Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.

294.
" y 0B@80@H0O 8;8 8:>=>2A:0O 5B>?8AL, ! , op.cit, t. 10, s. 143.
40 Tam|e, 's. 157.
41 /. )0?>2, &5@:>2L 2 @52=5< CA8, [w:] CAA:>5 ?@02>A;0285: 5B, 8AB>@88. Red. . ;810=>2, >A:20 1989, s. 62.
42Por.: o relacjach wysBannika papieskiego Piano Carpmi: L. Gumilow, Zladami cywilizacji wielkiego stepu. PrzckB. S. Michalski, Warszawa 1973, s. 165-166; !. !>;>2L52, !>G8=5=88, ks. II. AB0B8 >AA88 A 4@52=59H8E 2@5<5=, I. 3-4, >A:20 1988, op.cit., ks. II, s. 323-326.
4jPor.: /. )0?>2, &5@:>2L 2 @52=59 CA8, op.cit., s. 70.
Specyfika kultury etyczno-prawnej Rusi dzielnicowej i okresu mongolskiego 161
tacj w nowych warunkach politycznych. Nastpstwem tego byB kilkunastoletni kryzys metropolii ruskiej na przeBomie XIV i XV wieku, spowodowany szkodliw polityk wielkoksi|c. Dymitr Iwanowicz DoDski naruszaB wszelkie wcze[niej ustanowione prawa Ko[cioBa, Bcznie z prawem wBasno[ci. W 1381 roku uwiziB przybyBego z Konstantynopola metropolit Pimena. Jego nastpca Kiprian podjB skuteczn walk z ksiciem o niezale|no[ Ko[cioBa, uwieDczon podpisaniem umowy prawnej, dotyczcej zagarnitego majtku ko[cielnego. Kiprian te| udaB si do Konstantynopola, by prosi patriarch o pomoc w 8A?@02;5=88 ?@5AB>;0 @CAA:>3>". Latopis Nikona przekazuje obszern relacj metropolity z cesarskiej mszy koronacyjnej, w kt�rej metropolita uczestniczyB. ByBa to lekcja pokory i szacunku dla odwiecznego prawa, ustanowionego przez chrze[cijaDskie paDstwo dla wBadcy.
CeremoniaB koronacyjny wprowadza w [wiat wy|szej kultury. Podkre[la cigBo[ tradycji, peBn harmoni midzy dwoma elementami diarchii, ich osadzon w doktrynie chrze[cijaDskiej hierarchiczno[. Wizja zgromadzonej w katedrze Zwitej Sofii spoBeczno[ci, kolejnych sekwencji ceremoniaBu, zwr�cenie uwagi na wiecznotrwaB sankcj tej tradycji nasuwaj analogi z ikon Chrystusa na tronie. Opis ten stanowi wielki kontrast z ssiadujcym obrazem rzeczywisto[ci ruskiej44.
JUuek XIV byB okresem zachwiania stabilnych ukBad�w politycznych midzy Ord i podlegBymi jej ksistwami ruskimi. OsBabiona Orda, w obawie przed centralistycznymi poczynaniami Moskwy, powierzyBa wielkoksi|cy jarByk Twe-rowi i Ni|nemu Nowogrodowi z Suzdalem45. Nie miaBo to wikszego znaczenia, gdy| Moskwa miaBa ju| siln pozycj. Poczwszy od roku 1311, kronika informuje o politycznym wsparciu metropolity Piotra dla Ksistwa Moskiewskiego. Od tego czasu ksi|ta moskiewscy byli coraz czstszymi go[mi chana, natomiast metropolici zaczli regularnie odwiedza Bizancjum. Nie oznaczaBo to jednak korzystnej dla Rusi stabilizacji, gdy| w roku 1327 carewicz ordyDski SzczeBkan Dudeniewicz usiBowaB zaj Twer i inne miasta ruskie, osadzi na ich tronach Tatar�w i zastpi chrze[cijaDstwo islamem. W roku 1358 za[ carewicz ordyDski Momat Cho|a zajB Ksistwo RiazaDskie.