkiem
równowagi dźwigni jednostronnej
do rozwiązywania problemów (C).
O e
EG
LNIADE
LTIMU
SPOSOBY WYKORZYSTAN M
67
• wymienić elementy kołowrotu (A);
Kołowrót.
•
Zwracamy uwagę na podobieństwo
wskazać miejsca przyłożenia siły
34
Przekładnia
czynnej i obciążenia na kołowrocie
rozkładu sił na kołowrocie i dźwigni
zębata
(B);
dwustronnej. Może to ułatwić
• podać warunek na wartość siły
rozpoznawanie siły czynnej i
czynnej potrzebnej do
obciążenia.
zrównoważenia obciążenia na
Przy omawianiu przekładni pojawia
kołowrocie (A);
siÄ™ po raz pierwszy analiza ruchu
• posłużyć się nim do rozwiązywania
obrotowego.
IV
problemów (C);
• opisać funkcje przekładni zębatych
(B);
• związek między szybkością
obrotów kół a ich promieniami (A);
• zastosować te informacje do
rozwiązywania zadań (C).
• rozłożyć siłę ciężkości na składowe
Równia
(C);
Przypominamy regułę dodawania
35
pochyła. Śruba
• wskazać siłę czynną (B);
wektorów, zwaną regułą równole-
• podać związek liczbowy między
głoboku. Wykorzystujemy tu procedurę
wartością siły czynnej utrzymującej
odwrotnÄ… – poszukiwania skÅ‚adowych
ciało na równi a ciężarem tego ciała wektora.
oraz długością i wysokością równi
(A);
• zinterpretować ten związek (B);
• zastosować ten związek do
obliczeń (C).
• wyjaśnić, dlaczego stosowanie
Czy maszyny
maszyn prostych nie zmniejsza
Analiza przykładów powinna
36
proste
wykonanej pracy (B)
przekonać ucznia, że stosowanie
zmniejszajÄ…
maszyn prostych nie zmniejsza
pracÄ™?
wartości wykonanej pracy.
IKA
• podać definicję współczynnika
Współczynnik
sprawności;
Po raz pierwszy pojawia siÄ™ uwaga o
CZN
37
sprawności
• rozróżnić pracę użyteczną i pracę
dyssypatywnym charakterze sił tarcia.
Ę
maszyn
włożoną (B);
prostych
• zastosować te umiejętności do
DR
obliczania współczynników
O
sprawności maszyn i urządzeń (C).
IA P
uROMd
O e
EG
LNIADE
LTIMU
SPOSOBY WYKORZYSTAN M
68
• określić pojęcie energii
Energia
potencjalnej sprężystości (A);
W trakcie tej lekcji zaczynamy
38
potencjalna