Ludzie pragną czasami się rozstawać, żeby móc tęsknić, czekać i cieszyć się z powrotem.
Z pewno�ci� nie poptrzeba jakiego� wyszukanego treningu w dyplomacji dla negocjowania rozwi�za� zwyk�ych, codziennych problem�w, ale nieco taktu i przemy�lenia sprawy na pewno si� przyda.
� wsp�czuj z drug� osob�, tzn. naprawd� spr�buj zrozumie� jak to jest, by� na jej miejscu. Je�li ta osoba wyra�a jakiekolwiek uczucia, potwierd�, �e jeste� ich �wiadomy, m�wi�c cho�by: Widz�, �e jest to dla ciebie wa�na sprawa; rozumiem, �e jeste� zaj�ty; rozumiem, �e nie lubisz zmywania naczy�.
43
� domagaj si� wyja�nie�, do�� stara�, by w pe�ni zrozumie� stanowisko drugiej strony, jej tok rozumowania i potrzeby.
� zachowaj spok�j je�li jest to mo�liwe, zastosuj techniki relaksacyjne, by przygotowa� si� na sytuacje, o kt�rej wiesz, �e b�dzie zawi�a. Przed rozpocz�ciem nabierz przynajmniej kilka d�ugich, wolnych, g��bokich oddech�w.
� b�d� przygotowany, dok�adnie wykonaj prac� domow� i zbierz wszystkie fakty i liczby, kt�re mog� by� dla ciebie wsparciem.
� trzymaj si� sedna sprawy, uwa�aj, by nie odej�� od tematu, nie daj si� zwie�� papierkowej gmatwaninie. Dopilnuj, aby druga strona zawsze trzyma�a si� sedna sprawy. Czasami "zepsuta p�yta" jest u�yteczn� technik�, kt�r� mo�na stosowa� dla sprowadzenia dyskusji z powrotem do zasadniczego tematu.
� zaproponuj kompromis, nie b�d� uparty i nie czekaj, aby druga strona pierwsza �uleg�a".
Rozdzia� 6
Umiej�tno�� chronienia siebie
Radzenie sobie z zachowaniem podporz�dkowuj�cym
Zachowanie podporz�dkowuj�ce jest okre�leniem cz�sto stosowanym w kursie asertywno�ci. Zachowanie podporz�dkowuj�ce to pytanie lub uwaga wyra�one przez kogo� innego, kt�re naruszaj� jedno lub wi�cej z twoich podstawowych praw.
S� to uwagi i pytania, maj�ce sprawi�, �e poczujesz si� ma�y albo manipuluj�ce tob� w taki spos�b, �e robisz lub m�wisz co�, czego nie chcesz robi� lub m�wi�. Czasem partner/partnerka s� w swoich intencjach ca�kiem otwarci, cz�sto jednak stosuj� subtelnie zakamuflowane towarzyskimi grzeczno�ciami czy dowcipami zwroty lub zachowania. Na przyk�ad:
Wygl�dasz pi�knie, gdy si� z�o�cisz.
Za miody jeste�, �eby to zrozumie�...
Wiem, �e zawsze mog� na tobie polega�...
Daj spok�j, to tylko dla zabawy...
Wi�kszo�� ludzi przychodzi na moje kursy asertywno�ci, gdy� s� zm�czeni uleganiem manipulacjom innych. Wielu przyznaje uczciwie, �e przychodz� na zaj�cia z zemsty - chc� nauczy� si� by� r�wnie okrutni dla swoich partner�w czy partnerek!
45
Inni s� a� nadto �wiadomi swoich agresywnych reakcji na zachowanie podporz�dkowuj�ce i chc� dowiedzie� si�, jak nad tym zapanowa�. Bez wzgl�du na to, czy roz�adowujesz swe agresywne uczucia w ostrych potyczkach lub nieko�cz�cych si� sprzeczkach na jeden i ten sam temat, czy te� kierujesz je do wewn�trz i ulegasz depresji, z pewno�ci� zu�ywasz spor� ilo�� cennej energii. Ta energia mog�aby by� znacznie lepiej wykorzystana na zaspokojenie potrzeb lub podj�cie pozytywnego dzia�ania, mog�cego przynie�� ci to, czego chcesz.
Powt�rzmy - z�ot� regu�� jest zaczynanie od najmniej trudnych problem�w. Praktykuj radzenie sobie z zachowaniem podporz�dkowuj�cym, jakie spotyka ci� ze strony ludzi, kt�rzy znacz� dla ciebie bardzo ma�o, z kt�rymi najprawdopodobniej nie nawi��esz bliskich relacji osobistych czy zawodowych. W ci�gu jednego tylko dnia mo�esz spotka� kilka takich os�b. Przekonaj siebie, by� nie podejmowa� �adnego dzia�ania - my�l�c: �w ko�cu oni nie s� dla mnie istotni".
Jest bardzo niewiele os�b, na kt�rych poczucie warto�ci i energi� zachowania innych nie maj� wp�ywu. Czasem te drobne wydarzenia mog� kumulowa� si� i tworzy� ogromne uczucia frustracji, mog�ce przenie�� si� na innych ludzi (czy zwierz�ta domowe!) - kt�rzy niczym nie zas�u�yli na nasz gniew.
Na szcz�cie moje w�asne dzieci potrafi� ju� rozpozna�, kiedy moje rozdra�nienie nie jest przez nie zawinione. Moja jedenastoletnia c�rka zwraca mi uwag�, m�wi�c: No, dobrze, mamo, tylko dlatego, �e mia�a� z�y dzie� w pracy, nie musisz odgrywa� si� na nas. Ja tylko chcia�am...
Inne dzieci mog� nie by� tak asertywne i mog� kierowa� swoje odczucie niesprawiedliwo�ci do wewn�trz. Je�li tego rodzaju interakcje nast�puj� regularnie, ich poczucie w�asnej warto�ci poniesie uszczerbek i mog� one ulec powa�nej depresji albo da� uj�cie z�o�ci w buntowniczym zachowaniu.
Jak ju� wspomnia�am, zachowania podporz�dkowuj�ce wyst�puj� w r�nych przebraniach i naszym pierwszym zadaniem jest nauczenie si� szybkiego ich rozpoznawania w zachowaniu w�asnym i innych ludzi.
Przedstawiam teraz niekt�re przyk�ady z ksi��ki Sharon Bower i Gordona Bower Asserting Yourself: A Practical Guide for Posilne
46
Change. Prawdopodobnie wydadz� ci si� one znajome! Niemi�e, �ukryte przes�ania" znajduj� si� w nawiasach, a po nich podaj� proponowan� asertywn� reakcj�.
Zrz�dzenie
Jeszcze nie sko�czy�a� zmywa�?
