Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
W zależności od kultury, składniki tego napoju mogły zawierać różne środki psychotropowe1. Te święte miejsca często wybierano z pomocą ezoterycznej nauki geomancji albo psychicznego objawienia kapłana. Miejsca, w jakich znajdowały się świątynie, były, na przykład, szczególnie istotne dla starożytnych Greków, ponieważ wierzyli, że przebywają w nich ich chtoniczne bóstwa2
Wszystkie aspekty samych świątyń były przeznaczone do zmobilizowania i uwydatnienia prac nieświadomego umysłu i duchów. Na przykład w Grecji symbolem kultu boga wyroczni Asklepiosa3 był wąż, a poszukiwacze snów często spali w miejscu, w którym węże swobodnie się poruszały. Po wykonaniu złożonych rytuałów, Asklepios często pojawiał się śniącemu jako brodaty mężczyzna lub zwierzę, i w wielu wypadkach śpiący po obudzeniu się stwierdzał, że jest zdrowy. W szczytowej fazie swojej popularności istniały setki ośrodków Asklepiosa mających na celu inkubację snów.
Wypadki leczenia poprzez tego typu rytuały są również szeroko rozpowszechnione we współczesnych kulturach szamańskich.4 Na przykład Richard Grossinger, autor licznych książek na temat etnografii snów, cytuje źródła rdzennych Amerykanów – plemion Kruków, Czarnych Stóp, Kwa-kiutlów i Winnebago – opisujące sny, w których pojawia się zwierzę lub ptak, na przykład wąż albo nur, i naucza sztuki leczniczej. Po zastosowaniu w życiu okazuje się, że posiada ona leczniczą moc.
Sny zainspirowały również ważne naukowe odkrycia. Być może najsławniejszym z nich było odkrycie molekularnej struktury benzenu przez Kekulego. Według jego słów:
Mój umysł był wszędzie... Zwróciłem krzesło w kierunku ognia i znalazłem się w półśnie. Atomy na nowo zaczęły skakać mi przed oczami. Mniejsze grupy tym razem trzymały się w większości z tyłu. Oko mojego umysłu, wyćwiczone przez powtarzające się wizje tego samego rodzaju, obecnie utworzyły większe formacje o różnych kształtach. Długie łańcuchy... wszystko było w ruchu, skręcające się i obracające jak węże. I cóż to takiego było? Jeden wąż chwycił własny ogon i naśladował kształt, który wirował przed moimi oczami. Obudziłem się jakby uderzony przez piorun; tym razem znowu resztę nocy spędziłem pracując nad jego [= snu] konsekwencjami.
Rosyjski chemik Mendelejew odkrył we śnie tabelę okresową klasyfikowania pierwiastków według ich ciężaru atomowego. Elias Howe we śnie dokończył swój pomysł maszyny szyjącej. Teoria względności Alberta Einsteina częściowo pojawiła mu się podczas snu. Do innych zainspirowanych przez sen utworów, zaliczają się arcydzieła literatury, takie jak Boska komedia Dantego, Kandyd Woltera, Kruk Poego i Ulisses Joyce'a. Robert Louis Stevenson również potrafił tworzyć opowiadania we śnie, które następnie zapisywał i drukował. Nawet niektóre swoje popularne kompozycje muzyczne Billy Joel i Paul McCartney zawdzięczają snom.
Mimo tych niezwykłych snów nasze społeczeństwo jako całość utraciło kontakt ze sztuką śnienia. Jednak ostatnio ujawniło się szerokie zainteresowanie twórczą mocą snów, powstałe z kilku rozbieżnych dyscyplin, obejmujących naukę, zachodnią psychologię głębi, wzrastającą świadomość rdzennych kultur i religię.
Nauka i zjawiska we śnie
Nowoczesne naukowe opisy zjawisk we śnie idą w ślad odkrycia dokonanego w 1952 przez Kleitmana i jego uczniów, że śnieniu towarzyszą gwałtowne ruchy gałek ocznych. Inne fakty związane ze śnieniem stały się wiadome dzięki nowszym eksperymentom. Wiemy na przykład, że wszyscy ludzie śnią, i że około 25 procent snu zajmują marzenia senne. Sny posiadają decydujące znaczenie dla zdrowia mentalnego, śnie-nie jest aktywnością prawej półkuli, i przypuszczalnie wszystkim snom towarzyszą gwałtowne ruchy gałek ocznych. Sen składa się z czterech faz, czyli głębi, ale śnienie ma miejsce jedynie w pierwszej fazie. Wiemy również, że w ciągu jednej typowej nocy przechodzimy przez cztery fazy snu i wskutek tego śnimy wiele razy. Zaobserwowano, że osoba pozbawiona snu uzupełni go podczas następnych nocy. Przy zbliżaniu się do świtu większy procent czasu snu zajmują marzenia.
