Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Lepiej będzie, „gdy jeden człowiek umrze za lud” (J 11, 50; 18, 14). Śmierć Jezusa byłą
spełnieniem woli Bożej (J 3, 14).
Śmierć Jezusa na krzyżu została określona zwrotem, w którym występuje czasownik
υψοω (podwyższyć, umieścić kogoś ponad ziemią), użyty w ST w opisie miedzianego węża.
„Jak Mojżesz podwyższył węża na pustyni, tak trzeba, aby podwyższono Syna Człowieczego,
aby każdy, kto w Niego wierzy, miał życie wieczne” (J 3, 14-15). „A Ja, gdy zostanę ponad
ziemię wywyższony, pociągnę wszystkich do siebie” (J 12, 31-32).
Zwrot „składam życie za” występuje kilka razy. Użyto go w przypowieści o dobrym
pasterzu (J 10). „Nikt nie ma większej miłości od tej, gdy ktoś życie (ψυχη) swoje oddaje za
przyjaciół swoich” (15, 13).
Paraklet
W Ewangelii Jana spotykamy wypowiedzi o Duchu Świętym. Jest on przyrównywany
do wiatru (J 3, 8), do tchnienia (20, 22), nazywany jest Parakletem (J 14, 16; 14, 26; 15, 26;
16, 7; także 1 J 2, 1), tj. „obrońcą”, „orędownikiem”, „pocieszycielem”. Teksty te mówią o
eschatologicznym posłannictwie Ducha Świętego. Kładą one duży nacisk na rolę Ducha Pocie-
szyciela. Przez to Jan pokazuje w jaki sposób nadchodzące Królestwo Niebieskie realizuje się
w Kościele.
Chrystus obiecał zstąpienie Ducha Świętego podczas Ostatniej Wieczerzy, zaraz po
zapowiedzi swego odejścia. Otrzymanie i przyszłe przebywanie Ducha Świętego wyrażone
zostało słowami: „otrzymać”, „być” i „pozostawać”. Dwa ostatnie wyrażały przebywanie Ojca
Leszek Jańczuk - Teologia Nowego Testamentu - v1.0
31
Warszawskie Seminarium Teologiczne
w Synu i Syna w Ojcu. Pierwszy odróżnia Kościół od świata. Czas przebywania
przyobiecanego Ducha Świętego określony został „na wieki”. Obok tych czasowników
użyte zostały przyimki μετα (J 14, 16) i παρα (14, 17) dla wyrażenia więzi Ducha Świętego z
apostołami, tymi samymi przyimkami wyrażane były więzi apostołów z Chrystusem.
Teologia Listów powszechnych
List Jakuba
Powodem napisania listu były rozbieżności, jakimi godzono Prawo z nauką Chrystusa.
Wierni, do których Jakub się zwracał mieli braki w miłości (Jk 1, 27 – 2, 13), miłosierdziu (2,
13-16), sprawiedliwości (5, 1-6), niepowściągliwości języka (1, 26; 3, 3-12), cierpliwości (4,
1-5), pokory (4, 6-10). Niektórzy z nich ulegli ułudzie bogactwa i żądzy wzbogacenia się (5,
13-17), a bogacze cieszyli się szczególnymi względami (2, 1-9). Nie rozumieli także znaczenia
i siły modlitwy (5, 13-18). Postawy te zostały napiętnowane przez autora listu.
1 List Piotra
List ten był odpowiedzią daną wiernym z północno-zachodnich prowincji Azji Mniej-
szej na pytanie, jak mają postępować mieszkając wśród pogan, którzy ich prześladują i zadają
cierpienia. Nie jest to traktat teologiczny, ale raczej list który „upominał i stwierdzał” (1 Pt 5,
12). Wierni żyją jak „przybysze wśród rozproszenia”, zostali wybrani przez Boga do zbawie-
nia.
Piotr pisze o wszystkich trzech osobach Trójcy Świętej. Pisząc o Ojcu stwierdza, że
„żyje i trwa” (1 Pt 1, 23). „Cierpliwość Boża” oczekiwała na tych, którzy zostaną uratowani z
wód potopu będących zapowiedzią chrztu (1 Pt 3, 20-21).
Duch Święty działał już przez proroków ST. Głoszenie Ewangelii dokonuje się w mocy
Ducha Świętego (1 Pt 1, 10-12. Duch Święty uświęcił apostołów, to pod Jego wpływem stali
się posłuszni Chrystusowi (1 Pt 1, 2).
Chrystus ze względu na nas objawił się (1 Pt 1, 20) i cierpiał (2, 21). Umarł za nasze
grzechy, aby przyprowadzić nas do Boga (1 Pt 3, 18), abyśmy przestali być uczestnikami grze-
chu, a żyli w sprawiedliwości (2, 24). „Wyście przez Niego uwierzyli w Boga”, a „wiara wasza
i nadzieja są skierowane ku Bogu” (1, 21), „błądziliście bowiem jak owce, ale teraz nawrócili-
ście się do pasterza i stróża dusz waszych” (1 Pt 2, 25; por. Iz 53, 6).
2 List Piotra i List Judy
Oba listy zajmują się tymi samymi problemami: błędnowiercami i paruzją. Łączy je nie
tylko zbieżność tematów, ale także fakt literackiej i treściowej zbieżności. Mniej miejsca po-
święcają one kwestiom teologicznym, niż moralnym. Zajmują się tematami: wiara, chrześcijań-
Leszek Jańczuk - Teologia Nowego Testamentu - v1.0
32
Warszawskie Seminarium Teologiczne
skie życie, eschatologia.
Teologia Dziejów Apostolskich
Męka i zmartwychwstanie Jezusa
Apostołowie i wierni, którzy głosili Słowo Boże, powoływali się znane dla wszystkich
na słowa i czyny Jezusa. Wyjaśniano je w oparciu o ST-owe proroctwa (np. Dz 2, 12; 3, 18;
13, 29). Podkreślali, że Jezusa cierpiał za ludzkie grzechy, że zmarłą za ludzi, a po śmierci Bóg
Go wskrzesił (Dz 3, 15; 4, 10; 13, 37).
Piotr już w pierwszym swoim kazaniu poświęcił wiele uwagi męce i zmartwychwstaniu
Jezusa (Dz 2, 14-36). Zmartwychwstały Jezus został uwielbiony i zajął miejsce po prawicy
Bożej. Kazanie Piotra bazuje na Ps 16 i Ps 110.